جراحی بسته ی زانو یا همان آرتروسکوپی زانو یک روش جراحی کمتر تهاجمی است که برای درمان انواع آسیب های رباط های صلیبی، پارگی مینیسک زانو و ... بکار گرفته می شود. در طی این جراحی، ابتدا یک شکاف کوچک بر روی پوست و در نزدیک مفصل ایجاد شده و یک لوله ی نازک که به دوربین کوچکی در سر خود مجهز است از طریق این شکاف های کوچک وارد می شود. این دوربین به پزشک کاربر اجازه می دهد تا بصورت زنده تصویری از محل آسیب داشته باشد. در حین تصویربرداری، ابزار جراحی ظریفی از طریق سایر شکاف های ایجادشده در نزدیکی محل جراحی وارد بخش آسیب دیده شده و جراح با استفاده از این ابزار ظریف و تصویر دوربین که بر روی نمایشگر نشان داده می شود به جراحی بافت آسیب دیده می پردازد. جراحی بسته ی زانو برای ترمیم انواع آسیب ها به کار می رود که در ادامه به مهم ترین آنها اشاره می گردد.
ترمیم و بازسازی رباط صلیبی قدامی و خلفی، ترمیم دررفتگی کشکک زانو، ترمیم شکستگی های استخوانی در زانو و پارگی های مینیسک از جمله کاربردهای جراحی بسته ی زانو هستند که از بین آن ها ترمیم آسیب های رباط صلیبی زانو و ترمیم مینیسک پاره شده از جمله شایع ترین کاربردهای جراحی بسته ی زانو هستند. این ساختارها وظایف متفاوتی در زانو ایفا می کنند. وظیفه ی رباط صلیبی، حمایت از ساختار زانو و حفظ پایداری آن است. مینیسک زانو که در هر زانو دوتا وجود دارد مانند بالشتی عمل می کند که وظیفه ی ضربه گیری را داشته از غضروف های سر استخوان در هنگام حرکت محافظت می کنند.
این ساختارها همچنین جاذب شوک های فیزیکی مانند نیروهای ناگهانی بر زانو نیز هستند. آسیب مینیسک زانو و رباط صلیبی مشکلات رایجی هستند که از جمله در ورزشکاران مشاهده می شوند. اگرچه مشکلات مربوط به این دو ساختار معمولا بصورت مجزا بروز می کنند اما ایجاد یکی بر بروز دیگری نیز موثر است و مشاهده شده است که 60 درصد افرادی که دچار پارگی رباط صلیبی هستند، مینیسک های آسیب دیده نیز دارند. بنابراین لازم است تا در صورت بروز مشکلاتی در هر بخش زانو، به درمان آن پرداخت تا از آسیب های سایر بخش های زانو جلوگیری کرد.
برای انجام جراحی بسته ی زانو لازم است تا ورم و التهاب زانوی آسیب دیده از بین برود و زانوی فرد بازه ی حرکتی طبیعی خود را به دست آورد.
در صورتی که رباط صلیبی قدامی به صورت کامل پاره شده باشد لازم است تا رباطی پیوند زده شود تا جایگزین رباط صلیبی پاره شده گردد. این رباط پیوندی می تواند از اندام های خود فرد گرفته شود یا از بدن اهداکنندگان تهیه گردد. بصورت عمومی در افراد جوان و ورزشکار و نیز افراد میانسال از اندام خود فرد بافت پیوندی تهیه می شود اما در افراد با سن بالاتر، سعی می شود تا این رباط از طریق اهداکنندگان تهیه گردد. منبع تاندون تهیه شده شامل تاندون های کشک-استخوان، تاندون عضلات همسترینگ یا تاندون عضله ی 4 سر ران است.
درصد موفقیت جراحی بسته ی زانو برای ترمیم آسیب های رباط صلیبی بین 85 تا 90 درصد است و در صورتی که جراحی موفقیت آمیز نباشد یا پس از جراحی آسیبی به رباط های پیوندی وارد شود احتمالا لازم خواهدبود تا جراحی تکمیلی بر روی زانو صورت بگیرد.
