صافی کف پا یا قوس کم کف پا هنگامی رخ می دهد که هیچ فاصله ای بین کف پای شما و زمین باقی نباشد، یا فاصله خیلی کمی وجود داشته باشد. این بدان معنا است که پای شما به صورت کاملاً صاف یا تقریباً صاف بر روی زمین قرار می گیرد. قوس یا فرورفتگی پا از کودکی ایجاد می شود و ممکن است کف پای کودکان در هنگام ایستادن، به دلیل وجود بافت های نرم قوس نداشته باشند و فقط در صورت ایستادن کودک روی انگشتان پا این قوس قابل مشاهده باشد.

صافی کف پا به دلایل مختلفی مانند صدمات، عوامل ژنتیکی، آرتروز یا بیماری دیگر رخ می دهد. گاهی اوقات فشار زیاد بر روی پا، عدم تعادل عضلات و فشار ناشی از وزن بدن می تواند باعث ایجاد ناهنجاری در قوس طبیعی پا شود. درمان صافی کف پا به علائم و علت اصلی این بیماری بستگی دارد. پزشک گزینه های درمانی خاصی را به بیماران پیشنهاد می کند که در ادامه ذکر میشود.

دلایل ایجاد صافی کف پا

صافی کف پا در اثر عوامل مختلفی مانند آسیب دیدگی، عوامل ژنتیکی، التهاب مفاصل و یا بیماری ایجاد می شود. در برخی از مواقع وارد شدن فشار بیش از حد بر پاها، عدم تعادل عضلانی یا فشار ناشی از وزن بدن می تواند باعث بروز ناهنجاری در قوس کف پا شود. دلایل ایجاد صافی کف پا شامل موارد زیر می باشند:

• آسیب دیدگی: وارد شدن آسیب به تاندون درشت نی خلفی می تواند باعث بروز صافی کف پا شود.
• عوامل ژنتیکی: امکان دارد کف پای صاف در افراد خانواده وجود داشته باشد و یا این که ممکن است اشخاص این عارضه را از والدین خود به ارث ببرند.
• مشکلات عصبی: برخی از عارضه ها مانند اسپینا بیفیدا، فلج مغزی یا دیستروفی عضلانی که بر عضلات و اعصاب اثر می گذارند، می توانند سبب ایجاد صافی کف پا شوند.
• نقص مادرزادی: صافی کف پا می تواند در اثر ناهنجاری های مادرزادی ایجاد شود.
• استفاده از کفش نامناسب: استفاده از کفش نامناسب (برای مثال کفش های پاشنه بلند) برای مدت زمان طولانی می تواند سبب صافی کف پا شود.

علائم صافی کف پا

علائم شایع صافی کف پا عبارتند از:

• پا درد
• خسته شدن پاها
• وجود درد در قسمت قوس کف پا و پاشنه
• دشواری در ایستادن
• درد در زانو ، لگن یا کمر
• برآمدگی در قسمت کنار پا
• عدم توانایی در بلند کردن پاشنه از روی زمین

عوامل مؤثر در بروز صافی کف پا

عوامل زیر در ایجاد صافی کف پا مؤثر هستند:

• سن: افراد بالای ۵۰ سال به علت مشکلات مختلف مفصلی مانند التهاب مفصل، ضعیف شدن تاندون ها و رباط ها، بیشتر از دیگران در معرض ایجاد صافی کف پا هستند.
• دیابت: تخریب و شکستگی استخوان در افراد مبتلا به دیابت بیشتر ایجاد می شود و در نتیجه سبب کاهش حس در قسمت پای این افراد می شود. بنابر این صافی کف پا در این افراد شایع تر می باشد.
• چاقی: اضافه وزن باعث وارد آوردن فشار بیش از حد بر بسیاری از بخش های بدن خصوصاً پاها می شود. در این حالت تاندون ها و رباط ها در قسمت قوس کف پا دچار کشیدگی شده و به تدریج احتمال آسیب دیدگی را افزایش می دهد.
• آرتریت روماتوئید: این عارضه می تواند سبب بروز ناهنجاری ها در قسمت پنجه پا و آسیب دیدگی رباط ها شود و در نتیجه احتمال بروز صافی کف پا افزایش پیدا می کند.
• آسیب دیدگی: در برخی از مواقع، آسیب دیدگی پا یا مچ پا می تواند سبب افزایش احتمال ایجاد صافی کف پا شود.

انواع صافی کف پا

صافی انعطاف پذیر کف پا

این نوع صافی کف پا در دوران کودکی ایجاد می شود. در صافی انعطاف پذیر کف پا، در حالت نشسته و ایستادن بر روی پنجه، قوس کف پا وجود دارد؛ ولی در زمانی که پا بر روی زمین قرار می گیرد، قوس از بین می رود.

صافی غیر قابل انعطاف کف پا

این نوع صافی کف پا (صافی کف پای بزرگسالان) در اثر ضعیف شدن تاندون عضله درشت نی خلفی (تیبیال) که سبب حفظ قوس کف پا می شود، به وجود می آید.

صافی کف پا در بزرگسالان چیست؟

صافی کف پا در بین بزرگسالان، قوس افتاده نام دارد. تمامی بزرگسالان دچار صافی کف پا نیستند؛ اما بعضی از افراد نسبت به افراد دیگر بیشتر در معرض ابتلا به این مشکل هستند. افراد دارای اضافه وزن باید وزن بیشتری را در حین راه رفتن یا ایستادن بر روی پاهای خود وارد کنند. با گذشت زمان، این مسئله باعث ضعیف شدن اجزای تشکیل دهنده قوس می شود و در نتیجه قوس را از بین می برد.

