واریس پا یکی از مشکلات شایع عروقی است که بسیاری از افراد به خصوص در سنین بالا یا به دلیل فعالیت های خاص با آن مواجه می شوند. این عارضه به دلیل اختلال در عملکرد وریدها و بازگشت غیرطبیعی خون به سمت پایین رخ می دهد و می تواند منجر به درد، تورم و احساس سنگینی در پاها شود. تشخیص دقیق و زودهنگام واریس پا برای انتخاب بهترین روش درمانی بسیار اهمیت دارد. یکی از ابزارهای تشخیصی دقیق در این زمینه، سونوگرافی داپلر است که با ارزیابی جریان خون در عروق، امکان شناسایی محل و شدت ناهنجاری های وریدی را فراهم می سازد. در این مقاله، به بررسی نحوه عملکرد سونوگرافی داپلر در تشخیص واریس پا و اهمیت آن در بهبود کیفیت زندگی بیماران خواهیم پرداخت.

علل ایجاد واریس

از دلایل ایجاد رگ های واریسی در پا می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• افزایش سن
• جنس مؤنث (تغییرات هورمونی در اثر بلوغ، بارداری و یائسگی می تواند منجر به واریس شود و مصرف قرص های ضد بارداری این خطر را افزایش می دهد).
• داشتن دریچه های معیوب در حین تولد
• چاقی
• واریس در بارداری
• سابقه ایجاد لخته های خون در پاها
• نشستن یا ایستادن طولانی مدت
• سابقه ی خانودگی ابتلا به واریس

علائم واریس

1. رگ های به رنگ بنفش یا آبی
2. رگ هایی که به صورت پیچ خورده و برآمده ظاهر می شوند.
3. سنگینی، درد و فشار واریس
4. رگ های بیرون زده و متورم
5. رگ های کوچک تری به نام رگ های عنکبوتی که می توانید بر روی سطح پوست مشاهده کنید.
6. گرفتگی عضلات ران یا ساق پا (اغلب در شب)
7. تورم خفیف پاها یا مچ پا
8. خارش
9. اگر جریان خون در رگ ها بدتر شود، علائم آن شامل موارد زیر می باشد:
10. ورم پا
11. درد پا یا ساق پا پس از نشستن یا ایستادن طولانی مدت
12. تغییرات رنگ پوست در پا یا مچ پا
13. پوست خشک، قرمز و پوسته پوسته شده که به راحتی ترک می خورد.
14. زخم های واریسی در پوست که به آسانی بهبود پیدا نمی کنند.
15. زخم شدن و سخت شدن پوست پا و مچ پا (می تواند به مرور زمان رخ دهد)
16. ترومبوز وریدی عمقی (واریس حاد)

انواع رگ های واریسی

انواع مختلفی از رگ های واریسی وجود دارند از جمله:

• ورید صافن (واریس طنابی) بزرگ
• ورید صافن (واریس طنابی) کوچک
• واریس شاخه ای
• واریس ناحیه تناسلی
• رگ های عنکبوتی
• مزایای انجام سونوگرافی داپلر
• ترکیب حجم و درصد عروق در حالت سه بعدی
• اندازه گیری جریان خون با کمک پالس موج
• ارائه یک تصویر کلی از جریان خون در قلب و یا عروق
• تشخیص سریع دریچه ها، رگها و جریان آشفته
• بررسی مسیر و جریان خون

مراقبت های قبل از سونوگرافی داپلر واریس

رعایت برخی نکات برای دریافت نتیجه دقیق تر از آزمایش الزامی است. برای مثال، در اثر مصرف سیگار، رگ ها بیش از حالت عادی تنگ می شوند. بنابراین، معمولاً پزشک به بیمار تأکید می کند که از چند ساعت پیش از انجام سونوگرافی داپلر واریس از کشیدن سیگار خودداری نماید.

چگونگی انجام سونوگرافی داپلر

• پیش از تست، به شما گفته می شود تا روی میز یا تخت آزمایش دراز بکشید.
• پزشک معالج، یک ژل محلول در آب را روی یک دستگاه به نام ترانسدوکتور قرار داده که مستقیماً امواج صوتی با فرکانس بالا را به داخل سرخرگ ها و سیاهرگ های مورد آزمایش می‎فرستد.
• برای بررسی سرخرگ ها، تکنسین آزمایشگاه یک دستگاه فشار سنج را در نواحی مختلف بدن می بندد. معمولاً دستگاه فشار سنج دور ران، ساق پا، قوزک یا نقاط مختلف بدن بسته می شود. این دستگاه ها با مقایسه فشار خون در نواحی مختلف پاها یا دست ها به پزشک معالج کمک می کنند.
• با حرکت دادن ترانسدوکتور در طول دست یا پا تصویر مورد نظر تشکیل می شود. ترانسدوکتور امواج صوتی را از سطح پوست شما و از میان بافت های بدن به داخل عروق خونی می فرستد. امواج صوتی با برخورد به دیواره عروقی خونی بازتاب یافته و اطلاعات را به کامپیوتری که داده ها را پردازش و ذخیره می کند می فرستند. کامپیوتر تصاویری را که نشان دهنده جریان خون در میان سرخرگ ها و سیاهرگ ها است، برای پزشک معالج آماده می کند. سپس ترانسدوکتور برای انجام مقایسه در طول نواحی دیگر بدن حرکت داده می شود.

تفسیر سونوگرافی داپلر واریس

در صورتی که نتایج آزمایش نرمال باشد نشان می دهد که بیمار هیچگونه تنگی یا انسدادی در رگ های خود ندارد، همچنین فشار خون در عروق، طبیعی است؛ اما الگوهای غیر طبیعی جریان خون از جمله تنگ یا بسته شدن رگ ها می تواند نشان دهنده موارد زیر باشد:

• انسداد در شریان ها که ممکن است به دلیل تجمع کلسترول باشد.
• لخته شدن خون در ورید یا شریان
• گردش خون ضعیف که می تواند توسط عروق خونی آسیب دیده ایجاد شود.
• انسداد یا بسته شدن ورید
• بیماری شریانی اسپاستیک، بیماری که در آن عروق به دلیل استرس یا قرار گرفتن در معرض هوای سرد منقبض می شوند.

هزینه سونوگرافی داپلر واریس

هزینه سونوگرافی داپلر با توجه به تعرفه تعیین شده در نظام سلامت کشور می باشد و عوامل مختلفی نظیر شرایط بیمار می توانند بر روی آن تأثیرگذار باشند. البته افراد تحت پوشش بیمه می توانند از خدمات بیمه خود استفاده کنند.

عوارض سونوگرافی داپلر واریس

سونوگرافی داپلر یک عمل غیر تهاجمی و بدون درد است که هیچگونه پرتوتابی مخرب ندارد. هیچگونه خطر جانبی با این تست وجود ندارد و اکثر افراد به هیچ وجه احساس ناراحتی در حین درمان ندارند.

نسخه اصلی مطلب تشخیص واریس پا با سونوگرافی داپلر را در سایت دکتر غلامرضا سیف بخوانید.

---