انگشتان پا شامل استخوان ها، مفاصل، عضلات، تاندون ها، رباط ها، اعصاب و عروق خونی بسیاری است که به علل مختلف می توانند در معرض آسیب قرار گیرند. در این میان انگشت شست پا بیشتر از سایر انگشتان ممکن است دچار درد و ناراحتی شود زیرا هنگام راه رفتن 90 درصد وزن بدن بر روی شست پا قرار می گیرد به همین دلیل بیشتر دردهای ناحیه انگشتان پا در شست پا به وجود می آید.

درد انگشت شست پا عارضه نسبتاً شایعی است که می تواند به دلیل بیماری، ناهنجاری یا آسیب در هر کدام از قسمت های پا مثل پوست، اعصاب، استخوان ها، رگ های خونی یا بافت های نرم رخ دهد. این درد می تواند باعث کاهش سرعت حرکت و راه رفتن شود. در بسیاری مواقع می توان با روش های خانگی نسبت به درمان سریع انگشت پا پرداخت؛ ولی در برخی موارد نیاز به مراجعه به پزشک و انجام درمان های تخصصی می باشد. اگر این درد شدیدتر شود ممکن است به راحتی تحرک در افراد را با محدودیت روبرو کند.

علل درد و سوزش انگشت شست پا

آسیب

یکی از شایع ترین دلایل درد مفصل شست پا آسیب دیدگی است. اگر تا به حال به شست پایتان ضربه ای وارد شده باشد، می دانید که تا چه حد می تواند دردناک باشد. یک قدم اشتباه می تواند منجر به وارد شدن یک ضربه به انگشتان پا شود. این حالت می تواند باعث هرچیزی از کبودی تا شکستن شود که هر دو می توانند بر مفصل شست پا اثر بگذارند.

نقرس

نقرس یک وضعیت پزشکی است که باعث تجمع اسید اوریک و شکل گیری بلورهایی می شود. این بلورها در مفاصل و بخصوص در شست پا جمع می شوند. این شرایط می تواند باعث درد شدید انگشت شست پا، گرما و ناراحتی شود بطوری که افراد مبتلا به نقرس در راه رفتن مشکل خواهند داشت.

آرتریت

آرتریت یک اختلال است که بر مفاصل اثر گذاشته و می تواند باعث درد شصت پا، تورم و محدودیت حرکت شود. در این مورد، آرتروز عامل اصلی است و اغلب در شست پا مشاهده می شود. آرتروز مفاصل باعث تحلیل غضروف شست پا شده و حرکت دادن آن بدون درد انگشت شست پا یا ناراحتی را مشکل می کند. آرتروز اغلب مرتبط با یک آسیب در شست پا است.

قوز شست پا

قوز شست پا یک برجستگی سخت است که به دلیل بدشکلی مفصل شست پا ایجاد می شود. این برآمدگی می تواند بخصوص هنگام پوشیدن کفش شست پا را به طرف سایر انگشتان فشار دهد.

سزاموئیدیت

سزاموئیدیت زمانی ایجاد می شود که دو استخوان سزاموئید در زیر ناحیه شست پا ملتهب می شوند. این التهاب باعث درد انگشت شست پا و محدودیت حرکت مفصل می شود. این وضعیت معمولاً ناشی از ضربه به استخوان های سزاموئید است بخصوص اگر این ضربه تکرار شود. ضربه معمولاً در اثر ایستادن طولانی مدت روی انگشتان یا نوک انگشتان می باشد و اغلب در رقصندگان باله یا بازیکنان بسکتبال مشاهده می شود.

انگشت چمنی

یک آسیب دیدگی شایع در هر ورزشی می باشد که نیاز به دویدن و توقف های سریع دارد. این آسیب مفصل شست پا اساساً ناشی از کوبیده شدن مکرر انگشت پا به انتهای کفش در هنگام توقف سریع می باشد. این مشکل اغلب در بازیکنان فوتبال مشاهده می شود.

علائم درد و سوزش انگشت شست پا

درد در انگشتان پا می تواند ناشی از ناهنجاری ها یا آسیب به ساختارهای انگشت پا از جمله پوست، اعصاب، استخوان ها، رگ های خونی و غضروف ها باشد. زمانی که پاهای شما حین راه رفتن، دویدن یا فعالیت های ورزشی دیگر و حرکت کردن در معرض آسیب قرار می گیرند درد پا علامت شایعی است. بعضی از دردهای انگشت پا همراه با بی حسی، احساس سوزش، گرمی یا علائم دیگر می باشد. علاوه بر اینکه درد انگشت پا باعث آزردگی و ناراحتی می شود راه رفتن و تحرک را نیز سخت می کند به این علت درد مزمن انگشت پا ممکن است زندگی روزمره را مختل کند.

