لیپوم، توده چربی است که زیر پوست (ما بین پوست و لایه عضلانی زیرین) و به دلیل رشد بیش از حد سلول های چربی ظاهر می شود. لیپوم یا غده چربی می تواند در هر قسمتی از بدن ظاهر شود و در برخی موارد نادر، ممکن است در ارگان های داخلی، استخوان ها و عضلات نیز مشاهده گردد. لیپوم ها نرم هستند و هنگام لمس با انگشت ها به راحتی، حرکت می کنند. لیپوم ها سرطانی نیستند و معمولاً نیازی به درمان ندارند، مگر این که رشد کنند یا منجر به بروز علائمی مانند درد شوند. لیپوم عمدتاً در سنین میانسالی تشخیص داده می شود و ممکن است برخی افراد، بیش از یک لیپوم داشته باشند. اگر لیپوم یا غده چربی آزار دهنده یا دردناک و در حال رشد باشد و یا عضلات شما را تحت تأثیر قرار دهد و سفت شده باشد باید آنها را با روشهایی مانند جراحی یا لیزر درمان کنید.

غده چربی در سر بزرگسالان

غده چربی در سر بزرگسالان معمولاً به عنوان کیست چربی یا کیست سباسه شناخته می شود. این کیست ها به دلیل تجمع چربی در زیر پوست به وجود می آیند و معمولاً در مناطقی که غدد چربی فعال هستند، مانند پوست سر، ایجاد می شوند. کیست های چربی به شکل توده های نرم و غیر دردناک ظاهر می شوند و اندازه آن ها ممکن است به مرور زمان تغییر کند. این غده ها معمولاً بی ضرر هستند، اما در صورت عفونت، التهاب یا افزایش بیش از حد اندازه ممکن است نیاز به تخلیه یا جراحی داشته باشند. تشخیص صحیح توسط پزشک ضروری است.

علل لیپوم یا غده چربی

علت اصلی تشکیل لیپوم به طور قطعی مشخص نیست؛ اما برخی افراد ژن های معیوبی را از والدین خود به ارث می برند که می توانند در بروز لیپوم دخیل باشند. در برخی موارد، آسیب و جراحت در یک ناحیه می تواند از دلایل تشکیل لیپوم باشد. از جمله عوامل مؤثر در تشکیل لیپوم می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. نداشتن تحرک بدنی: برخی پزشکان معتقدند که لیپوم در افرادی که تحرک بدنی ندارند، بیشتر شایع است.
2. ژنتیک: لیپوم اغلب زمینه خانوادگی و ارثی دارد و ژن ها دخیل هستند.
3. سن: گرچه لیپوم می تواند در همه افراد دیده شود؛ اما عمدتاً در افراد بزرگسال ۴۰ تا ۶۰ سال، بیشتر شایع است.
4. برخی شرایط پزشکی خاص: افراد با سابقه سندرم گاردنر (شرایط ارثی که با تشکیل تومورهای خوش خیم و بدخیم همراه است) بیشتر در معرض لیپوم خواهند بود.

علائم غده چربی

لیپوم ها می توانند در هر ناحیه ای از بدن تشکیل شوند و معمولاً با نشانه های زیر همراه هستند:

• به راحتی و با فشار جزئی انگشتان دست به حرکت در می آیند.
• نرم هستند و به صورت توده بیضی شکلی زیر پوست احساس می شوند.
• عمدتاً در گردن، شانه ها، کمر، شکم و بازوها تشکیل می شوند.
• از لحاظ اندازه کوچک و در حدود ۵ سانتی متر هستند، اما می توانند رشد کنند.
• روند رشد آهسته ای دارند.
• می توانند همراه با درد باشند، به خصوص اگر رشد کنند و به اعصاب فشار بیاورند.

