کلیه هـا در بـدن مـا شـبیه فیلتـر عمـل میکننـد کـه موجـب خـروج مـواد زائـد و آب اضافـی از خـون و دفـع آن از طریـق ادرار میشـوند. سـایز سـوراخهای ایـن فیلتـر بـه قـدری کوچـک اسـت کـه در شـرایط طبیعـی، پروتئینهـای با سـایز بزرگ قادر بـه عبور کـردن و ورود به ادرار نمیباشـند. در سـندرم نفروتیـک سـوراخهای ایـن فیلتـر بـزرگ میشـوند و بنابرایـن پروتئینهـا بـه داخـل ادرار ترشـح میشـوند. بـه خاطـر دفـع پروتئینهـا از طریـق ادرار،سـطح پروتئینهـا در خـون پاییـن می آیـد. کاهـش سـطح پروتئینهـا در خـون موجـب به وجـود آمدن ورم میشـود.سندرم نفروتیک یک اختلال کلیوی است که باعث می شود بدن شما پروتئین زیادی را در ادرار دفع کند. همچنین سندرم نفروتیک معمولاً در اثر آسیب به دسته های رگ های خونی کوچک در کلیه ها ایجاد می شود که مواد زائد و آب اضافی خون را فیلتر می کنند. این وضعیت باعث تورم، به ویژه در پاها و مچ پا می شود و خطر ابتلا به سایر مشکلات سلامتی را افزایش می دهد. درمان سندرم نفروتیک شامل درمان بیماری ایجاد کننده آن و مصرف دارو است. سندرم نفروتیک می تواند خطر عفونت و لخته شدن خون را افزایش دهد. پزشک ممکن است داروها و تغییرات رژیم غذایی را برای جلوگیری از عوارض توصیه کند.

علل سندروم نفروتیک

ممکن است فرد به شرایطی مبتلا باشد که فقط بر روی کلیه های او تأثیرگذار باشد. پزشکان به این مورد، علت اولیه سندرم نفروتیک می گویند. همچنین ممکن است فرد به مشکلی در جایی دیگر از بدن خود مبتلا باشد و آن مشکل کلیه ها را تحت تأثیر قرار دهد که به آن علت ثانویه سندرم نفروتیک می گویند. برخی از شرایطی که می توانند به گلومرول آسیب وارد کنند شامل موارد زیر می شوند:

• بیماری تغییر کوچک: این بیماری علت اصلی ابتلا به سندرم نفروتیک در کودکان می باشد. پزشکان نمی دانند که این بیماری چگونه کلیه ها را از عملکرد مناسب خود باز می دارد. بافت کلیه در افراد مبتلا به این بیماری در زیر میکروسکوپ نسبتاً سالم به نظر می آید.
• بیماری گلومرولواسکلروز فوکال سگمنتال یا FSGS: این مورد، یک بیماری است که در آن بافت جای زخم (اسکار) در بخش گلومرول به وجود می آید. این مورد، شایع ترین علت اولیه سندرم نفروتیک در بزرگسالان است.
• نفروپاتی غشایی: در این بیماری غشای گلومرول ضخیم می شود. محققان از علت دقیق رخداد این پدیده اطلاعی ندارند؛ اما این بیماری به سرطان، مالاریا، هپاتیت B و لوپوس ربط داده شده است.
• دیابت: دیابت شایع ترین علت ثانویه ابتلا به سندرم نفروتیک در بزرگسالان است. این بیماری می تواند یک آسیب کلیوی به وجود آورد که به نفروپاتی دیابتی شناخته می شود.
• لوپوس یا اریتروماتوز لوپوس سیستمی: یک بیماری مزمن مرتبط با سیستم ایمنی بدن است که می تواند به شدت به کلیه ها آسیب وارد کند.
• آمیلوئید: این وضعیت هنگامی رخ می دهد که تجمعاتی از مواد که پروتئین های آمیلوئید نام دارند در خون تشکیل می شوند. این وضعیت می تواند به شدت به کلیه ها آسیب وارد کند.

علائم سندرم نفروتیک

نشانه ها و علائم سندرم نفروتیک عبارت اند از:

1. ورم (ادم) شدید، به خصوص در اطراف چشم ها، پاها و قوزک پا
2. ادرار کف آلود که ممکن است ناشی از وجود مقادیر زیاد پروتئین در آن باشد.
3. افزایش وزن ناشی از احتباس زیاد مایعات
4. خستگی مفرط
5. کاهش اشتها

عوامل خطر سندرم نفروتیک

ابتلا به برخی وضعیت ها مانند دیابت، لوپوس و آمیلوئید احتمال ابتلای فرد به سندرم نفروتیک را افزایش می دهد. همچنین در صورتی که فرد به طور معمول دارو های ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) مصرف کند در معرض خطر بیشتری قرار می گیرد. برخی بیماری ها می توانند خطر ابتلای فرد به سندرم نفروتیک را افزایش دهند این بیماری ها شامل موارد زیر می شوند:

• هپاتیت B و C
• ایدز
• مالاریا
• عفونت استرپتوکوکی درمان نشده (در کودکان)

تشخیص سندروم نفروتیک

اصلی ترین آزمایش در بیمار دارای سندروم نفروتیک اندازه گیری میزان پروتئین در ادرار ۲۴ ساعته بیمار است و در کنار آن پزشک درخواست آزمایش خون و گاهی در صورت نیاز بیوپسی و نمونه برداری از بافت کلیه (گلومرول) خواهد داد. از دیگر روش های تشخیصی می توان به اکوگرافی کلیه ها و مارکرهای خودایمنی همچون تست سرم الکتروفروز اشاره نمود.

