عوامل متعددی در بروز پیری زودرس پوست در افراد نقش دارند که از جمله آنها می توان به ژنتیک، استرس، قرار گرفتن در معرض اشعه آفتاب، تغییرات هورمونی در دوران یائسگی و... اشاره کرد؛ ولی می توان گفت عوامل ایجاد مشکلات پوست و مو در میان افراد، امروزه نسبت به گذشته تغییر کرده است. در بین این عوامل، مهم ترین عامل قابل پیشگیری، مصرف سیگار و قلیان است که متأسفانه در سال های اخیر مصرف آن در بین افراد افزایش شدیدی داشته است. دخانیات یــا مــواد دخانــی، هــر مــاده یــا فرآورده ای است کــه تمــام یــا بخشی از مــاده خــام تشکیل دهنده آن، گیاه توتون یــا تنباکــو یــا مشتقات آن باشـد. توتون و تنباکوی قلیان به علت داشتن آمونیاک چند برابر بیشتر از سیگار، جذب بدن می شود. سیگار و قلیان اثرات منفی بر پوست دارند. با هر بار پک زدن سیگار، حدود 70 سی سی و با هر بار پک زدن قلیان حدود 500 سی سی دود وارد ریه افراد می شود.10 دقیقه دود کردن سیگار باعث کاهش اکسیژن رسانی پوست به مدت یک ساعت می شود. دخانیات، پوست را رنگ پریده و ضخیم می سازد و پرده خاکستری رنگی را روی چین و چروک ها، به ویژه گونه ها خلق می کند که یکی از دلایل آن این است که نیکوتین باعث انبساط شریان های خونی می شود، لذا خون کمتری به پوست می رسد. از دیگر عوارض دخانیات بر پوست، چین و چروک می باشد.

ترکیبات موجود در دود دخانیات

• مونوکسیدکربن
• نفتالین
• آرسنیک
• سیانور
• محلول شست و شوی
• آمونیاک

عوارض سیگار و قلیان بر پوست

پیری زود رس پوست

از جمله آثار پیری زودرسی که از عوارض و اثر سیگار بر پوست می باشد ایجاد چین و چروک های اطراف لب و خطوط پنجه کلاغی دور چشم به شکل زودرس و زودتر از حالت معمول در افراد سیگاری قابل مشاهده می باشد. از جمله دلایل پیری زودرس پوست در افراد سیگاری عدم گردش خون کافی و در پی آن نرسیدن اکسیژن کافی به سلول های پوستی می باشد.

کشیدگی پوست

مصرف سیگار و دخانیات طی زمان موجب کاهش خاصیت کشسانی یا الاستیسیته پوست می شود. افراد سیگاری شاهد کشیدگی پوست خواهند بود. این عارضه جانبی مصرف سیگار فقط بر پوست صورت افراد سیگاری تأثیر نمی گذارد. به مرور با مصرف سیگار الاستیسیته ی پوست در کل سطح بدن کاهش می یابد و شاهد این حالت غیر معمول و نا خوشایند در سطح بدن خواهند بود. عوارض مصرف سیگار بر پوست به شکل کاهش الاستیسیته پوست بیشتر در نواحی سینه و ناحیه بالایی بازوها قابل مشاهده می باشد.

سرطان پوست

شانس شیوع سلول های پوستی سرطانی تحت عنوان کارسینوم سلول سنگفرشی (SCC) در افرادی که دخانیات استعمال میکنند تا ۵۲% بیشتر از افراد معمولی می باشد. SCC ها دومین فرم رایج سرطان های پوستی در بین افراد می باشند. این نوع از سرطان پوستی بیشتر در ناحیه لب و اطراف دهان افراد سیگاری قابل مشاهده می باشد. پزشکان دلیل افزایش شانس ابتلا به این بیماری در افراد سیگاری را کاهش سطح ایمنی بدن به دلیل وارد شدن مواد سمی درون سیگار به بدن این افراد می دانند.

پسوریازیس

پسوریازیس حالت خاص پوستی می باشد که موجب خارش، قرمزی پوست و قسمت های پوسته پوسته روی سطح پوست می شود. استرس از عوامل ایجاد کننده این بیماری می باشد. از دیگر عوامل به وجود ‍آورنده پسوریازیس می توان به سیگار اشاره کرد. پزشکان دلیل شیوع بیشتر این بیماری بین افراد سیگاری را نیکوتین موجود در سیگار نام برده اند. نیکوتین سیستم ایمنی را تحت تأثیر قرار داده، باعث عفونت سلول های پوستی می شود و شیوع سلول های آلوده را سرعت می بخشد که همه آنها موجب شیوع سریع پسوریازیس می شوند. کشیدن سیگار ریسک ابتلا به پسوریازیس را در افراد تا دو برابر افراد معمولی افزایش می دهد و این میزان با توجه به میزان سیگار مصرفی روزانه افزایش می یابد. در زنان سیگاری با مصرف بیست سیگار یا بیشتر در طی روز این شانس دو و نیم برابر و در مردان تا یک و نیم برابر افراد عادی می باشد.

