سلولهای عصبی مسئول انتقال پیام از مغز به اندام ها هستند و تمام رفتار، عملکرد و احساسات ما توسط سلولهای عصبی کنترل میشوند. از همین رو اختلال در عملکرد سلولهای عصبی به اختلال در جنبه های مختلف روانی و عملکردی بدن منجر میشود. استرس بعنوان یکی از درگیریهای شایع زندگی روزمره انسانها شناخته میشود که مستقیما با اعصاب و عملکرد آنها مرتبط است. استرس در حد پایین نه تنها مضر نیست بلکه ضروری و حیاتی است بنابراین استرس به خودی خود مشکل جدی نیست مگر اینکه فرد بیش از حد استرس را تجربه و تحمل کند و این مسئله منجر به ایجاد اختلال در زندگی روزمره او شود.

استرس علاوه بر اختلال در رفتار و وضعیت روانی فرد، در عملکرد عضلات آنها نیز نقش دارند. زمانی که فرد استرس طولانی مدت یا شدیدی را تجربه کند، پیام عصبی به عضلات مختلف ارسال میشود که منجر به فعالیت آنها میشود. این فعالیت به صورت انقباض ناخواسته یا اسپاسم عضلانی خود را بروز میدهد. کمر درد عصبی یکی از مشکلاتی است که در اثر استرس ایجاد میشود و علت آن اسپاسم عضلات کمر در اثر فشار روانی بالا است.

اعصاب کمر

اعصاب نخاعی کمر از سمت راست و چپ طناب نخاعی بیرون میزنند. این اعصاب نخاعی از دو نوع فیبر یا رشته عصبی تشکیل شده اند:

1. رشته های سنسوری که پیام عصبی را به سمت مغز انتقال می دهند (برای مثال انتقال پیام درد از پا به مغز)
2. رشته های موتوری که پیام عصبی را از مغز به سمت اندام ها انتقال می دهند (برای مثال پیامی که منجر به حرکت پا می شود توسط این نوع رشته های عصبی انتقال می یابد)

در مجموع ۵ جفت عصب نخاعی کمری وجود دارد که اندازه آنها به طور قابل توجهی از مهره L1 به سمت مهره L5 افزایش می یابد. این اعصاب از حفره های موجود در مهره ی مربوط بیرون میزنند. برای مثال عصب L4 از حفره L4-L5 در زیر مهره L4 بیرون میزند.

این اعصاب با سایر اعصاب در هم آمیخته می شود و ارتباط پیچیده ای از اعصاب تشکیل می شود که در نهایت اندام تحتانی را کنترل میکند.

عملکرد فیبرهای عصبی کمر را میتوان به صورت زیر خلاصه کرد:

• عصب نخاعی L1 مسئول ایجاد حس در کشاله ران و ناحیه تناسلی است و گاهی نیز در حرکت عضالت لگن نقش ایفا میکند.
• اعصاب نخاعی L2، L3 و L4 مسئول انتقال پیام حسی جلوی ران و قسمت درونی ساق پا هستند و در حرکات عضلات ران و زانو نیز نقش دارند.
• عصب نخاعی L5 مسئول ایجاد حس در قسمت خارجی ساق پا، قسمت بالای پا و فضای بین انگشت اول و دوم پا است. حرکات زانو، ران، پا و انگشتان پا نیز توسط این عصب کنترل میشود.
• بنابراین هر گاه ناحیه مرتبط با این اعصاب یا خود اعصاب دچار آسیب شوند، پیام مرتبط با آن عصب نیز مختل شده و اندام مرتبط عملکرد یا احساس خود را از دست میدهد.

تاثیر اعصاب بر دیسک کمر

اعصاب مسئول انتقال پیام از مغز به اندام ها یا برعکس هستند. استرس وضعیتی است که اعصاب را درگیر میکند و از همین رو میتواند در اندام ها و عملکرد آنها نیز اختلال ایجاد کند. از جمله تاثیرات منفی استرس بر ستون مهره ها از جمله کمر میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

• استرس منجر به درد ستون فقرات از جمله کمر درد عصبی میشود
• اسکولیوز یا انحراف ستون فقرات در افرادی که استرس بیشتری را تجربه میکنند بیشتر بروز میکند
• در صورتی که ستون فقرات و کمر فرد در اثر صانحه دچار مشکل شده باشد، با استرس میزان درد یا عوارض آسیب بیشتر میشود
• استرس با ایجاد گرفتگی یا اسپاسم عضلات منجر به افزایش فشار و درد در ناحیه کمر میشود.