زمان بازیابی سلامتی پس از جراحی بسته ی رباط صلیبی زانو بین 6 تا 9 ماه است و در طول این مدت فعالیت هایی ورزشی تجویز خواهندشد تا عضلات اطراف زانو تقویت شوند.
هدف از این جراحی حفظ ساختار زانو است. تصمیم گیری برای ترمیم مینیسک پاره شده بر اساس نوع آسیب مینیسک زانو، محل آسیب، شدت آسیب و سن فرد آسیب دیده است. گاهی مشاهده می شود که فردی دچار پارگی مینیسک زانو می شود که قابل ترمیم نیست و یا نسبت به ترمیم آن اقدام نمی کند. در این حالت پس از گذشت مدت کوتاهی، آرتروز زودرس در فرد ایجاد می شود.
انواع آسیب های مینیسک زانو بر اساس شدت آن وجود دارند. در حالت خفیف آسیب مینیسک زانو، جراح قادر است تا بخش های باقیمانده ی مینیسک را به هم بخیه زده و متصل کند. در صورتی که پارگی مینیسک زانو متوسط باشد و بخش های پاره شده قابل اتصال به سایر بخش ها نباشند با جراحی بسته به برش بخش کوچکی از مینیسک پرداخته می شود. در حالت شدید پارگی مینیسک زانو لازم است تا کل مینیسک زانو برش خورده و از زانو خارج شود و با مینیسک پیوندی از فردی اهداکننده جایگزین گردد تا از آسیب های آتی زانو جلوگیری کند.
درصد موفقیت جراحی بسته ی زانو برای ترمیم مینیسک زانو بین 70 تا 90 درصد است. همچنین افرادی که هم منینیسک و هم رباط صلیبی آن ها بصورت همزمان جراحی می شود احتمال بیشتری برای موفقیت آمیزبودن جراحی دارند.
مدت زمان بهبودی پس از جراحی نیز برای ترمیم مینیسک زانو با جراحی بسته ی زانو یا آرتروسکوپی بسته به نوع آسیب متفاوت است. بهبودی جراحی های ترمیم پارگی خفیف مینیسک بین 3 تا 6 هفته و جراحی برداشتن کامل مینیسک بین 12 تا 16 هفته طول می کشد. لازم است تا در طول این مدت برنامه های ورزشی تجویزشده دنبال شوند تا بهترین نتیجه حاصل گردد.
در طی جراحی های مرسوم کل پوست و بافت بر روی زانو برش داده می شوند تا به ساختارهای آسیب دیده در زانو برسند. جراحی بسته ی زانو برای ترمیم انواع آسیب های زانو دارای مزایایی نسبت به جراحی های باز مرسوم است، از جمله:
این جراحی مانند هر جراحی دیگری ممکن است همراه با خطراتی برای فرد باشد. از جمله عوارض احتمالی جراحی بسته ی زانو می توان به موارد زیر اشاره کرد:
به عنوان نکته ی نهایی باید به این مسئله توجه کرد که شرایط فرد، نوع آسیب، سبک زندگی و برخی عوامل محیطی در تصمیم پزشک بر توصیه ی نوع جراحی تاثیرگذار است و بهترین تصمیم با بررسی شرایط موجود صورت می گیرد.
"سرطان چیست و چگونه بوجود می آید؟" یکی از سوالات پرتکراری است که امکان دارد در ذهن شما هم مطرح شده باشد. شبکه اطلاع رسانی پزشک آنلاین با ایجاد بخش مطالب مربوط به سرطان ، بنا دارد آگاهی جامعه را پیرامون این بیماری ارتقاء دهد. شما هم اگر مایل به یافتن پاسخ سوالات خود درباره سرطان هستید؛ مطالب بخش سرطان را مطالعه فرمایید.