تعریق زیاد (تعریق بیش از حد) که اصطلاح علمی آنهیپرهیدروز می باشد وقتی است که عرق کردن بیشتر از حدی که برای تنظیم دمای بدن لازم باشد وجود دارد اغلب این میزان 4 یا 5 برابر نرمال است.

میزان شیوع تعریق زیاد (بیش از حد) چقدر است؟

هیپرهیدروز یا تعریق زیاد تهدید کننده حیات نیست ولی می تواند کیفیت زندگی فرد مبتلا را به شدت تغییر دهد.شیوع تعریق زیاد(تعریق بیش از حد) لوکالیزه (محدود به نواحی خاصی از بدن) 2.8 % در بین جمعیت نرمال می باشد. و شیوع آن در زن و مرد برابر می باشد .

انواع هیپرهیدروز (تعریق بیش از حد)

تعریق بیش از حد (هیپرهیدروز) به دو دسته ژنرالیزه (کل بدن) یا لوکالیزه (محدود به ناحیه خاص) مثل سروصورت وکف دست و پاو زیربغل تقسیم می شود. تعریق زیاد لوکالیزه در نواحی کف دست و پا و زیربغل و سر و صورت بیشتر دیده می شود ،زیرا بیشترین تعداد غدد عرق فعال در این نواحی وجود دارند. وقتی تعریق بیش از حد محدود به این نواحی و قرینه است هیپرهیدروز اولیه نامیده می شود یعنی علت مشخص برای آن وجود ندارد و در 30-50% موارد فرد دیگری از اعضای خانواده نیز به آن مبتلا است یعنی یک توارث اتوزومال غالب و جنبه ژنتیکی برای آن تصور می شود .

وقتی تعریق زیاد محدود به ناحیه خاصی نباشد و در کل بدن وجود دارد و یا محدود به ناحیه خاصی باشد ولی قرینه نیست و یک طرفه است به هیپرهیدروز یا تعریق بیش از حد ثانویه تقسیم بندی می شود . که باید به دنبال علت زمینه ای برای آن گشت که می تواند اختلالات تیروئید،دیابت،داروها مثل داروهای ضدافسردگی و SSRI و داروهای کولی نرژیک و غیره باشد یا عفونت ها و کانسر ها ، یائسگی و غیره .

زمان ابتلا به تعریق زیاد:

1. درتعریق زیاد یا بیش از حد اولیه اغلب زمان شروع از زمان نوجوانی یا زودتر است و همان طور که گفته شد اغلب زمینه ژنتیک برای آن وجود دارد و علتی برای آن پیدا نمی شود.
2. درتعریق زیاد ثانویه در هر زمانی از زندگی ممکن است شروع شود و یک بیماری زمینه ای اغلب برای آن وجود دارد.

دلایل و علل تعریق زیاد (تعریق بیش از حد)

علت تعریق بیش از حد اولیه ناشناخته است ،فرضیه هایی مبنی بر افزایش فعالیت سیستم عصبی سمپاتیک برای این نوع نعریق وجود دارد و اغلب افرادی که از این نوع تعریق رنج می برند بدتر شدن تعریق را در زمان اضطراب وهیجان ذکر می کنند به این معنا که چون تعریق زیاد در نواحی محدود بدن دارند دچار اضطراب می شوند و خود اضطراب و هیجان این تعریق را بدتر می کند و این یک سیکل معیوب ایجاد می کند. برخی غذاها و محرک ها مثل کافئین و الکل و سیگار نیز در بدتر شدن این نوع تعریق نقش دارد. در موارد تعریق بیش از حد ثانویه که حتماً باید دنبال علت بگردیم وعلت زمینه ای را درمان کنیم.

ولی اهمیت درمان تعریق بیش از حد اولیه که در واقع بیماری نیست چیست؟

تحقیقات نشان داده است که 78% افرادی که تعریق بیش از حد اولیه (محدود به ناحیه) دارند دچار کمبود اعتماد به نفس نسبت به این اختلال هستند. 65% مشکلاتی را درمحیط کار تجربه می کنند ، 71% احساس ناراحتی وافسردگی دارند و 50% این افراد حتی با وجود ناراحتی و احساس خجالت برای درمان به پزشک مراجعه نمی کنند، کسانی که تعریق زیاد در ناحیه دست دارند اغلب از محیط هایی که مجبور به دست دادن باشند اجتناب می کنند یا کسانی که تعریق زیاد در ناحیه زیربغل دارند مجبور به عوض کردن چندین نوبت لباس در طول روز می باشند و احساس عدم اعتماد به نفس دارند. ولی نکته مهم این است که این اختلال یعنی تعریق بیش از حد محدود به نواحی کف دست و پا و زیربغل و صورت و سر درمان ساده ای دارد و کاملاً قابل کنترل دارد.

