علت خونریزی مغزی ترکیدن شریان مغزی و ایجاد خون ریزی موضعی در بافت های اطراف است. این خون ریزی سلول های مغزی را از بین می برد.خون ریزی مغزی نوعی سکته مغزی است که به دلیل پارگی عروق مغزی ایجاد می شود و باعث جمع شدن خون در بافت های اطراف می شود. این خون ریزی مغزی منجر به مرگ سلول های مغز می شود. هموراژ مغزی موقعیتی بسیار خطرناک است و در صورت عدم درمان به موقع می تواند منجر به نقص عضو، فلج و حتی مرگ گردد.

خون ریزی مغزی چیست؟

خون ریزی مغزی (خون ریزی بین بافت مغز و جمجمه یا خون ریزی درون بافت مغز) می تواند سبب ایجاد آسیب مغزی شده و تهدید کننده حیات باشد. علائم این عارضه، شامل سردرد ، تهوع و استفراغ، گزگز ناگهانی، ضعف، بی حسی یا فلج صورت، بازو یا پاها است. در صورتی که به سر شما یا فرد دیگری ضربه خورده و علامت های گفته شده را داشتید، با اورژانس تماس بگیرید.

علائم خون ریزی مغزی

علائم خون ریزی مغزی، به ناحیه درگیر شده بستگی دارد. به طور کلی، علائم خون ریزی مغزی می تواند شامل موارد زیر باشد:

1. گزگز ناگهانی، ضعف، بی حسی یا فلج صورت، بازو یا پا، به ویژه در یک طرف بدن
2. سردرد (سردرد ناگهانی و شدید صاعقه مانند که در خون ریزی زیر عنکبوتیه رخ می دهد)
3. تهوع و استفراغ
4. گیجی
5. سرگیجه
6. مشکل در بلع
7. تشنج
8. از دست دادن بینایی یا مشکل بینایی
9. گرفتگی گردن و حساسیت به نور
10. از دست دادن تعادل یا هماهنگی
11. گفتار غیرطبیعی یا همراه با لکنت
12. مشکل تنفسی و ضربان قلب غیر طبیعی (در صورت وجود خون ریزی در ساقه مغز)
13. تغییر در سطح هوشیاری، کمبود انرژی، خواب آلودگی یا کما
14. مشکل در خواندن، نوشتن یا درک گفتار

علائم خون ریزی مغزی در کودکان

تنها تفاوت خون ریزی مغزی در کودکان و بزرگسالان این است که کودکان به دلیل سطح پایین تر مهارت های کلامی و تجارب زندگی خود، به طور معمول نمی توانند علایم خون ریزی مغزی را تشخیص داده و بیان کنند. به همین دلیل لازم است والدین در این زمینه توجه ویژه داشته و در صورت مشاهده علایم خون ریزی مغزی در کودکان خود سریعاً آن ها را برای تشخیص و درمان به موقع به نزد جراحان مغز و اعصاب ببرند.

انواع خون ریزی مغزی

اکثر افراد بر این باورند که خون ریزی مغزی به معنای خون ریزی در داخل سر می باشد، اما پزشک و به خصوص پزشکانی که خون ریزی مغزی را درمان می کنند (متخصصان و جراح مغز و اعصاب)، معتقدند که خون ریزی مغزی (اینتراکرانیال هموراژ) بسیار گسترده تر از این ها است. پزشکان، اغلب خون ریزی مغزی را با توجه به محل دقیق وقوع آن توصیف می نمایند. برای درک بهتر خون ریزی مغزی باید انواع مختلف آن را بشناسیم. نکته اول اینکه خون ریزی می تواند در دو منطقه اصلی ایجاد گردد:

• خون ریزی در داخل جمجمه و خارج از بافت مغز
• خون ریزی در داخل بافت مغز

خون ریزی داخل جمجمه و خارج از بافت مغز

مغز، دارای سه لایه غشایی (به نام مننژ) بین جمجمه استخوانی و بافت اصلی آن است. مننژ، مغز را پوشانده و از آن محافظت می کند. خونریزی مغزی می تواند در هر بخشی بین این سه لایه ایجاد شود. این سه لایه را سخت شامه، عنکبوتیه و نرم شامه می نامند.

1. خون ریزی اپیدورال

این خون ریزی، بین استخوان جمجمه و لایه غشایی تحتانی یعنی سخت شامه اتفاق می افتد.

2. خون ریزی ساب دورال

این خون ریزی بین سخت شامه و عنکبوتیه رخ می دهد.

3. خون ریزی زیر عنکبوتیه

این خون ریزی بین عنکبوتیه و نرم شامه ایجاد می شود.

