ارتباط چاقی با درد زانو

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

بسياري از افرادي كه دچار اضافه وزن يا چاقي هستند درد زانو را تجربه مي كنند. در بسياري از اين افراد كاهش وزن مي تواند ميزان درد را كاهش داده و احتمال ايجاد آرتروز را نيز كم كند. طبق مطالعات صورت گرفته، تنها 3/7 درصد افرادي كه وزن مناسب دارند دچار آرتروز مي شوند. اين در حالي است كه 19/5 درصد افرادي كه چاقي نوع 2 دارند به آرتروز مبتلا مي شوند. داشتن چربي بيش از حد و چاقي، نيرويي اضافي به مفاصل از جمله زانو وارد مي كند كه اين نيروي اضافي مي تواند ايجاد درد كرده و در نهايت به آرتروز زانو منجر گردد.

آرتروز زانو عارضه ای است که در آن بافت غضروفی زانو از بین میرود. بافت غضروفی زانو بافتی منعطف و مستحکم است که باعث حرکت راحت تر استخوان های زانو نسبت به هم شده و نقش ضربه گیر را دارد. از عوارض آرتروز زانو می توان به درد، تورم و بادکردگی زانو، سفتی زانو و کاهش بازه ی حرکتی زانو اشاره کرد. علائم آرتروز زانو با گذر زمان و در صورتی که درمان نشود بدتر می شود. التهاب نيز عارضه اي است كه برخي افراد داراي اضافه وزن را درگير مي كند.

چگونه اضافه وزن افراد را درگير مي‎ كند؟

داشتن وزن متناسب مزاياي فراواني براي فرد به همراه دارد ؛ از جمله :

• كاهش فشار بر روي زانو
• كاهش احتمال التهاب مفاصل
• كاهش احتمال بيماري هاي مختلف

براي افرادي كه با اضافه وزن درگير هستند هر نيم كيلو كاهش وزن مي تواند يك و نيم كيلو از ميزان نيروي وارده بر زانو بكاهد. بنابراين اگر فردي 5 كيلو از وزن خود كم كند مي تواند 15 تا 20 كيلو از نيروي وارده بر زانوي خود بكاهد. نيرو و فشار كمتر به زانو به معناي كاهش احتمال پارگی در غضروف ها و در نتیجه کاهش احتمال آرتروز زانو است. طبق مطالعات صورت گرفته در کالج روماتولوژی آمریکا، کاهش 5 درصدی یا بیشتر از وزن تاثیر چشم گیری در عملکرد زانو و نتایج درمانی دارد.
دو فاکتور اصلی در کاهش وزن و در نتیجه کاهش احتمال آرتروز زانو وجود دارند: تغذیه مناسب و فعالیت بدنی

نقش تغذیه ی سالم در کاهش وزن بدن :

اضافه وزن و چاقی باعث افزایش واکنش های التهاب در بدن شده و میزان درد مفاصل را افزایش می دهد. کاهش وزن می تواند احتمال پاسخ التهابی را کاهش دهد. همچنین نشان داده شده است که ارتباط معناداری بین چاقی و بیماری های قلبی-عروقی، دیابت نوع 2، آرتروز و برخی بیماری های دیگر وجود دارد. داشتن یک برنامه ی غذایی سالم می تواند خطر چاقی و در نتیجه انواع بیماری ها را کاهش دهد.

از جمله غذاهای سالم مغذی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• میوه و سبزیجات تازه که منبعی غنی از آنتی اکسیدان ها هستند.
• غداهای غنی از فیبر مانند غذاهای گیاهی
• روغن های سالم مانند روغن زیتون

غذاهای ناسالم که مصرف هرچه کمتر آنها توصیه می شود شامل موارد زیر هستند:

• غذاهایی با شکر افزوده، چربی و نمک بالا
• محصولات غذایی فراوری شده
• غذاهای حاوی چربی اشباع و چربی ترانس که باعث افزایش میزان کلسترول خون می شوند.

نقش ورزش در کاهش وزن بدن :

علاوه بر تغذیه ی مناسب، داشتن فعالیت کافی نیز از جمله عوامل بهبود سلامتی بدن، کاهش وزن و کاهش احتمال آرتروز زانو به شمار می رود. از جمله ی فعالیت های مفید می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• پیاده روی
• دوچرخه سواری
• ورزش های قدرتی
• فعالیت های آبی مانند شنا و واترپلو
• یوگا و تای چی
• ورزش های استقامتی مانند وزنه برداری

این فعالیت ها علاوه بر بهبود سلامتی و تنظیم وزن بدن، می توانند استحکام و انعطاف بدنی را نیز افزایش دهند و باعث کاهش استرس شوند. استرس از عوامل تحریک کننده ی التهاب به شمار می رود که می تواند درد زانو را افزایش دهد. علاوه بر این ها، ورزش و فعالیت بدنی با افزایش قدرت عضلات، نیروی وارد بر زانو یا سایر مفاصل را نیز کاهش می دهد. باید توجه داشت که قبل از هر نوع ورزشی باید بصورت اصولی بدن گرم شده و فعالیت ورزشی شروعی آرام داشته باشد.

همچنین یادگیری تکنیک های صحیح هر ورزش نیز ضروری است. اگر درد زانو از قبل وجود دارد نباید ورزشی انتخاب شود که فشار زیادی به زانو وارد می کند زیرا به بدترشدن وضعیت زانو منجر خواهدشد. معمولا در این شرایط بهتر است از ورزش هایی که با زانو زدن، خم شدن بیش از حد و دوندگی در سرازیری همراه هستند خودداری کرد. برای آگاهی از ورزش های مناسب برای وضعیت جسمانی هر فرد می توان از نظرات یک فیزیوتراپ نیز استفاده کرد.

نکاتی که برای کاهش وزن می توان رعایت کرد:

• اضافه کردن سبزیجات به وعده ی غذایی
• پیاده روی پس از وعده ی غذایی
• استفاده از پله ها به جای استفاده از آسانسور
• خورن غذا به حد کافی و نه بیشتر
• استفاده از ابزارهای سنجش میزان فعالیت روزانه و ایجاد چالش برای بهبود میزان فعالیت ها