تشخیص صافی کف پا

پزشک برای تشخیص مشکل از بیمار می خواهد که روی پنجه بایستد. اگر قوس کف پا ایجاد شود، صافی کف پا از نوع منعطف است و نیازی به آزمایش های بیشتر یا درمان نیست. اگر بیمار درد داشته باشد یا هنگام ایستادن روی پنجه قوسی ایجاد نشود، صافی کف پا از نوع سخت است و باید آزمایش های بیشتری از قبیل موارد زیر انجام شود:

• سی تی اسکن برای بررسی استخوان های کف پا
• ام آر آی برای مشاهده تاندون های کف پا
• رادیوگرافی کف پا

تأثیر کف پای صاف بر چشم

صافی کف پا ارتباطی با کمردرد و یا کاهش بینایی ندارد.

عوارض صافی کف پا

از آنجا که عارضه صافی کف پا نمی تواند حمایت دامنه حرکتی لازم برای پاهای شما را فراهم آورد، احتمالاً درد پا را در این ناحیه احساس خواهید کرد. حالتی به خار پاشنه کف پا در افرادی که کف پایشان صاف است نیز بیشتر دیده می شود. خار پاشنه کف پا زمانی اتفاق می افتد که تاندون های پا بیش از حد کشیده شوند. این وضعیت باعث درد شدید پا، به خصوص در سمت صبح می شود. صافی کف پا باعث ایجاد وضعیت دیگری به نام چرخش بیش از حد پا به سمت داخل می شود، این زمانی رخ می دهد که هنگام راه رفتن مچ پا به سمت داخل می چرخد. این امر می تواند منجر به درد پا و مچ پا شود. از آنجا که پاهای شما وظیفه حمایت از وزن کل بدن شما را دارد، داشتن کف پای صاف و چرخش بیش از حد پا به سمت داخل می تواند باعث ایجاد مشکلاتی در هم ترازی و توازن ستون فقرات گردد. همچنین ممکن است متوجه شوید که در ناحیه باسن، زانو و کمر نیز مشکل دارید.

درمان کف پای صاف در بزرگسالان

صافی کف پا تا هر سنی قابل درمان است؛ اما درمان آن در سنین پایین سریعتر و راحتتر انجام می شود. پزشکان از روشهای زیر برای درمان کف پای صاف بزرگسالان استفاده می کنند:

1. پوشیدن کفش مناسب برای کف پای صاف
2. استفاده از کفی، مچ بند یا آرتزهای مخصوص
3. کاهش وزن
4. کاردرمانی صافی کف پا
5. فیزیوتراپی صافی کف پا
6. جراحی کف پای صاف
7. همچنین برای کاهش درد و التهاب پا، ممکن است تزریق کورتیزون مفصلی و داروهای مسکن تجویز شود که این درمانهای دارویی به تنهایی مؤثر نیستند و باید در کنار روشهای بالا از آنها استفاده کنید.

درمان کف پای صاف بدون جراحی

• درمانهای دستی

تکنیک درمان دستی (MTT) که عبارت است از ماساژ درمانی که شامل ماساژ بافت های نرم، ماساژ مالشی عمیق، کشش دستی و متحرک سازی مفاصل می شود که توسط یک فیزیوتراپ برای درمان کف پای صاف و بازیابی قابلیت تحرک و دامنه حرکت مچ پا و تاندون ها انجام می گیرد.

• تزریق کورتیکواستروئید

کورتیکواستروئید منبع رایج تسکین درد ناشی از صافی کف پا هستند؛ اما فقط باید افرادی از آنها استفاده کنند که درد زیادی را تجربه می کنند و حتی داروهای خوراکی تسکین درد نیز قادر به تسکین آن نیستند. کورتیکواستروئیدها تسکین خوبی از درد دارند و همچنین می توانند التهاب پا را کاهش دهند.

• استفاده از کفش و کفی طبی

استفاده از کفش هایی که می توانند به شکل بهتری از قوس کف پا حمایت کنند و یا استفاده از کفی طبی با همین کارکرد، می تواند از خستگی و درد پا بکاهد. کفی های طبی در درون کفش قرارگرفته و به نحو مطلوب تری از پای شما حمایت می کنند و به آن حالت می دهند. این کفی ها به صورت سفارشی و بر روی قالب پای فرد ساخته می شوند. همه کفشها یک شکل نیستند. افراد مبتلا به صافی کف پا نیاز دارند تا از قوس کف پای آنها حمایت شود با این حال حمایت بیش از حد نیز می تواند به نوبه ی خود باعث ایجاد درد شود. استفاده از کفش مناسب بسیار مهم است.

شاک ویوتراپی

شاک ویوتراپی یک روش درمانی غیرتهاجمی است که اساساً شامل ایجاد یک سری پالس های موج آکوستیک با انرژی کوتاه است که مستقیماً روی ناحیه اعمال می شوند. شاک ویو تراپی می تواند انواع مختلفی از بیماری ها را درمان کند؛ اما بیشتر برای افرادی که دچار آسیب های مزمن (بیش از شش هفته) هستند و به درمان های مرسوم پاسخ نداده اند مناسب است. در طی شاک ویو تراپی از ژنراتور پنوماتیک برای انتقال فیزیکی موج ضربه ای از طریق پوست به بدن استفاده می شود. امواج آکوستیک با انرژی کوتاه که از طریق سطح پوست منتقل می شوند به صورت مدور در بدن پخش می شوند و بدن با افزایش فعالیت متابولیک در اطراف ناحیه درد واکنش نشان می دهد.

نسخه اصلی مطلب چگونه بفهمیم به صافی کف پا مبتلا هستیم؟ را در سایت دکتر سلمان فلاح بخوانید.

---