رادیولوژی اورژانسی چیست و در چه مواردی درخواست میشود؟

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

طب اورژانس یا پزشکی اورژانس یکی از تخصص های نسبتاً جدید پزشکی است که حیطه فعالیت های آن در زمینه بیمارانی است که نیازمند اقدامات فوری فوریت های پزشکی بوده و باید هر چه سریع تر تحت درمان قرار گیرند. رادیولوژی اورژانسی به دلیل توانایی در برآورده کردن تقاضاهای شبانه روزی بیماران، در کانون توجه قرار گرفته است.

اهمیت رادیولوژی اورژانسی

افزایش تقاضا برای انجام تصویربرداری های فوری در بخش اورژانس و گزارش دهی سریع به پزشک، باعث تسریع روند تکاملی رادیولوژی اورژانسی شده است. پس از گذشت سه دهه از زمان ظهور علم رادیولوژی، رادیولوژی اورژانسی به طور کامل برای شرایط بحرانی آماده شده است. رادیولوژی اورژانسی به عنوان یک خدمت جدید در مراکز کوچک و بزرگ تصویربرداری، جامعه خصوصی یا عمومی رادیولوژی، تله رادیولوژی، سیستم های ادغام شونده و سیستم های انتقال تصاویر به کار گرفته می شود.

طب اورژانس، مراقبت های پزشکی را برای هر فرد در هر زمانی فراهم می آورد و رادیولوژی اورژانسی نیز در این بخش به کار گرفته می شود. بیشترین مواجهه با تقاضا زمانی است که ساعات تعطیل پرسنل محسوب می شود و این حجم تقاضا می تواند به صورت غیرقابل پیش بینی افزایش یابد.

اَشکال رادیولوژی اورژانسی

رادیولوژی، معاینات عکس برداری مختلفی را دربر می گیرد؛ اما عکس برداری با اشعه X، اولتراسوند، سی تی اسکن و پت اسکن از متداول ترین اَشکال رادیولوژی هستند. عکس های به دست آمده از رادیولوژی برای تشخیص بیماری و ارائه راهکارهای درمانی احتمالی، توسط یک رادیولوژیست مورد بررسی قرار می گیرد. افزایش کارایی رادیولوژی اورژانسی می تواند از طریق سیستم شفاف گردش کار، آنالیز قوی داده ها و استفاده از تکنولوژی های نوین ایجاد شود.

دامنه عملکرد رادیولوژی اورژانسی گسترده است و به طور فزاینده ای در حال گسترش است. بسیاری از بیماران تروما در تصادفات جاده ای دچار شکستگی های متعدد از جمله شکستگی لگن می شوند. به این ترتیب، نقش رادیولوژی اورژانسی با سایر تخصص های رادیولوژی هم پوشانی دارد. رادیولوژیست اورژانس ممکن است شکستگی patellar sleeve avulsion در یک فرد، آمبولی ریه در فرد دیگر و حتی پارگی در کلیه را تشخیص دهد.

کاربرد رادیولوژی

معمولاً اولین ارزیابی از بیمار، رادیولوژی است. رادیولوژی می تواند اختلالات مختلفی را تشخیص دهد که شامل موارد زیر می باشند:

• آسیب شناسی هایی که باعث کمردرد می شوند به جز امکان تشخیص آسیب شناسی مکانیکی ستون فقرات
• تغییرات در شکل ستون فقرات که در آن رادیولوژی می تواند به طور دقیق تعداد درجه انحنا را مشخص کند.
• لغزش مهره کمر یا ستون فقرات مانند اسپیدیلولیستزیس و آرتروز
• عکس از ریه که در واقع شناسنامه سلامت فرد است.
• عکس های رنگی با کنتراست از مری، معده، کلیه و…
• بررسی های ساده و سریع از شکم، مری، معده، روده، کلیه ها، لوزه سوم، سنگ های کلیه و…
• تشخیص شکستگی ها که از بهترین روش های تشخیصی است.
• عکس های رنگی با کنتراست
• نکته قابل توجه این است که رادیولوژی معمولی اجازه تشخیص شکاف ها، برآمدگی ها یا دیسک های فتق و فیبروز بعد از عمل را نمی دهد.

مزایا رادیولوژی

• رادیولوژی به پزشک این امکان را می دهد که با کمترین عارضه ای، به داخل بدن بیمار راه پیدا کند و از آن اطلاعات بگیرد. قبل از اختراع رادیولوژی، این کار تنها از طریق باز کردن بدن با روش های جراحی انجام می گرفت و بسیاری از بیماران در این راه با رنج و مشقت های زیادی روبرو بودند.
• تسریع تشخیص بیماری ها از یکدیگر: با گرفتن تنها چند عکس رادیولوژی، پزشک می تواند تشخیص درست بیماری را در فرد بدهد و سریعاً اقدامات درمانی را شروع کند.
• صرف کمترین زمان برای تشخیص بیماری ها: پزشک طی مدت کوتاهی و با توجه به عکس های رادیولوژی و دیگر آزمایش های بیمار، تصمیم می گیرد که فرد نیاز به جراحی دارد یا نه. صرف این زمان اندک کاملاً به نفع بیمار است.
• افزایش دقت: ارائه تصویری دقیق از چند نقطه بدن، اطلاعات زیادی را در خصوص عملکرد اندام های بدن در اختیار پزشک قرار می دهد و قدرت تصمیم گیری او را برای بهتر درمان کردن بیماری بالا می برد.
• یکی از مهم ترین مزایای علم رادیولوژی، تشخیص و درمان دو علت مهم مرگ و میر در دنیا، یعنی بیماری های قلبی و انواع سرطان ها می باشد.

انواع رادیولوژی

• رادیوگرافی: یکی از روش های تصویربرداری رادیولوژی است که با دوز پایینی از اشعه ایکس انجام می شود از این روش بیشتر برای عکس برداری از استخوان های شکسته و مشخص کردن پوسیدگی دندان استفاده می شود.
• سونوگرافی: در سونوگرافی از امواج صوتی با فرکانس بالا برای عکس برداری استفاده می شود و به دلیل بی ضرر بودن این روش، بیشتر برای عکس برداری از جنین و وضعیت سلامتی آن است. البته از سونوگرافی می توان برای مشاهده و بررسی مشکلات شکمی و سایر نقاط بدن نیز استفاده کرد.
• سی تی اسکن: در این روش از مقدار بسیار کمی از اشعه ایکس برای تشخیص مشکلات داخلی استفاده می شود و تصویرهای حاصل از آن دقیق تر و باکیفیت تر از رادیوگرافی است. با استفاده از سی تی اسکن می توان نمایی 360 درجه از داخل بدن به دست آورد که در آن استخوان، رگ خونی و بافت های بدن نیز قابل مشاهده است.
• ام آرآی: در این روش رادیولوژی از یک میدان مغناطیسی به همراه امواج رادیویی برای عکس برداری از درون بدن استفاده می شود و به دلیل استفاده از این نوع امواج، نسبت به رادیوگرافی و سی تی اسکن کمترین میزان خطر را دارد.

خطرات رادیولوژی

به طور کلی تصویربرداری های رادیولوژی کاملاً ایمن نیستند و به دلیل استفاده از اشعه ها، خطراتی برای بیمار در پی خواهند داشت. یکی از این خطرات، سرطان می باشد؛ اما در کل مزایای رادیولوژی از خطرات آن بیشتر است. رادیولوژی که با اشعه در ارتباط است، برای زنان باردار خطرناک است و می تواند منجر به بروز ناهنجاری های جنین شود. لذا هر زنی قبل از رادیولوژی باید مطمئن شود که باردار نیست.