رادیولوژی لگن یکی از راه های تشخیص مشکلات این ناحیه از بدن می باشد. به طورکلی رادیولوژی ، یک روش تصویربرداری رایج است که چندین دهه است مورداستفاده قرار می گیرد تا به پزشکان کمک کند داخل بدن را بدون نیاز به باز کردن با استفاده از جراحی مشاهده کنند.

این روش تصویربرداری از ساختارهای داخلی مورد نظر بدن تصاویری ایجاد می کند که در اثر قرار گرفتن در معرض منبع کنترل شده اشعه ایکس تولید شده و به طور کلی در یک فیلم حساس عکاسی ضبط می شود. به عنوان مثال به علت متراکم بودن اشعه در استخوان لگن، این ناحیه اشعه ایکس بیشتری را جذب کرده و به صورت سفید نمایش داده می شود و سایر اندام ها و عضلات به صورت سایه های مختلف خاکستری روی فیلم ظاهر می شوند.

لگن

پلویس Pelvis یا لگن خاصره یک ساختمان حلقوی شکل است که در پایین تنه قرار گرفته و ارتباط اندام های تحتانی را با تنه برقرار می کند. لگن از بالا به ستون فقرات و در پایین به استخوان های ران مفصل می شود.

وظیفه لگن در واقع انتقال نیروهای وزن از تنه به هر دو اندام های تحتانی است. همچنین در موقع نشستن، نیروی وزن تنه مستقیماً از طریق لگن به زمین وارد می شود. لگن همچنین حاوی ارگان های گوارشی و تولید مثل بوده و عروق و اعصاب مهمی از آن عبور کرده و از تنه به اندام تحتانی می روند.

ناحیه لگن در تنه شامل بخشه ای زیر است:

• لگن استخوانی (bony pelvis)
• حفره لگن، فضای محصور شده توسط لگن استخوانی (pelvic cavity)
• کف لگن، واقع در زیر حفره لگن (pelvic floor)
• پرینه (perineum)، واقع در زیر لگن

ناحیه پشتی اسکلت لگن خاصره توسط استخوان های خاجی (sacrum) و دنبالچه (coccyx) و بخش های قدامی، چپ و راست آن، توسط یک جفت استخوان هیپ (hip bones) احاطه می شود.

دو استخوان لگن، ستون فقرات را به اندام های حرکتی تحتانی (پاها) متصل می کنند. آنها از پشت به ساكروم و از جلو به یکدیگر اتصال دارند و در محل مفصل لگن (hip joints) به استخوان های ران متصل می شوند.

نحوه انجام رادیولوژی لگن

پزشک رادیولوژیست از شما می خواهد تا بر روی تخت مخصوصی دراز بکشید. سپس پزشک رادیولوژیست موقعیت شما را با دستگاه تنظیم می نماید، به گونه ای که از شما می خواهد دیگر حرکتی نداشته باشید. جنبش و تکان، باعث می شود عکس شما به درستی قابل تشخیص نباشد.سپس تصویربرداری از لگن شما انجام می شود.

آمادگی های قبل از انجام رادیولوژی لگن

نیاز آن چنانی نیست که برای انجام این گونه تصویربرداری آمادگی قبلی داشته باشید. شما برای انجام این عکس برداری می بایست حتماً آرامش خود را حفظ نمایید.درصورتی که از آرامشی برخوردار نباشید، ممکن است دمای بدنتان افزایش یابد و همین افزایش دما باعث شود عکس برداری شما به درستی و روش صحیح انجام نگیرد.

دلایل تصویربرداری از لگن

پزشک، ممکن است بنا به دلایل مختلفی رادیولوژی از لگن را تجویز کند. اغلب این تصویربرداری پس از وقوع یک حادثه آسیب زا مانند تصادف اتومبیل یا سقوط از ارتفاع انجام می شود.این روش تصویربرداری می تواند به پزشک کمک کند تا بیماری های مختلفی را نیز شناسایی کند که شامل موارد زیر می باشند:

• آرتروزی که مفصل ران را درگیر کرده است.
• التهاب در جایی که ساکروم به ایلیوم می پیوندد که به آن ساکروایلیت گفته می شود.
• شکستگی لگن
• دررفتگی ران
• سفتی ستون فقرات یا مفصل ساکروایلیاک که به آن اسپوندیلیت آنکیلوزان گفته می شود.
• تومورها

در نهایت از تصاویر رادیولوژی به منظور تشخیص دقیق تر استفاده می گردد. اگر آرتروز مفصل لگن پیشرفته باشد، تصویر رادیولوژی تغییرات آرتروز را به خوبی نشان خواهد داد. همچنین در مواردی تصویر رادیولوژی، کلیدی برای رسیدن به علت ضایعه در مفصل لگن خواهد بود. همانند ضایعات دوران کودکی و یا وجود شکستگی های قدیمی.

عوارض رادیولوژی لگن

اشعه ایکس از مقدار کمی پرتو استفاده می کند و سطح تابش آن هم برای بزرگسالان ایمن است؛ اما نه برای جنین.

در صورتی که باردار هستید، قبل از اینکه این رادیولوژی را انجام دهید پزشک را در جریان بگذارید.

در برخی رادیولوژی ها، پزشک یک ماده حاجب یا contrast dye تزریق کند، قبل از اینکه عکس گرفته شود. با این کار، عکس واضح تر گرفته می شود.

این رنگ که معمولاً ید می باشد، یک سری عوارض دارد:

• کهیر
• خارش
• سردرد خفیف
• حالت تهوع
• مزه فلز مانند در دهان

در موارد نادر، رنگ منجر به یکسری ری اکشن های شدید می شود، از جمله:

• شوک آنافیلاکتیک
• پایین آمدن فشار خون
• ایست قلبی

نسخه اصلی مطلب آمادگی های قبل از انجام رادیولوژی لگن را در سایت دکتر غلامرضا سیف بخوانید.

---