سرطان سینه یکی از شایع ترین سرطان ها در میان زنان است که با تشخیص و درمان مناسب، شانس بقا و طول عمر افراد مبتلا به طور قابل توجهی افزایش می یابد. عواملی مانند مرحله تشخیص، نوع تومور، پاسخ به درمان و وضعیت عمومی سلامت فرد همگی بر پیش آگهی بیماری و مدت زمان بقا تأثیر می گذارند. با پیشرفت های اخیر در روش های تشخیصی و درمانی، بسیاری از بیماران می توانند زندگی طولانی تری داشته باشند. در این مقاله به بررسی عوامل مؤثر بر عمر مبتلایان به سرطان سینه و آماری از بقای این بیماران می پردازیم.

متاستاز چیست؟

متاستاز یعنی پیشرفت و سرایت سلول های سرطانی به بخش های دیگر بدن. وقتی سلول های سرطانی از جایگاه اولیه خود جا به جا می شوند و به نواحی دیگر سینه یا اندام های دیگر می روند، و در آنجا هم شروع به رشد و تومورزایی می کنند، متاستاز اتفاق می افتد.
احتمال متاستاز سرطان سینه در وهله اول به خوش خیم بودن یا بدخیم بودن توده سرطانی بستگی دارد. اصولا توده های خوش خیم پستان دچار متاستاز نمی شوند. اما حتی اگر توده های خوش خیم را به موقع درمان نکنید ممکن است پیشرفت کرده و به بخش های دیگر هم سرایت کنند.

اصولا اگر متاستاز در مراحل اولیه باشد، شانس درمان سرطان سینه هنوز وجود دارد، اما اگر سرطان به مرحله یا گرید چهار برسد و متاستاز شدید کند دیگر نمی توان را درمان کرد.اما متاستاز می تواند بسته به اندامی که به آن سرایت می کند هم دسته بندی داشته باشد. رایج ترین متاستازهای سرطان سینه متاستاز کبد و استخوان است.متاستاز کبد زمانی است که سلول ها به کبد سرایت کرده باشند که در این شرایط دردی در ناحیه شکم خود احساس می کنید که از بین نمی رود. از قبل هم البته ممکن است دچار علائمی مانند بی اشتهایی یا کاهش وزن شده باشید. در نتیجه ی این متاستاز کبد ضعیف شده و علائم بیماری های مربوط به این ناحیه یعنی زرد شدن چشم و ضعف عمومی بدن خودشان را بروز می دهند البته این علائم بعد از علائم مستقیم سرطان سینه در خود ناحیه پستان اتفاق می افتند.
از طرفی متاستاز استخوان هم به این صورت است که اول دچار درد در ناحیه استخوان های کمر و ستون فقرات، دست ها و پا ها می شوید. این امر می تواند موجب ضعف استخوان ها شود. چنانچه متاستاز به ستون فقرات رسیده باشد، ممکن است در اثر فشار به نخاع دچار بی حسی در نواحی مختلف بدن مانند دست و پا شوید.

وقتی که پزشک شما پیش آگهی سرطان سینه تان را متوجه می شود، دوره احتمالی و نتیجه بیماری شما را تخمین می زند. پیش آگهی سرطان در افراد مختلف، متفاوت است و عوامل متعددی بر پیش آگهی سرطان تاثیر می گذارند، برای مثال سن فرد، نوع، درجه و اندازه تومور سرطانی، همه، بر پیش آگهی موثر هستند.
انجمن سرطان آمریکا (ACS) پیش بینی می کند که در ایالات متحده آمریکا، ۱۳ درصد از زنان در طول زندگی خود به سرطان سینه مبتلا می شوند. طبق گزارش ACS، به لطف تشخیص زودهنگام و بهبود درمان، مرگ و میر ناشی از سرطان سینه از سال ۱۹۸۷ تا ۲۰۱۷ ، به میزان ۴۰ درصد کاهش یافت.

برای بیان طول عمر افراد مبتلا به سرطان سینه از اصطلاح بقا و بقای نسبی استفاده می کنیم:

• بقای یک گروه از بیماران، درصدی از آن بیماران است که پس از زمان مشخصی زنده مانده اند.
• بقای نسبی یک گروه از بیماران، نسبت زنده ماندن یک گروه از بیماران نسبت به افراد عادی جامعه بعد از زمان مشخصی است.
• به عنوان مثال، اگر میزان بقای نسبی مرحله ای از سرطان سینه پس از یک دوره زمانی ۵ ساله، ۹۰ درصد باشد، به این معنی است که احتمال زنده ماندن زنانی که به آن سرطان مبتلا شده اند پس از ۵ سال ، ۹۰ درصد زنانی است که سرطان سینه ندارند.

درجه بندی سرطان سینه

سرطان سینه را به چهار درجه یا گرید تقسیم بندی می کنند. گرید های اولیه، یعنی سرطان سينه گريد صفر ، سرطان سينه گريد 1 و سرطان سينه گريد 2 که خودشان هم به بخش های کوچک تری تقسیم می شوند مراحل اولیه هستند و می توان سرطان را به خوبی در این گرید ها درمان کرد.
اما گرید 3 و به خصوص مراحل بالای آن درجه سختی است که درمان سرطان سینه در آن سخت تر خواهد بود.
و اما سرطان سينه گريد ٤ که آخرین مرحله پیشرفت سرطان است، مرحله ای است که نمی توان سرطان را در آن درمان کرد.