درمان سندروم نفروتیک

درمان سندرم نفروتیک شامل درمان هر گونه بیماری پزشکی است که ممکن است باعث سندرم نفروتیک شما شود. پزشک شما همچنین ممکن است داروها و تغییراتی را در رژیم غذایی شما برای کمک به کنترل علائم و نشانه های شما یا درمان عوارض سندرم نفروتیک توصیه کند.

داروها ممکن است شامل موارد زیر باشد:

داروهای فشار خون

داروهایی به نام مهارکننده های آنزیم مبدل آنژیوتانسین (ACE) فشار خون و میزان پروتئین آزاد شده در ادرار را کاهش می دهند. داروهای این دسته عبارتند از لیزینوپریل (Prinivil، Qbrelis، Zestril)، بنازپریل (Lotensin)، کاپتوپریل و انالاپریل (Vasotec).

گروه دیگری از داروها که به طور مشابه عمل می کنند مسدود کننده های گیرنده آنژیوتانسین II (ARBs) نامیده می شوند و شامل لوزارتان (کوزار) و والزارتان (دیووان) می شوند. داروهای دیگری مانند مهارکننده های رنین نیز ممکن است مورد استفاده قرار گیرند، اگرچه معمولاً در ابتدا از مهارکننده های ACE و ARB استفاده می شود.

قرص های مدر (ادرار آور)

اینها با افزایش خروجی مایع کلیه به کنترل تورم کمک می کنند. داروهای دیورتیک معمولاً شامل فوروزماید (Lasix) است. سایرین عبارتند از اسپیرونولاکتون (آلداکتون، کاروسپیر) و تیازیدها، مانند هیدروکلروتیازید یا متولازون (Zaroxolyn).

داروهای کاهش دهنده کلسترول

استاتین ها می توانند به کاهش سطح کلسترول کمک کنند. با این حال، مشخص نیست که آیا داروهای کاهش دهنده کلسترول می توانند نتایج را برای افراد مبتلا به سندرم نفروتیک، مانند اجتناب از حملات قلبی یا کاهش خطر مرگ زودرس، بهبود بخشند. استاتین ها عبارتند از: آتورواستاتین (Lipitor)، فلوواستاتین (Lescol XL)، لوواستاتین (Altoprev)، پراواستاتین (Pravachol)، روزوواستاتین (Crestor، Ezallor) و سیمواستاتین (Zocor).

رقیق کننده های خون (ضد انعقادها)

اینها ممکن است برای کاهش توانایی لخته شدن خون شما تجویز شوند، به خصوص اگر لخته خون داشته باشید. داروهای ضد انعقاد عبارتند از: هپارین، وارفارین (کومادین، جانتوون)، دابیگاتران (پراداکسا)، آپیکسابان (الیکویس) و ریواروکسابان (Xarelto).

داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی

داروهایی برای کنترل سیستم ایمنی، مانند کورتیکواستروئیدها، می توانند التهاب همراه با برخی از شرایطی که می توانند باعث سندرم نفروتیک شوند را کاهش دهند. داروها شامل ریتوکسیماب (ریتوکسان)، سیکلوسپورین و سیکلوفسفامید هستند.

سندروم نفروتیک مقاوم به درمان چیست؟

بیماران با سندرم نفروتیک مقاوم به درمان با استروئید و یا با عود مکرر اغلب در بیوپسی دارای اشکال پاتولوژی ‏‎fsgs‎‏ و ‏‎mpgn(mcgn)‎‏ و ‏‎mespgn‎‏ هستند. از طرفی حدود 80% افرادی که دارای ‏‎fsgs‎‏ و ‏‎mpgn‎‏ هستند به درمان با پردنیزون خوراکی مقاوم هستند. اگر سندرم نفروتیک بهبود نیابد، افراد اغلب به سمت نارسایی نهایی کلیه پیشرفت می کنند. زمانی که استروئیدها در درمان سندرم نفروتیك مؤثر واقع نشوند، طبق نظر پزشك سایر داروهای اختصاصی نظیر لوامیزول، سیکلوفسفامید، سیکلوسپورین، تاکرولیموس و مایکوفنولات موفتیل مورد استفاده قرار میگیرند.

سندرم نفروتیک ناشی از کرونا

افـراد مبتلا بـه سـندرم نفروتیک مسـتعد عفونتهای تنفسـی میباشـند. بیماران کلیوی که دچار سندرم نفروتیک هستند یا بیمارانی که به علت بیماری کلیه تحت درمان کورتون یا داروهایی مانند سیکلوسپورین یا سل سپت یا سایر داروهای سرکوب کننده ایمنی هستند جزء گروههای حساس به ابتلای شدید ویروس کرونا میباشند.

آیا سندرم نفروتیک خطرناک است؟

عوارض احتمالی سندرم نفروتیک شامل افزایش ریسک عفونتهای در حال رشد، لخته شدن خون در وریدها(ترومیوز ورید عمقی- DVT)، سوء تغذیه، کم خونی، بیماریهای قلبی ناشی از کلسترول و تری گلیسیرید بالا، نارسایی کلیه و عوارض مرتبط به درمان میباشد.

نسخه اصلی مطلب علل علائم و درمان سندرم نفروتیک را در سایت دکتر امیر بهنام فر بخوانید.

---