پرمویی زنان یکی از متداول ترین عارضه هایی است که برای زنان رخ می دهد. این موهای زائد می توانند نشانگر اختلالات در اندام های مختلف بدن باشند. موی زائد به طور کلی به معنی رشد موهای سیاه و ضخیمی در قسمت هایی از بدن است که در حالت معمولی نباید در آنجا رویش داشته باشند. این موهای زائد به دلیل به هم خوردن تعادل هورمون های زنانه و افزایش هورمون های مردانه در بدن ایجاد می شوند که در نتیجه رشد موهای ضخیم و سیاه مانند موهای مردان را در خانم ها مشاهده خواهیم کرد. نام علمی این عارضه هیرسوتیسم و به انگلیسی hairsotism است که بیشتر در نواحی مثل صورت، سینه، پشت دیده می شود. هورمون هایی به نام آندروژن دلیل اصلی رشد موهای بدن هستند. اختلالات داخلی مختلفی برای علت موی زائد صورت مطرح شده است که هرکدام روش های تشخیص جداگانه ای داشته و درمان خاصی می طلبد، بنابراین باید برای تشخیص صحیح و شروع مراحل درمانی به پزشک مراجعه کرد.

چه هورمونی باعث موهای زائد می شود؟

هورمونی که بیشترین تاثیر را در ایجاد موهای زائد دارد، آندروژن است. آندروژن ها، هورمون های مردانه ای هستند که در بدن هر دو جنس زن و مرد تولید می شوند، اما سطح آن ها در مردان بیشتر است. افزایش سطح آندروژن ها در زنان می تواند باعث ایجاد موهای زائد در نواحی مختلف بدن، از جمله صورت، سینه، شکم و پشت شود. این افزایش ممکن است ناشی از سندروم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)، اختلالات غده آدرنال، یا مصرف برخی داروها باشد. بررسی سطح هورمون ها و تشخیص دقیق علت افزایش آندروژن ها از طریق آزمایش خون توسط پزشک ضروری است تا درمان مناسب برای کنترل رشد موهای زائد تجویز شود.

علت رشد موهای زائد در صورت زنان

هورمون هایی به نام آندروژن، دلیل اصلی رشد موهای بدن هستند. این هورمون ها که به عنوان هورمون های مردانه شناخته می شوند، در هر دو جنس مرد و زن وجود دارند. با این حال، در زنان سطح آندروژن ها بسیار پایین تر است. عدم تعادل هورمونی، به خصوص افزایش آندروژن یا سایر هورمون های مردانه مانند تستوسترون، می تواند باعث رشد موهای ضخیم و تیره بر روی نواحی مختلف بدن مانند چانه و سینه شود. این اختلالات هورمونی ممکن است ناشی از عواملی مانند بلوغ، بارداری، قاعدگی، یائسگی یا برخی بیماری ها باشند.

در ادامه به بررسی برخی از شرایط و بیماری هایی می پردازیم که می توانند باعث رشد موهای زائد در زنان شوند:

1. سندروم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)

سندروم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) شایع ترین علت رشد موهای زائد در زنان است و حدود ۱۲ درصد از زنان در سنین باروری را تحت تاثیر قرار می دهد. این بیماری باعث افزایش سطح آندروژن ها، قاعدگی نامنظم، افزایش وزن، و رشد موهای زائد در نواحی وابسته به آندروژن مانند چانه، سینه و کمر می شود.

2. تومورهای تخمدان یا غدد فوق کلیوی

تومورهای تخمدان یا غدد فوق کلیوی می توانند باعث افزایش تولید هورمون های آندروژن شوند. این تومورها می توانند علائمی مانند درد لگن، قاعدگی نامنظم و افزایش رشد موهای زائد ایجاد کنند. توده های خوش خیم و بدخیم تخمدانی می توانند با آزمایشات تشخیصی شناسایی شوند.

3. سندروم کوشینگ

سندروم کوشینگ، اختلالی است که به دلیل افزایش کورتیزول در بدن ایجاد می شود. این سندروم ممکن است ناشی از مصرف طولانی مدت کورتیکواستروئیدها یا تومور غده فوق کلیوی باشد. سندروم کوشینگ می تواند منجر به افزایش موهای زائد، افزایش وزن، و آکنه شود.