خون ریزی در داخل بافت مغز

1- خون ریزی درون مغز

این خون ریزی در لوب ها، پل مغزی و مخچه اتفاق می افتد (خون ریزی در هر قسمتی از بافت مغز، از جمله ساقه مغز).

2- خون ریزی داخل بطنی

این خون ریزی، در بطن های مغز رخ می دهد. بطن ها، نقاط خاصی از مغز (حفره ها) هستند که در آن ها مایع مغزی نخاعی تولید می شود.

علت ایجاد خون ریزی مغزی

علت خون ریزی مغزی موارد مختلفی می تواند باشد. در زیر برخی دلایل این عارضه را آورده ایم:

• ضربه به سر، به دلیل زمین خوردن، تصادف رانندگی، تصادف ورزشی و...
• فشار خون بالا، این عارضه می تواند به دیواره رگ های خونی آسیب برساند و باعث نشت یا پارگی آن ها شود
• تجمع رسوبات چربی در عروق (تصلب شرایین)
• وجود لخته خونی که در مغز تشکیل شده و یا از قسمت دیگری از بدن به مغز می رود. این لخته ها با آسیب رساندن به عروق می توانند سبب نشت خون گردند
• پارگی آنوریسم مغزی، نقطه ای ضعیف در دیواره رگ خونی که متورم شده و می ترکد
• نشت از اتصالات غیر طبیعی تشکیل شده بین عروق و شریان ها (ناهنجاری شریانی)
• اختلالات خونریزی یا درمان با دارو های ضد انعقادی (دارو های رقیق کننده خون)
• تومور مغزی که با افزایش فشار بر بافت مغز، باعث ایجاد خون ریزی می شود
• سیگار کشیدن، مصرف زیاد الکل یا استفاده از مواد غیرقانونی مانند کوکائین
• بیماری های مرتبط با بارداری یا زایمان، از جمله اكلامپسی، واسكلوپاتی پس از زایمان یا خونریزی داخل بطنی نوزادان
• بیماری های مرتبط با تشکیل غیر طبیعی کلاژن در دیواره رگ های خونی، که می تواند باعث تضعیف دیواره عروق و در نتیجه پارگی آن گردد
• تجمع پروتئین آمیلوئید در دیواره های شریان مغز (آنژیوپاتی آمیلوئید مغزی)

اثرات خون ریزی مغزی

از آن جا که مغز، توانایی ذخیره اکسیژن را ندارد، برای تأمین اکسیژن و مواد مغذی، به رگ های خونی متکی است. هنگامی که به دلیل نشت یا پارگی عروق مغزی، خون ریزی رخ دهد، اکسیژن به بخشی از بافت مغز، که توسط این عروق تأمین می گردد، نمی رسد. از طرفی، تجمع خون ناشی از خون ریزی داخل جمجمه یا خون ریزی مغزی، به مغز فشار آورده و سبب اختلال در اکسیژن رسانی می شود.
هنگامی که خون ریزی، منجر به قطع شدن جریان خون در اطراف یا بافت مغز و اختلال در اکسیژن رسانی به مدت بیش از سه یا چهار دقیقه گردد، سلول های مغز می میرند. در این حالت سلول های عصبی، آسیب دیده و عملکرد آن ها مختل می شود.

چه کسانیدچار خون ریزی های مغزی می شوند؟

انواع مختلف خون ریزی داخل جمجمه، می تواند در افراد از هر رنج سنی ایجاد شود. خون ریزی مغزی (خون ریزی در هر جایی از بافت مغز) و سکته مغزی خون ریزی دهنده (مخصوصا پارگی عروق مغزی) بیشتر در بالغین مسن رخ می دهد، اما می تواند کودکان را نیز درگیر نماید.

در طی خون ریزی مغزی چه اتفاقی می افتد

زمانی که بر اثر یک تروما خون ریزی اتفاق می افتد این خون ریزی بر روی بافت های اطراف پخش شده و تورم ایجاد می شود که به آن در اصطلاح ادم گفته می شود، خون جمع شده در یک توده به نام هماتوم جمع می شوند ، هماتوم خون رسانی به سلول های مغزی را مختل و سلول ها بدون اکسیژن و مواد غذایی می میرند، از زمان شروع خون ریزی تا مرگ سلول ها و آسیب به مغز چند ساعت بیشتر طول نمی کشد، این یک زمان طلایی برای بیمار است که اگر به موقع به پزشک ارجاع داده شود می توان جلوی عوارض بد ناشی از مرگ سلول ها را گرفت ولی اگر به موقع اقدام نشود ممکن است حتی جان بیمار را تهدید کند.

نسخه اصلی مطلب خون ریزی مغزی به چه علت رخ می دهد و علائم خون ریزی مغزی چیست؟ را در سایت دکتر احمد شکرچی زاده بخوانید.

---