سم بوتولینوم که در ایران، با نام تجاری بوتاکس معروف است در حقیقت سم باکتری کلستریدیوم بوتولینوم بوده و با هدف ایجاد فلج موقت عضلات به کار می رود. امروزه کاربرد تزریق بوتاکس در علم پزشکی بسیار گسترده می باشد و در تخصص های مختلف پزشکی کاربردهای متنوع درمانی برای بوتاکس پیدا شده است.

امروزه تزریق بوتاکس پرطرفدارترین مداخله زیبایی است که بدون نیاز به جراحی انجام می شود و با ایجاد فلج نسبی و موقت عضلات صورت باعث صاف شدن چین و چروک های صورت و ایجاد ظاهری جوان تر در افراد می شود؛ شایع ترین موارد کاربرد بوتاکس در صورت استفاده از آن برای بهبود چین و چروک های ناشی از اخم کردن (که در بین ابروها یا روی پیشانی ایجاد می شوند) و چروک های اطراف چشم و دهان (که در موقع خندیدن ظاهر می شوند)، می باشد. از طرفی سود بخشی سم بوتولینوم در بیماران با سردرد های میگرنی که مقاوم به درمان های معمول هستند و یا به دلایل خاص قادر به استفاده همیشگی یا متناوب از داروهای مربوطه نمی باشند نیز ثابت شده است. در ادامه به معرفی کاربردهای درمانی و زیبایی بوتاکس پرداخته می شود.

کاربرد بوتاکس در زیبایی

• از بین بردن چین و چروک هایی دینامیک (ناشی از حرکت ماهیچه)
• جلوگیری از پیشرفت و توسعه چین و چروک های استاتیک (ناشی از کاهش کشسانی پوست)
• از بین بردن خط اخم
• از بین بردن چین و چروک ها در ناحیه گردن، چانه و دور لب
• بالا کشیدن گوشه لب های آویزان
• رفع خطوط پنجه کلاغی در اطراف چشم
• بهبود حالت چهره و ابرو
• جلوگیری از دیده شدن بیش از حد لثه در هنگام خندیدن
• بالاتر بردن نوک بینی، از دیگر کاربردهای بوتاکس در زمینه زیبایی است.

کاربردهای درمانی تزریق بوتاکس

1. رفع تعریق زیاد در کف دست و پا و زیر بغل (هیپروهیدروزیس)
2. تحلیل عضله و کوچک کردن عضله در ساق پا
3. رفع دندان قروچه با کاهش حجم عضلات مسئول جویدن
4. درمان کجی گردن با رفع انقباض عضلات گردن (تورتیکولی)
5. درمان کمردرد
6. درمان پلک زدن بیش از حد و غیر قابل کنترل (بلفارواسپاسم)
7. درمان اسپاسم های گردن
8. رفع شل شدگی اسفنکتر تحتانی مری (آشالازی)
9. رفع سفتی و اسپاسم عضلات پس از سکته
10. رفع سفتی و اسپاسم عضلات ناشی از پارکینسون و فلج مغزی
11. درمان میگرن و سردردهای تنشی و خوشه ای
12. درمان اختلالات ماهیچه ای چشم همچون تنبلی و لوچی چشم
13. رفع اسکارهای برجسته و گوشت اضافه
14. درمان شقاق مقعد
15. درمان مثانه بیش فعال و بزرگی پروستات
16. پیشگیری از انقباض کپسولی در افراد دارای پروتز پستان

افراد منع از تزریق بوتاکس

• افرادی که سن آنها زیر ۱۸ سال است.
• افرادی که در دوران حاملگی یا شیر دهی هستند.
• افرادی که بیماری های قلبی عروقی حاد دارند.
• افرادی که بیماری ام اس یا نارسایی کلیه دارند.
• افرادی که عفونت های فعال دارند یا از نظر ایمنی بدنشان ضعیف است.
• افرادی که بیماری اختلالات انعقادی دارند.
• افرادی که به پروتئین گاو حساسیت دارند.
• کسانی که بیماری عفونی و التهابی در صورت و اطراف آن دارند.
• کسانی که از دارو های ضد انعقاد خون استفاده می کنند.
• کسانی که در دو هفته اخیر واکسیناسیون انجام داده اند.
• کسانی که سابقه حساسیت به این دارو را دارند.

روند تزریق بوتاکس

با توجه به نوع عارضه، شدت عارضه و محل عارضه دوز مشخصی از بوتاکس با برند معتبری که مورد تایید وزارت بهداشت می باشد، در عضلات ناحیه ی مورد نظر تزریق می شود. بوتاکس نیازی به هیچگونه بیهوشی ندارد، فقط در برخی موارد می توان از بیحسی های موضعی استفاده کرد. پزشک ابتدا ناحیه انجام تزریق را ضدعفونی می کند، سپس محل دقیق انجام تزریق را علامت می گذارد و در نهایت با سوزنی بسیار کوچک، بوتاکس را تزریق می کند. پس از تزریق با توجه به محل تزریق، مدت زمان مشخصی که اکثراً یک هفته و در بعضی موارد دو تا سه روز می باشد، طول می کشد تا نتایج تزریق نمایان شود.

مدت ماندگاری تزریق بوتاکس

اثربخشی بوتاکس موقت بوده و در افراد مختلف بین سه تا شش ماه طول خواهد کشید.

نکات مهم قبل از تزریق بوتاکس

توصیه می شود مصرف داروهایی نظیر آسپرین و سایر داروهای ضد التهابی از 2 هفته قبل از تزریق به منظور کاهش کبودی قطع شود. بهتر است حداقل به مدت یک هفته قبل از تزریق از مصرف الکل خودداری شود. اگر از ویتامین ها و داروهای گیاهی استفاده می کنید، به پزشک اطلاع دهید.

مراقبت های پس از تزریق بوتاکس

• حتی الامکان در چند ساعت ابتدایی بعد از تزریق در معرض نور مستقیم خورشید یا حرارت قرار نگیرید. بعد از آن هم در زمان خروج از خانه حتما از کرم ضد آفتاب SPF 30 یا بالاتر استفاده کنید.
• انجام فعالیت های معمولی بعد از تزریق بوتاکس مانعی ندارد و حتی بلافاصله بعد از اتمام جلسه تزریق می توانید سر کار بروید.
• 4 ساعت بعد از تزریق ورزش سبک مانند پیاده روی یا نرم دوی مشکلی ایجاد نمی کند.
• بلافاصله بعد از تزریق استفاده از مواد آرایشی مختلف مانعی ندارد.
• برای از بین بردن تورم و کبودی های موجود در ناحیه تزریق می توانید از کمپرس یخ استفاده کنید.

عوارض جانبی تزریق بوتاکس

• ایجاد درد خفیف در ناحیه تزریق که معمولاً با مسکن های تجویزی توسط پزشک رفع می شود.
• سوزش خفیف در نواحی تزریق.
• کبودی که حداکثر 2 الی 3 روز بعد از عمل برطرف می شود.
• قرمزی و التهاب در ناحیه درمان که معمولاً 2 الی 3 روز بعد از درمان برطرف می شود.
• بیحسی و احساس فشار در ناحیه درمان، احساس بیحسی معمولاً چند ساعت بعد از درمان کاملاً برطرف می شود.
• تورم در ناحیه درمان که معمولاً بعد از 48 الی 72 ساعت التیام پیدا می کند.

نسخه اصلی مطلب کاربردهای متنوع تزریق بوتاکس را در سایت دکتر علیرضا واعظ شوشتری بخوانید.

---