تشخیص درد انگشت شست پا

برای مشخص کردن علت درد مفصل شست پا، پزشک باید معاینه فیزیکی انجام دهد و از فرد بیمار در مورد علائم، سبک زندگی، داروهای مصرفی و آسیب دیدگی های اخیرش سؤال کند. ممکن است با خم کردن شست به سمت بالا و پایین به آرامی، انعطاف پذیری آن را بسنجد. همچنین دنبال اثر خارهای استخوانی و ورم آن ناحیه نیز می گردد. در آخر، پزشک مربوطه پا را برای یافتن نواحی ملتهب معاینه و پوست را برای یافتن جای زخم بررسی می کند. در برخی موارد ممکن است تصویر برداری با اشعه ایکس لازم باشد. این آزمایش به پزشک کمک می کند که موقعیت و وسعت هر ناهنجاری یا آسیبی را بیابد. بسته به علت پنهان درد ممکن است آزمایش های بیشتری نیز لازم باشد. برای مثال آزمایش خون می تواند میزان اوریک اسید در جریان خون را برای تشخیص نقرس نشان دهد.

درمان درد انگشت شست پا

درمان درد شما تا حد بسیار زیادی به علت و شدت درد بستگی دارد. داروهای مسکن بدون نسخه مثل ایبوپروفن، می توانند التهاب و دردهای ملایم را کاهش دهند. توصیه های درمانی پزشک به دلیل درد شست پایتان بستگی خواهند داشت. برای مثال، اگر نقرس داشته باشید، نیاز خواهد بود که رژیم غذایی را تغییر داده یا داروهای نقرس مصرف کنید. اگر گردش خونتان مشکل دارد، باید به پزشک نیز مراجعه کنید. اگر ناخن شست پایتان در گوشت فرو رفته و عفونی شده، می بایست آنتی بیوتیک مصرف کنید و حاشیه ناخنتان نیز برداشته شود. در اینجا نیز، پزشک درمانی متناسب با علت عارضه تجویز می کند. همچنین استفاده از کفش های پهن تر، کفی های طبی از جمله پدها یا انواع دیگر کفی ها، یا روش رایس، نیز به درمان درد کمک می کنند. رایس مخفف استراحت، یخ، فشرده سازی و بالا نگه داشتن عضو است و معمولاً ورزشکاران از آن برای تسکین درد استفاده می کنند. روش های غیرجراحی موجود برای تسکین دردهای ملایم تا شدید عبارتند از:

1. اصلاح کفش ها: استفاده از کفش هایی با محفظه پنجه بزرگتر باعث کاهش فشار بر انگشتان پا می شوند. همچنین، استفاده از کفش هایی با تخت های خشک یا کفش های گهواره ای هم توصیه می شود.
2. تزریق کورتیکواستروئیدها
3. کفی های طبی: کفی های طبی سفارشی عملکرد پا را بهبود می دهند.
4. انجام مرتب تمرینات کششی: این تمرینات در هنگام شروع توانبخشی آسیب ها به شما کمک می کنند. علائمتان با یا بدون دخالت بیشتر پزشک، فیزیوتراپ یا مربی ورزشیتان رفع می شوند.
5. فیزیوتراپی: می توان با استفاده از روش های فیزیوتراپی انگشتان پا درد را موقتاً تسکین داد.
6. سرما درمانی: درمان با سرما (یخ گذاشتن) درد را تسکین داده و التهاب را کاهش می دهد. از درمان با سرما می بایست هر 2 تا 3 ساعت یک بار و همچنین بلافاصله بعد از فعالیت هایی که باعث تشدید علائم می شوند، استفاده کنید. مدت استفاده از آن در هر بار 10 تا 15 دقیقه است. از کیسه های یخ یا ماساژ با یخ هم استفاده کنید.
7. درمان اولتراسوند: درمان اولتراسوند برای بسیاری از افراد جواب می دهد. در این روش امواج صوتی به ناحیه آسیب دیده و دردناک ارسال می شوند. امواج اولتراسونیک یا امواج صوتیِ دارای فرکانس بالا که توسط گوش انسان قابل شنیدن نیستند، از طریق ارتعاش مکانیکی در پروب دستگاه اولتراسوند تولید می شوند. سپس پروب روی سطح پوست ناحیه آسیب دیده حرکت داده شده و به بافت های آن انرژی انتقال می دهد. از آنجا که تماس امواج صوتی با هوا باعث پراکندگی امواج می شود، در اینجا یک ژل اولتراسوند مخصوص روی پوست اعمال می گردد که تماس بین پروب و سطح پوست را به حداکثر رسانده و به عنوان واسطه ای عمل می کند که امواج صوتی می توانند از آن عبور کنند. این امواج می توانند به عمق بیش از 5 سانتی متری بدن نفوذ کرده و باعث تسکین نواحی دردناک شوند.

زمان مراجعه به پزشک

• درد شدید
• تب و انگشت پا باد کرده
• تب و ناحیه قرمز پوست انگشت پا
• قرمزی زیاد یا رگه های قرمز
• پوست بنفش یا سیاه انگشت پا
• بی حسی (از دست دادن احساس) در انگشت های پا
• احساس ضعف و یا مریضی

پیشگیری از درد و سوزش شست پا

• کنترل وزن ایده آل
• انجام تمرین ورزشی منظم اما بدون فشار اضافی روی مفصل MTP
• اجتناب از پوشیدن کفش های تنگ به ویژه نوک تیز
• به پا کردن کفش و صندل مناسب به هنگام آسیب دیدگی و کفش ایمنی

نسخه اصلی مطلب سوزش و درد انگشت شست پا نشانه چیست؟ را در سایت دکتر سلمان فلاح بخوانید.

---