همان طور که اشاره کردیم یکی از مهم ترین پارامتر ها در تعیین طول عمر مبتلایان به سرطان سینه، یا به عبارت بهتر یکی از مهم ترین عوامل موثر در درمان سرطان پستان، پزشک یا پزشکانی است که فرآیند تشخیص و درمان را پیش او یا آنها انجام می دهید.
به صورت کلی بهترین روش برای درمان سرطان روش جراحی است. پس اگر جراح مناسبی درمان را برای شما انجام ندهد، به همان نسبت احتمال درمان هم پایین تر می آید. پس حتما در انتخاب یک جراح ماهر، با تجربه و قابل اطمینان دقت نظر داشته باشید.

ارتباط مرحله بیماری و طول عمر بیماران

بین مرحله بیماری بیماران و طول عمر آن ها ارتباط معکوس وجود دارد. یعنی هر چه مرحله بیماری بالا تر باشد (یعنی پیشرفته تر باشد)، طول عمر بیماران به طور متوسط کمتر است.
در واقع یکی از اهداف مهم سیستم های مرحله بندی، تعیین پیش آگهی و طول عمر بیماران است تا بر اساس آن بتوان درمان با شدت مناسب را انتخاب کرد.
همانطور که در صفحه مرحله بندی سرطان سینه گفتیم، در مرحله بندی آناتومیک، اندازه و میزان گسترش تومور، تعداد و مکان غدد لنفاوی درگیری و وضعیت متاستاز دوردست نقش دارد.

بقای ۵ ساله بر اساس مرحله بندی کلی

متاسفانه اطلاعات دقیقی از طول عمر افراد مبتلا به سرطان سینه در ایران وجود ندارد. بنابراین مجبور هستیم از اطلاعات کشور های غربی استفاده کنیم.
ابتدا بقای بیماران را بر اساس اطلاعات به دست آمده از آمریکا که از پایگاه داده نظارت، داده های اپیدمیولوژی و نتایج نهایی (SEER) استفاده می کند توضیح می دهیم.
SEER سرطان سینه را بر اساس مراحل ۰ تا ۴ گروه بندی نمی کند بلکه آن ها را بر اساس مراحل زیر گروه بندی می کند:

1. موضعی: زمانی که سرطان به خارج از سینه گسترش نیافته است.
2. ناحیه ای: زمانی که سرطان به خارج از سینه و به غدد لنفاوی مجاور پخش شده است.
3. دوردست (متاستاتیک): زمانی که سرطان به سایر قسمت های بدن مانند کبد، ریه ها یا استخوان ها پخش شده است.

بقای نسبی ۵ ساله بیماران بر اساس NCI در این مراحل عبارت است از:

• کل بیماران: ۹۰ درصد
• موضعی: ۹۹ درصد
• ناحیه ای: ۸۶ درصد
• دوردست: ۲۸ درصد

یک مطالعه NCI در سال ۲۰۱۷ نشان داد که در طی حدود ۱۵ سال، نرخ بقای ۵ ساله برای زنان ۱۵ تا ۴۹ ساله با تشخیص سرطان پستان دوردست، دو برابر شده و از ۱۸ درصد به ۳۶ درصد رسیده است.

میزان بقای ۱۰ ساله

ACS گزارش می دهد که میانگین بقای ۱۰ ساله برای زنان مبتلا به سرطان سینه، ۸۴ درصد است.مطالعه دیگری روی بیش از ۴۲۰۰ زن جوان مبتلا به سرطان سینه نشان داد که میزان بقای ۱۰ ساله برای زنان با تومور های کوچک تر از ۲ سانتی متر، ۸۹ درصد است.میزان بقا برای کسانی که تومور های برابر ۲ سانتی متر داشتند، ۸۶ درصد و برای کسانی که تومو ر های بزرگ تر از ۲ سانتی متر داشتند، ۸۱ درصد بود.

میزان بقای ۱۵ ساله

میانگین نرخ زنده ماندن زنان پس از تشخیص سرطان سینه به مدت حداقل ۱۶ سال، ۸۰ درصد است. آماری برای میزان بقا بر اساس مرحله سرطان در دسترس نیست.

طول عمر بیماران بر اساس مرحله سرطان سینه

همانطور که گفتیم در مراحل پایین تر، بقای بیماران بیشتر است. در ادامه بقای نسبی بیماران سرطان سینه را بر اساس مراحل عددی ذکر می کنیم:

1. مرحله ۱: ۹۷ تا ۱۰۰ درصد (متوسط ۹۹)
2. مرحله ۲: ۹۰ تا ۹۹ درصد (متوسط ۹۶)
3. مرحله ۳: ۶۶ تا ۹۸ درصد بسته به سایر فاکتور ها

طول عمر بیماران بر اساس سن

نوع بیماری در خانم های سنین مختلف ممکن است متفاوت باشد و در سنین زیر ۳۵ سال معمولا کمی بد تر است. همچنین ممکن است خانم های مسن تر از نظر جسمی توانایی کمتری برای توانایی تحمل درمان های سرطان داشته باشند. این عوامل و علل دیگر باعث می شود میزان بقای نسبی ۵ ساله در سنین مختلف کمی متفاوت باشد:

1. سن کمتر از ۴۵ سال: ۸۸ درصد
2. ۴۵ تا ۵۴ سال: ۹۱ درصد
3. ۵۵ تا ۶۴ سال: ۹۱ درصد
4. ۶۵ تا ۷۴ سال: ۹۲ درصد
5. ۷۵ سال به بالا: ۸۶ درصد

نسخه اصلی مطلب مبتلایان به سرطان سینه چقدر عمر میکنند؟ را در سایت دکتر سید محمد رضا حکیمیان بخوانید.

---