انواع لیپوم

همه لیپوم ها از چربی ساخته شده اند. برخی از لیپوم ها همچنین دارای رگ های خونی یا بافت های دیگر هستند. چندین نوع لیپوم وجود دارد، از جمله:

• آنژیولیپوما: این نوع شامل چربی و رگ های خونی است. آنژیولیپومها اغلب دردناک هستند.
• معمولی: رایج ترین نوع، لیپوم معمولی حاوی سلول های چربی سفید است. سلولهای چربی سفید انرژی را ذخیره می کنند.
• فیبرولیپوما: چربی و بافت فیبری این نوع لیپوم را تشکیل می دهند.
• Hibernoma: این نوع لیپوم حاوی چربی قهوه ای است. بیشتر لیپوم های دیگر حاوی چربی سفید هستند. سلول های چربی قهوه ای گرما تولید می کنند و به تنظیم دمای بدن کمک می کنند.
• میلولیپوم: این لیپوم ها حاوی چربی و بافت هایی هستند که سلول های خونی را تولید می کنند.
• سلول دوکی: سلول های چربی در این لیپوم ها طولانی تر از عرض آنها هستند.
• پلئومورفیک: این لیپوم ها دارای سلول های چربی در اندازه ها و شکل های مختلف هستند.

تشخیص غده چربی

پزشکان می توانند لیپوم را با انجام معاینه فیزیکی تشخیص دهند. این توده نرم است و معمولاً دردناک نیست. از آنجایی که از بافت چربی تشکیل شده است، به راحتی هنگام لمس کردن حرکت می کند. در بعضی موارد، پزشک ممکن است نمونه برداری از لیپوم را انجام دهد. در طی این روش، بخش کوچکی از بافت برای انجام تست های آزمایشگاه برداشته می شود. این آزمایش برای رد احتمال سرطان انجام می شود.

عوارض لیپوم

لیپوم توده های خوش خیم سلولهای چربی هستند. با این حال، متخصصان در مورد اینکه لیپوماها احتمال سرطانی شدن دارند یا نه اختلاف نظر دارند. توده سرطانی سلولهای چربی به عنوان لیپوسارکوما شناخته می شود.

روشهای درمان غده چربی

جراحی

در اغلب موارد پزشکان، لیپوم را با کمک جراحی بر می دارند. یکی از روش های مؤثر به این ترتیب است که ابتدا برش کوچکی بر روی پوست زده شده، سپس با کمی فشار، توده خارج می شود. در این روش، مبتلایان تحت بیحسی موضعی قرار می گیرند. در ارتباط با لیپوم های بزرگ، لازم است که پزشک، برش های بزرگ و عمیق تری را بر سطح پوست ایجاد کند.

لیپوساکشن

همچنین می توان برخی از توده ها را به کمک لیپوساکشن نیز خارج ساخت. به این منظور، ابتدا پزشک، برشی بر روی تومور ایجاد می کند تا بتواند لوله ای تو خالی را از داخل توده عبور دهد. سپس تمامی سلول های چربی موجود در لیپوم با قدرت مکش لوله، از بدن خارج می شود. به منظور مطالعات بیشتر، تمامی ضایعات پوستی ، پس از جراحی به آزمایشگاه ارسال می شود. در اغلب موارد پس از بهبودی کامل، تنها جای زخم کوچکی در محل جراحی به جا می ماند.

تزریق استروئید

در برخی از موارد می توان از استروئید های تزریقی نیز در محل لیپوم استفاده کرد. توجه داشته باشید که استروئید ها تنها توده را کوچک می کنند و قادر به حذف آن نیستند.

لیزر

در مواقعی که توده بزرگ باشد می توان برای درمان آن از لیپولیز لیزری استفاده کرد.

زمان مراجعه به پزشک

توصیه می شود در صورت مشاهده علائم زیر، به پزشک مراجعه شود:

• افزایش اندازه غده چربی
• دردناک شدن غده چربی
• قرمز شدن توده
• سفت شدن توده چربی

هزینه جراحی غده چربی

هزینه برداشت لیپوم بسته به دستمزد پزشک، غده چربی، وضعیت بیمه بیمار برای هر فردی متفاوت است که در جلسه مشاوره با پزشک مشخص می شود.

نسخه اصلی مطلب برداشتن غده چربی را در سایت دکتر جمال الدین حسن زاده بخوانید.

---