ستون فقرات کمری از ۵ مهره تشکیل یافته است. بین هر دو مهره ساختمان دیسک بین مهره ای قرار دارد. دیسک از دوقسمت مرکزی یا انولوس و ساختمان اطراف یا آنولوس تشکیل یافته است.از مشکلات شايع دیسک ، بیرون زدگی نوکلئوس به سمت کانال مهره ای می باشد که سبب فشار به ریشه های عصب سیاتیک می گردد.بيرون زدگی دیسک نسبت به کانال مهره ای در موقعیت متفاوت و از نظر شدت بیرون زدگی نیز متغیر می باشد.
دیسک از نظر محل بیرون زدگی نسبت به کانال مهره ای ممکن است سانترال، لاترال ، فورامینال و اکسترافورامینال باشد.
از نظر شدت بیرون زدگی دیسک انواع بالجینگ ، پرترود ، اکسترود و فری فراگمان وجود داشته که در هر کدام حجم بیرون زدگی ممکن است متفاوت باشد.بیرون زدگی دیسک های کمری در درجه اول در فضای L4L5 و سپس L5S1 و در مرحله بعد در سایر فضاها شیوع دارد. هرنی دیسکال کمری معمولا در دههٔ چهارم و پنجم زندگی شايع است و بعد از آن شیوع آن کاهش می یابد. در دهه های اول و دوم زندگی شیوع آن نادر است.
بیرون زدگی دیسک های کمری در ابتدا معمولا با کمر درد تظاهر می کند که شدت آن متفاوت است. بروز آن ممکن است متعاقب فعالیت سنگین ناگهانی و یا بتدريج باشد. پس از مدتی معمولا درد به یکی از اندام های تحتانی کشیده می شود. بر حسب اینکه دیسک بیرون زده مربوط به کدام فضای دیسک باشد ، مسیر درد در اندام تحتانی متفاوت است. بیرون زدگی دیسک ممکن است سبب اختلالات حسی و حرکتی در اندام های تحتانی شود. در بیرون زدگی دیسک های L4L5 ممکن است بی حسی در انگشت شست پا ایجاد شده و قدرت انگشتان به سمت بالا کاهش یابد. در بیرون زدگی دیسک های L5S1 ممکن است بی حسی در طرف انگشت کوچک پا ایجاد شده و قدرت انگشتان به سمت پایین کاهش یابد.
شدت درد در بیماران کاملا متفاوت است و در موارد شدید ممکن است سبب اختلالات شديد حسی و حرکتی در اندام های تحتانی همراه با اختلالات اسفنگتری شود. درد بیمار مبتلا به هرنی دیسکال معمولا در استراحت کاهش و در فعالیت ، راه رفتن ، زور زدن ، سرفه و عطسه تشدید می یابد .در دیسک های کمری تحتانی از علائم مهم تشخیصی تست لازک می باشد. در انجام این تست بیمار دراز کش روی زمین یا تخت خوابیده پای سمت درد بیمار را بالا می بریم. با این عمل درد تیر کشنده در پا ایجاد می شود.
در دیسک های بیرون زده کمری در فضای L4L5 معمولا راه رفتن روی پاشنه پا مشکل است و در دیسک های بیرون زده l5S1 راه رفتن روی پنجه پا ایراد دارد.از علائم دیگر در بیرون زدگی دیسک های کمری ایجاد درد در خم شدن به جلو میباشد.
تشخيص هرنی دیسکال در درجه اول کلینیکی است. انجام ام آر ای در زمانی لازم است که درمان های ساده پاسخ نداده و نیاز به اقدام جراحی باشد. با انجام ام ار ای محل ، شدت و نوع بیرون زدگی دیسک مشخص می گردد.
نکته بسیار مهم آن است که جهت تصمیم گیری برای نحوه و نوع درمان بیمار علائم کلینیکی مهم است ، نه یافته های ام آر ای .
یافته های ام آر ای به تنهایی نباید جهت تصمیم گیری نحوه درمان و عمل جراحی بیمار استفاده شود.حدود سی درصد افراد جامعه که هیچگونه سابقه علائم کلینیکی هرنی دیسکال ندارند ، در ام آر آی شواهدی از بیرون زدگی دیسک از بالجینگ تا اکسترود ممکن است دیده شود.یک بیرون زدگی شديد دیسک در ام آر آی ممکن است با درمان های ساده بهبودی یافته ولی یک بیرون زدگی خفیف در ام آر آی ممکن است نیاز به عمل جراحی داشته باشند.
دکتر احمد شکرچی زاده، جراح ستون فقرات در اصفهان و ابداع کننده روش لیزری PLDH جهت درمان بیرون زدگی دیسک می باشند. لازم به ذکر است، با روش PLDH می توان بیماران مبتلا به بیرون زدگی دیسک (فتق دیسک) با علائم شدیدتر را که کاندیدای جراحی باز هستند؛ درمان نمود