عصب تری ژمینال (عصب سه قلو) یکی از اعصاب دوازده گانه داخل مغز است که می توان آن را بزرگترین عصب مغزی نامید. این عصب بخش های حسی و حرکتی را دربرگرفته و مهم ترین عامل جهت عصب رسانی به صورت و اعضای آن است. منشأ حرکت این عصب از جمجمه است. نورالژی عصب سه قلو یا همان نورالژی تری ژمینال، یکی از شایع ترین دردهایی است که در افراد اتفاق افتاده و در ناحیه سر و صورت به شدت تأثیرگذار خواهد بود. این بیماری در بین افراد تقریباً شایع بوده و علائم مختلفی نیز از خود نشان می دهد و درد آن یکی از طاقت فرسا ترین دردها شناخته شده است. درد نورالژی عصب تری ژمینال به صورت ناگهانی شروع شده و هربار از نظر کیفیت، شدت و محل درگیری مشابه دفعه های قبل است. درد اغلب یک نیمه صورت و بیشتر قسمت های تحتانی صورت و فک را درگیر می کند؛ اما ممکن است گاهی روی نواحی اطراف بینی و بالای چشم هم اثر بگذارد. درد عصب تری ژمینال در هر سنی می تواند اتفاق بیفتد هرچند بیشتردر افراد بالای ۵۰ سال اتفاق می افتد و شیوع آن در خانم ها بیشتر از آقایان است. با پیشرفت علم از گذشته تا کنون، راه های درمانی بدون جراحی برای این بیماری در کلینیک درد ارائه شده است که بسیاری از آنها نتایج خوبی از جمله رفع کامل بیماری را به دنبال داشته اند. در ادامه راه های درمان این بیماری را بررسی خواهیم کرد.

علت ابتلا به نورالژی تری ژمینال

نورالژی تری ژمینال معمولاً به صورت خود به خود رخ می دهد؛ اما گاهی اوقات با ضربه به صورت یا مسائل دندانپزشکی ایجاد می گردد. این عارضه می تواند بر اثر مسئله ای که به عنوان فشرده سازی عروقی شناخته می شود، ایجاد گردد. با فشار دادن رگ خونی به عصب سه قلو، این حالت رخ می دهد. با گذشت زمان، ساییده شدن سرخرگ به عصب باعث از بین رفتن عایق (که میلین نام دارد) می شود و عصب، بدون پوشش و بسیار حساس خواهد شد. علائم ناشی از آن می تواند مشابه علائم ناشی از مشکلات دندانی باشد و گاهی اوقات افراد مبتلا نمی توانند علائم نورالژی تری ژمینال را از مشکلات دندانی تمیز دهند؛ به همین سبب در تلاش هستند تا برای کنترل درد، چندین روش دندانپزشکی را بررسی کنند.
از علل دیگری که باعث ایجاد علائم نورالژی تری ژمینال می گردد، بیماری ام اس یا تومور مغزی (در حالت های نادر) است. در همین حال، محققان در حال بررسی هستند که آیا نورالژی پس از هرپس (ناشی از زونا) می تواند با این بیماری مرتبط باشد یا خیر؛ چراکه بسیاری از بیماران حتی پس از درمان زونا ، اعلام کرده اند که هنوز از دردهای عصبی رنج می برند.

علائم نورالژی تری ژمینال

• علائم اصلی بیماری درد عصب سه قلو شامل حملات ناگهانی درد شدید در صورت است که ممکن است چند ثانیه تا حدوداً ۲ دقیقه طول بکشد.
• درد ناشی از این عارضه اغلب طاقت فرسا و شبیه شوک الکتریکی توصیف شده است.
• حملات می توانند به قدری شدید باشند که شما قادر به انجام کاری نباشید.
• بیماری اختلال عصب تری ژمینال معمولاً یک سمت صورت و در موارد نادر گرچه به صورت همزمان رخ نمی دهد؛ اما ممکن است هر دو سمت صورت را تحت تأثیر قرار دهد.
• درد می تواند در دندان ها، فک پایین، فک بالا، گونه ها و به ندرت در پیشانی و چشم احساس شود.
• هر چند حملات معمولاً به طور غیرقابل پیش بینی رخ می دهند؛ اما ممکن است حمله ای که قرار است اتفاق بیاقتد را احساس کنید.
• بعد از کاهش درد حاد اصلی ممکن است دچار درد خفیف یا احساس سوزش شوید. ممکن است در بین حملات، گرفتگی عضلات مستمر، درد یا حس سوزش داشته باشید.
• ممکن است به مدت چند روز، چند هفته یا چند ماه به طور منظم احساس درد کنید. برخی مواقع ممکن است این درد به طور کامل برطرف شده و به مدت چند ماه یا چند سال به سراغ شما نیاید. این دوره به بهبود بیماری معروف است.

تشخیص نورالژی تری ژمینال

آزمایشات رفلکس و البته لمس قسمت هایی از صورت، یکی از راه هایی است که پزشک متخصص می تواند به وجود این بیماری پی ببرد. این که کدام یکی از شاخه های عصب سه قلو تحت تأثیر قرار گرفته است، با همان لمس پزشک قابلیت تشخیص دارد. اگر بیماری و درد حاصل از آن کمی پیچیده تر باشد، پزشک عکس برداری MRI را تجویز خواهد کرد. به خصوص در زمان هایی که انواع تومورها ممکن است موجب این بیماری شده باشند، تصویر برداری توسط دستگاه های MRI از مغز فرد صورت می گیرد تا تمامی اعصاب به خصوص عصب سه قلو در آن قابل مشاهده باشند.

درمان بدون جراحی نورالژی تری ژمینال در کلینیک درد

درمان دارویی

داروهای احتمالی که بر اساس شرایط بیمار تجویز می شود به شرح زیر است:

1. داروهای ضد تشنج
2. داروهای ضد افسردگی
3. شل کننده های عضلانی
4. سایر داروهای تزریقی مانند تزریق بوتاکس

سایر درمان ها

در صورتی که بیمار با هیچ یک از روش های ذکر شده بهبود پیدا نکند، از روش های مؤثرتری استفاده می کنند که این موارد به شرح زیر است:

• فشرده سازی با بالن
• ریزوتومی گلیسرول
• رادیوفرکوئنسی
• رفع فشار میکروواسکولار

روش های دیگری نیز وجود دارد که می توانید همراه با دارو درمانی انجام دهید تا تأثیر بیشتری را از درمان شاهد باشید:

• یوگا
• مدیتیشن
• ورزش
• طب سوزنی
• تغذیه مناسب
• بیوفیدبک
• کایروپراکتیک

تسکین درد عصب سه قلو به روش خانگی

برخی از نکات خانگی نیز می تواند در تسکین درد این عارضه مؤثر باشد. معمولاً افراد با گرما دادن به محل آسیب دیده متوجه تسکین درد می شوند. برای گرما دادن به نقطه آسیب دیده می توانید یک بطری آب گرم یا کمپرس داغ را روی نقطه دردناک بگذارید. علاوه بر این می توانید دوش آب گرم نیز بگیرید.

درمان رادیوفرکوئنسی

یکی از بهترین روش های درمان و کنترل درد این بیماری، استفاده از روش های کم تهاجمی است. متخصص درد می تواند با کمک دستگاه های تصویربرداری، نقاط درد را در بیمار شناسایی و درمان کند. RF صورت اغلب به صورت سرپایی انجام می شود و بیمار می تواند همان روز به خانه برگردد.

نسخه اصلی مطلب نورالژی تری ژمینال چیست و علت ابتلا به آن؟ را در سایت دکتر علی نقره کار بخوانید.

---