4. مقاومت به انسولین یا دیابت

مقاومت به انسولین یا دیابت نوع 2 می تواند باعث افزایش سطح تستوسترون و رشد موهای زائد شود. این اختلال همچنین می تواند با مشکلات متابولیسم قند و چربی همراه باشد که بر سلامت کلی بدن تأثیر می گذارد.

5. بارداری

در دوران بارداری، تغییرات هورمونی به ویژه افزایش سطح تستوسترون و استروژن می تواند در برخی از زنان باعث رشد موهای زائد در نواحی مختلف بدن شود. این رشد معمولاً بعد از زایمان کاهش می یابد.

6. داروها

مصرف برخی داروها مانند استروئیدهای آنابولیک، تستوسترون، و برخی داروهای ضد افسردگی یا آنتی بیوتیک ها ممکن است باعث رشد موهای زائد در صورت و بدن به عنوان یک عارضه جانبی شوند.

7. هیپرپرولاکتینمی

هیپرپرولاکتینمی وضعیتی است که بدن بیش از حد هورمون پرولاکتین تولید می کند. این وضعیت معمولاً با ترشح شیر از پستان ها حتی در زنان غیرشیرده و رشد موهای زائد همراه است.

8. اختلالات تیروئید

اختلالات تیروئید می توانند تعادل هورمونی بدن را تحت تأثیر قرار دهند و باعث رشد موهای زائد شوند. تیروئید بر تنظیم متابولیسم و دمای بدن تاثیر می گذارد و هرگونه اختلال در عملکرد آن می تواند به مشکلات هورمونی منجر شود.

9. هیپرپلازی مادرزادی آدرنال

هیپرپلازی مادرزادی آدرنال یک بیماری نادر است که باعث افزایش تولید آندروژن در غدد فوق کلیوی می شود. این وضعیت می تواند منجر به رشد موهای زائد در نواحی مختلف بدن و مشکلات هورمونی دیگر شود.

موارد مستعد موهای زائد در زنان

برخی از زنان با داشتن ویژگی های زیر بیشتر به موی زائد در پیشانی، کمر، صورت و… مبتلا می شوند:

• زنان با داشتن سندروم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)
• افراد دارای سابقه ژنتیکی
• اختلالات غده هیپوفیز، غده فوق کلیوی یا غده تیروئید
• افراد با مقاومت در برابر انسولین
• افرادی که برای درمان اندومتریوز از دارو استفاده می کنند.
• افرادی که از استروئیدهای آنابولیک یا کورتیکو استروئیدها استفاده می کنند.

تشخیص موهای زائد هورمونی

پزشک ابتدا با گرفتن شرح حال و پرسیدن درباره سایر علائم به دنبال یافتن علت رشد موهای زائد در شما می گردد. در مرحله بعد درمورد داروهای مصرفی از شما می پرسد و سپس برای شما آزمایش خون درخواست می کند تا سطح هورمون ها را در بدن شما بسنجد. همچنین سونوگرافی اولتراسوند و MRI برای بررسی کیست تخمدان و تومور آدرنال ممکن است ضرورت پیدا کند.

درمان موهای زائد هورمونی

• قرص های ضد بارداری
• اسپیرونولاکتون
• فلوتامید
• سیپروترون استات
• متفورمین
• لیزر موهای زائد
• الکترولیز
• کرم های موبر (ونیکا)
• میکرودرم ابریژن
• اپیلاسیون

قرص برای رفع موهای زائد صورت

مصرف برخی از قرص ها و داروهای هورمونی می تواند به کنترل و کاهش رشد موهای زائد در صورت کمک کند. یکی از رایج ترین داروهای مورد استفاده، قرص های ضد بارداری است که باعث تنظیم هورمون ها می شود و رشد موهای زائد ناشی از هورمون های مردانه (آندروژن ها) را کاهش می دهد. داروهای دیگری مانند اسپیرونولاکتون که یک آنتی آندروژن است، می تواند باعث کاهش تولید آندروژن ها و به دنبال آن کاهش موهای زائد شود. همچنین، داروهای فلوتامید و سیپروترون استات نیز از دیگر قرص های تجویز شده برای درمان موهای زائد هورمونی هستند. اما باید توجه داشت که مصرف این داروها تنها با تجویز پزشک و پس از بررسی کامل وضعیت هورمونی بیمار امکان پذیر است.

نسخه اصلی مطلب درمان موهای زائد هورمونی صورت در زنان را در سایت دکتر جمال الدین حسن زاده بخوانید.

---