حفره شکم جدای از دستگاه ادراری و تولید مثل دربرگیرنده دستگاه های متعددی از جمله دستگاه گوارش، کبد، کیسه صفرا، طحال و لوزالعمده (پانکراس) است. این اعضاء به سه گروه توخالی حاوی هوا و گاز (معده، روده باریک، روده بزرگ)، اعضاء توپر (مانند کبد، طحال و ...) و اعضاء توخالی حاوی مایعات (مانند مثانه و کیسه صفرا) تقسیم می شوند. رادیولوژی یا تصویربرداری سیستم گوارش یکی از قدیمی ‎ترین و پرکاربردترین روش‎های پاراکلینیکی برای کمک به تشخیص انواع بیماری است.

رادیولوژی رنگی یا رادیولوژی اختصاصی، مکمل رادیولوژی ساده است؛ چراکه می‎تواند تصویری واضح ‎تر و دقیق ‎تر از ارگان ‎های خاص برای پزشک فراهم کند. پیش از انجام این روش، رادیولوژیست مواد ویژه ای که در اصطلاح پزشکی به آنها «مواد حاجب» می‎گویند را به‎ صورت تزریقی یا خوراکی وارد بدن بیمار می ‎کند.

در واقعیت این مواد از خود رنگی ندارند، بلکه می‎توانند با تجمع در ارگانی خاص، مانع از عبور اشعه ایکس در هنگام رادیولوژی شوند و در نتیجه شکل آن ارگان را با کنتراست بیشتری نشان دهند؛ بنابراین اگرچه در میان عموم مردم این روش با عنوان عکسبرداری رنگی معروف است؛ اما در تصویر نهایی اثری از هیچ رنگی نیست و مشابه تصویر رادیولوژی ساده، سیاه و سفید است.

کاربرد رادیولوژی رنگی سیستم گوارش

رادیولوژی دستگاه گوارش می تواند عملکرد و نحوه هضم و بلع مواد را بررسی کند و به تشخیص موارد زیر کمک می کند:

• زخم های مسیر گوارشی
• تومورها و توده ها
• انسداد مسیر گوارشی
• فتق و بیرون زدگی دیواره گوارشی
• التهابات مری ، معده و دئودنوم
• عملکرد غیر طبیعی ماهیچه های دیواره گوارشی فوقانی

این روش برای بررسی علائم زیر در بیماران مفید است:

• مشکلات بلع غذا
• دردهای قفسه سینه و شکم
• رفلاکس مواد غذایی
• سوء هاضمه شدید
• دیده شدن خون در ادرار
• حالت تهوع و استفراغ بی دلیل و مزمن

روش های تهیه عکس رنگی از دستگاه گوارش

استفاده از محلول باریم سولفات یکی از قدیمی ترین روش ها برای این نوع تصویربرداری است. از این محلول به روش های زیر استفاده می شود:

• روش باریوم سوالومری یا بلعیدن باریوم سولفات که برای تصویربرداری از ناحیه فوقانی دستگاه گوارش شامل مری و معده استفاده می شود.
• روش ترانزیت روده که در آن می توان با اندازه گیری مدت زمان عبور این ماده از روده ها وضعیت سلامت روده کوچک را بررسی کرد.
• روش باریوم انما که در آن محلول باریوم به روده بزرگ تنقیه می شود و می توان وضعیت سلامت روده بزرگ را بررسی نمود.
• روش باریوم میل که در آن علاوه بر بررسی معده و مری می توان ابتدای اثنی عشر را نیز مشاهده کرد.
• انجام این رادیولوژی حدود یک ساعت زمان لازم دارد و در این عکسبرداری از پودر سولفات باریم برای نشان دادن کامل مری استفاده می شود. قبل از انجام عکسبرداری نیاز است که محلول سولفات باریم را بنوشید. در مواردی هم توصیه می شود که یک محلول حباب دار به منظور ایجاد هوای کافی در فضای معده توسط بیمار نوشیده شود. این عکسبرداری در حالت های ایستاده، نشسته و خوابیده انجام می شود.

مراقبت های قبل و بعد از رادیولوژی رنگی گوارش

• طبق دستور پزشک از شما خواسته می شود چند ساعت(حدوداً 6 تا 8 ساعت بسته به نوع تست) قبل از انجام تست ناشتا باشید، همچنین استعمال دخانیات نیز قبل از تست ممنوع است.
• اگر باردار یا احتمال باردار بودن دارید حتماً پزشک را مطلع کنید.
• اگر داروی خاصی مصرف میکنید با حداقل میزان آب مصرف شود.
• قبل از انجام تست تمام اشیاء فلزی مثل عینک و زیور آلات را در آورید.
• بعد از انجام تست برای جلوگیری از یبوست و خارج شدن شدن سریع تر ماده حاجب از بدن توصیه به نوشیدن فراوان آب می شود.
• پس از اتمام تست ممکن است برای مدت 3-1 روز مدفوع مقداری سفید رنگ شود که طبیعی است.

افراد منع انجام رادیولوژی رنگی سیستم گوارش

1. رادیولوژی برای افراد باردار انجام پذیر نمی باشد.
2. رادیولوژی های رنگی برای افراد زیر 12 سال انجام پذیر نمی باشد.

هزینه رادیولوژی رنگی دستگاه گوارش در منزل

هزینه رادیولوژی در منزل از دستگاه گوارش می تواند تحت تاثیر موارد زیر نوسان قیمت داشته باشد :

• نوع آزمایش :انواع مختلف رادیولوژی رنگی دستگاه گوارش وجود دارد بسته به نوع آن هزینه ها متفاوت می باشد .
• محل زندگی بیمار : در شهرهای بزرگتر معمولا هزینه بیشتراز مناطق کوچک تر می باشد .
• تخصص پزشک و کیفیت تجهیزات
• شرکت های خدمات پزشکی در منزل

عوارض رادیولوژی رنگی سیستم گوارش

توجه داشته باشید که اگر چه رادیوگرافی رنگی یک روش مؤثر و دقیق است؛ ولی در آن بیمار در معرض پرتو قرار می گیرد. آزمایشات رادیوگرافی رنگی گوناگون، با اندکی درد همراه است؛ ولی این دردها معمولاً جزئی می باشند. برخی افراد ممکن است به ماده رنگی یا کنتراست، واکنش های آلرژیک داشته باشند. این واکنش ها عبارتند از:

• کهیر
• خارش
• تهوع
• کوتاه شدن نفس
• ضعف

نسخه اصلی مطلب کاربرد رادیولوژی رنگی سیستم گوارش را در سایت آقای امید ترکاشوند بخوانید.

---