اثر منفی ترمیم زخم ها

اثر سیگار بر سلامت پوستتان عامل موجب تأثیرات منفی بر بهبود زخم ها می شود. میزان کم جریان خون و سرعت کم آن موجب کاهش توانایی بدن در بازسازی نقاط مختلفش می شود. پزشکان همواره تأکید به کاهش و قطع مصرف سیگار قبل و حین انجام عمل های جراحی دارند. مصرف سیگار در این زمان باعث کاهش سرعت بهبود بیمار بعد از انجام جراحی می شود. بیمار برای ترمیم بافت آسیب دیده طی عمل توانایی لازم را نخواهد داشت.

افزایش استرچ مارک

مصرف سیگار باعث افزایش استرچ مارک ها که در هنگام بارداری یا افزایش وزن روی بدن ظاهر می شوند می باشد. بدن فرد سیگاری توانایی بازسازی بافت آسیب دیده در ناحیه استرچ مارک را نخواهد داست.

تغییر رنگدانه های پوستی

از دیگر مضرات سیگار برای پوست می توان به افزایش ملانین در پوست اشاره کرد. این افزایش رنگدانه، خود منجر به ایجاد لکه های تیره به خصوص روی صورت می شود. نگه داشتن مکرر سیگار بین انگشتان یکسان نیز می تواند منجر به زرد شدن برخی از قسمت های پوست شود که ناشی از نیکوتین و سایر سموم موجود در سیگار است.

احتمال ابتلا به آکنه اینورسا

آکنه اینورسا (Hidradenitis suppurativa)، یک بیماری التهابی پوستی نسبتاً شایع است که بیشتر در مناطقی از بدن مانند زیر بغل، کشاله ران و زیر سینه ها که پوست روی پوست ساییده می شود، ایجاد شده و حالت آمدن پوست روی پوست را به وجود می آورد. می توان گفت سیگار کشیدن یکی از بزرگ ترین عوامل خطر محیطی برای ایجاد آکنه اینورسا است.

ابتلا به انواع عفونت ها

ابتلا به انواع عفونت ها در افرادی که سیگار و قلیان می کشند، بسیار بیشتر است. این افراد معمولاً دچار بیماری هایی مانند آنچه در بخش زیر می گوییم، می شوند:

• ابتلا به انواع عفونت های باکتریایی زخم که معمولاً به وسیله استرپتوکوک، استافیلوکوکوس و اورئوس به وجود می آیند.
• ابتلا به انواع عفونت های دهانی مانند عفونت کاندیدا آلبیکنس که زخم های بدی دارد.
• درگیری با انواع ویروس های پاپیلومای انسانی یا همان زگیل تناسلی
• اگر فردی زگیل تناسلی داشته باشد و سیگار نیز مصرف کند، شانس بالایی برای ابتلا به سرطان دهانه رحم و سرطان داخل اپیتلیال آلت تناسلی دارد.

فواید ترک سیگار و قلیان

درصورتی که دچار نوعی از بیماری های پوستی هستید، درصورتی که سیگار را ترک کنید به احتمال زیاد بیماری شما تا حد زیادی بهبود پیدا خواهد کرد. تحقیقات نشان می دهد با ترک سیگار، التهاب رگ های خونی که منجر به بسیاری از بیماری های پوستی مرتبط با سیگار می شود، کاهش پیدا می کند. گردش خون و ضربان قلب شما و همچنین عملکرد قلب و ریه ها بهبود می یابد. همچنین بازگشت جریان خون طبیعی، اکسیژن و مواد مغذی بیشتری را به سلول های پوست می رساند و پوست شما می تواند سالم تر به نظر برسد. به طورکلی نیز با ترک سیگار، بدن شما شروع به التیام خود خواهد کرد و توانایی طبیعی بدن برای التیام زخم ها بهبود می یابد.

نسخه اصلی مطلب عوارض قلیان و سیگار برای پوست را در سایت دکتر لادن ناظمی بخوانید.

---