درمان تعریق بیش از حد

تعریق یکی از عملکردهای بدن برای کاهش دما است و یک مکانیسم طبیعی به شمار می رود. اما بعضی افراد به علت تعریق بیش از حد آسایشان سلب شده و به دنبال راه حلی برای رهایی از این تعریق هستند.هایپر هیدروزیس یا تعریق بیش از اندازه به یک مشکل خجالت آور برای افرادی تبدیل شده است که از آن رنج می برند. مخصوصا در فصل های گرم افرادی که به کار بیرون از خانه یا فضاهای بدون خنک کننده مشغولند می توانند از راه های زیر برای درمان استفاده کنند:

۱-قدم اول؛ محصولات ضد تعریق

آسان ترین راه برای کاهش تعریق بیش از حد استفاده از محصولات ضد تعریق است که بیشتر افراد به طور روزمره از آن ها استفاده می کنند. این محصولات حاوی نمک های آلومینیوم هستند و وقتی از رول های ضد تعریق استفاده می کنید سبب پر شدن و محصور کردن منافذ تعریق و کاهش تعریق می شوند.این مواد را به سادگی می توانید از فروشگاه ها یا داروخانه بدون هیچ نسخه ای دریافت کنید ولی بعضی ضد تعریق ها که توسط پزشک تجویز می شوند اثرگذاری بیشتری دارند. ابتدا از مدل های موجود و بدون نسخه تهیه و استفاده کنید و اگر نتیجه نگرفتید از پزشک بخواهید این محصولات را برایتان تجویز کند.بسیاری از این محصولات همراه با دئودورانت عرضه می شوند که اگر چه باعث کاهش تعریق نمی شود ولی جلوی بوی بد عرق را گرفته و آن را کنترل می کنند. محصولات ضد تعریق فقط برای زیربغل استفاده نمی شوند بلکه بعضی برای دست و پا یا حتی خط رویش مونیز هستند.

۲-قدم دوم: راههای پزشکی درمان تعریق بیش از حد

اگر محصولات ضد تعریق کمک چندانی به شما نکردند و مشکل تعریق بیش از حد کنترل بود این راهکارهای پزشکی به شما توصیه می شوند:

• Iontophoresis یا یون درمانی ( درمان با تحریک الکتریکی)

در این درمان بسته به مشکلتان دست ها، پا ها یا هر دو را در یک آب کم عمق قرار می دهید و در حین ۲۰ تا ۳۰ دقیقه یک جریان الکتریکی ضعیف وارد آب می شود. هنوز عملکرد این درمان مشخص نشده است ولی باور ها بر این است که مانع از رسیدن عرق به سطح پوست می شود.نیاز است این درمان را چند بار در هفته انجام دهید و پس از چند درمان ممکن است تعریقتان قطع شود. به محض این که کار با این دستگاه را یاد گرفتید می توانید آن را تهیه و در منزل استفاده کنید زیرا بسیاری افراد به چند درمان در ماه برای حفظ نتایج نیاز دارند.این درمان ایمن است ولی چون از جریان های الکتریکی استفاده شده است برای زنان باردار، بیماران مبتلا به صرع، کسانی که ضربان ساز یا باتری قلب دارند و هم چنین افراد با ایمپلنت های فلزی( مثلا در مفاصل) توصیه نمی شود.

نا امید شدید که این درمان کوتاه مدت یا برای شما ممنوع است؟ پس روش های دیگر را بررسی کنید.

۱-بوتاکس یا سم بوتولونیم

یکی دیگر از راه های کنترل تعریق بیش از حد استفاده از سم بوتولونیم یا همان بوتاکس است که برای کاهش چین و چروک استفاده می شود. بوتاکس یک درمان تائید شده توسط سازمان غذا و دارو برای کنترل تعریق بیش از حد است.بوتاکس با آرام و متوقف کردن حرکت ماهیچه ها بیشتر برای درمان زیر بغل استفاده می شود ولی در مناطقی مثل جمجه سر و زیر مو ها، کف دست و کف پا ها نیز استفاده می شود. این تزریقات باید توسط متخصص صورت بگیرد و بین ۳۰ تا ۴۵ دقیقه طول می کشد.این تزریق به مدت ۶ ماه و بیشتر اثر گذار است و با آرام کردن ماهیچه های اطراف غدد تعریق، سبب کاهش و توقف تعریق می شود. توصیه می شود این تزریق را هر ساله پیش از رسیدن وصل گرما انجام دهید تا شش ماه از عرق کردن در آرامش باشید.

۲-داروهای آنتی کولینرژیک(دارو های متوقف کننده استیل کولین)

وقتی درمان های قبلی را انجام دادید و همچنان نتیجه نگرفتید پزشک به شما یک داروی با نسخه مانند آنتی کولینرژیک توصیه می کند. داروهای خوراکی کولینرژیک سبب جلوگیری از فعالیت غدد عرق می شوند اما این دسته دارو ها برای همه مناسب نیستند زیرا باعث بروز عوارض جانبی مانند دید مات، تپش قلب و مشکلات ادراری می شود.

نسخه اصلی مطلب تزریق بوتاکس برای رفع تعریق بیش از حد را در سایت دکتر هما فاتحی بخوانید.

---