آیا کمر درد عصبی خطرناک است؟

بدن انسان در هنگام مواجهه با خطر علائمی همچون درد را ایجاد میکند؛ بنابراین درد بعنوان زنگ هشدار بدن به ما است و باید هر نوع دردی را جدی بگیریم. درد کمر به دلیل اینکه با اعصاب مرتبط هستند از اهمیت ویژه ای برخوردارند. در صورتی که کمر درد ایجادشده به صورت ناگهانی بوده و با شرایط زیر همراه باشد نشانگر وجود خطر جدی است و باید به اورژانس مراجعه کرد:

• کاهش احساس در پا، انگشتان پا، کشاله ران، اندام تناسلی و مقعد از جمله دردهای ناگهانی و غیرقابل تحمل
• کاهش هوشیاری
• کمردرد انتشاریابنده (یعنی درد تنها در کمر نیست و به سایر قسمت های بدن از جمله سمت شکم گسترش یابد)
• مشکل در کنترل حرکات پا، ناتوانی در ایستادن یا راه رفتن
• مشکل در اندام دفعی مانند مشکل در دفع ادرار، حرکات کنترل نشده در مثانه
• کمردردی که پس از یک آسیب فیزیکی مانند افتادن یا تصادف ایجاد شود
• در افراد زیر 18 سال و بالای 55 سال باشد
• کمر دردی که شب و هنگام استراحت تشدید شود
• کمر درد در صورتی که فرد سابقه ابتلا به سرطان یا بیماری خودایمنی دارد
• در صورتی که فرد قبلا از داروهای کورتون استفاده کرده است

درمان کمر درد عصبی

روشهای درمانی به کار رفته برای کمر درد عصبی متفاوت هستند و بسته به وضعیت فرد میتوان از یک یا چند روش درمانی استفاده کرد. از جمله روشهای درمانی کمر درد عصبی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

• بهبود سبک زندگی: کمر درد عصبی ناشی از استرس های شدید یا طولانی مدت است. بنابراین حذف عامل ایجادکننده آن میتواند تاثیر بسزایی در بهبود کیفیت زندگی داشته باشد. خواب مناسب و با کیفیت، فعالیت روزانه مناسب، ورزش مناسب و ... از جمله تغییرات مثبت سبک زندگی میتواند باشد.
• درمان کمر درد عصبی با دارو: برخی داروها میتوانند موجب کاهش علائم کمردرد عصبی شوند و درد ناشی از آن را التیام ببخشند؛ از جمله مسکّن ها، داروهای شل کننده عضلات، متاکاربامول، داروهای ضد استرس، گاباپنتین و ... . لازم به ذکر است که از مصرف داروها بصورت خودسرانه خودداری شود از جمله اگر فرد قصد دارد برای طولانی مدت از دارو استفاده کند.
• درمان کمر درد عصبی با فیزیوتراپی: در این حالت، فرد با کمک متخصص فیزیوتراپ حرکات مختلف ورزشی یا کششی را انجام میدهد.
• درمان کمر درد عصبی با ماساژ: ماساژ علاوه بر تاثیر فیزیکی بر عضلات و شل کردن آنها، با تاثیر روانی یا فیزیولوژیک نیز میت واند استرس را کاهش داده و شادابی ذهنی فرد را افزایش دهد.

از سایر روشهای درمان کمر درد عصبی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

1. حرکت کششی
2. کمپرس گرم یا سرد
3. دوری از محرک های درد
4. مدیتیشن
5. طب سوزنی
6. استفاده از مشاوره های روانشناسی

نسخه اصلی مطلب کمردرد عصبی چیست و چگونه درمان می شود؟ را در سایت دکتر احمد شکرچی زاده بخوانید.

---