مزایا و کاربرد سونوگرافی نوزادان

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

سونوگرافی نوزاد همان سونوگرافی معمول می باشد که توسط امواج صوتی می توان به اختلالات داخل بدن نوزاد پی برد. سونوگرافی نوزاد روشی بدون درد می باشد و امروزه به صورت گسترده مورد استفاده قرار گرفته است. سونوگرافی روشی امن و بدون خطر می باشد و خطری برای نوزاد ندارد. با سونوگرافی نوزاد می توان اندام های داخلی، عروق خونی و ساختار بافت همبند را مشاهده نمود.

مزایا و کاربرد سونوگرافی نوزادان

سونوگرافی نوزاد همانند سونوگرافی بزرگ سالان کاربردهای متفاوتی دارد، ازجمله:

• بررسی موارد غیرطبیعی و اختلالات ارگان های داخلی بدن
• هدایت برای عمل و یا بیوپسی
• تعیین روش درمان
• سونوگرافی مغزی نوزاد به شناسایی علت بزرگی سر در نوزاد کمک می کند.
• در مواردی که نوزاد زودتر از زمان مقرر به دنیا آمده باشد سونوگرافی مغز جنین به بررسی وجود عوارضی همانند خونریزی مغزی کمک می کند.
• شناسایی کیست، انسداد، عفونت
• بررسی وضعیت جریان خون در عروق
• شناسایی تومور و یا رشد غیرطبیعی
• اختلالات مغزی
• شک به اختلالات ساختاری لگن در نوزاد همانند DDH

انواع سونوگرافی برای نوزادان

چند سونوگرافی ویژه وجود دارد که تنها در دوران شیرخوارگی و نوزادی می توان آن را انجام داد. این سونوگرافی ها شامل موارد ذیل می باشد:

سونوگرافی مفصل هیپ

امروزه این سونوگرافی به صورت وسیعی در تمام دنیا انجام می شود و ممکن است بر اساس ریسک فاکتورهایی که شیرخوار دارد به همراه آن از سونوگرافی استفاده شود. هرچند در برخی از کشورهای اروپایی سونوگرافی هیپ به صورت غربالگری در تمام متولدین پسر و دختر انجام می شود. این سونوگرافی برای بررسی دررفتگی مفاصل هیپ نوزاد یا شیرخوار صورت می گیرد؛ و می تواند از صرف هزینه ها و جراحی هایی که بعداً ممکن است والدین کودک متحمل شوند، پیشگیری می کند.

معمولاً این نوع سونوگرافی نقش بررسی تکمیلی معاینه پزشک کودکان را دارد؛ یعنی پزشک در ابتدا کودک را معاینه می کند درصورتی که مشکوک باشد، تجویز به انجام سونوگرافی می کند بخصوص درصورتی که علائم دررفتگی مفصل هیپ را داشته باشد. معمولاً این سونوگرافی می تواند تا 6 ماهگی بیمار را ارزیابی کند تا اثر درمان بر دیسپلازی هیپ را بررسی کرد. تا سن 6 ماهگی سر استخوان فمور، استخوانی نشده است ولی بعد از 6 ماهگی می توان از رادیولوژی یا رادیوگرافی مفصل هیپ استفاده کرد البته در صورتی که پزشک صلاح بداند .

سونوگرافی شکم نوزاد

سونوگرافی شکم یک روش امن و بدون درد برای بررسی شکم است که در آن امواج صوتی به شکم فرستاده می شود و توسط کامپیوتری به تصویر در می آید. تصویر سیاه سفید به دست آمده محتویات داخلی شکم (شامل آپاندیس، روده، کبد، کیسه صفرا، طحال، کبد و مثانه) را نشان می دهد. سونوگرافی شکم می تواند به طور کامل همه ی محتویات شکم را بررسی کند یا تنها به بررسی یک یا دو ارگان بپردازد. اگر نوزاد علائمی مانند درد شکم، استفراغ های مکرر، عملکرد غیرطبیعی کبد و کلیه، یا ورم و نفخ شکم داشته باشد، پزشک، سونوگرافی شکم را برای بررسی های بیشتر پیشنهاد می دهد.

سونوگرافی جمجمه

سونوگرافی جمجمه ای نوعی روش تصویربرداری است که از امواج صوتی برای تصویربرداری از مغز استفاده می شود.
این سونوگرافی دو نوع می باشد که عبارتند از : سونوگرافی مغز یا سر و سونوگرافی داپلر ترانس کرانیال یا TCD

دلیل انجام سونوگرافی جمجمه ای

معمولاً سونوگرافی جمجمه ای در نوزادان، صرفاً به صورت های زیر انجام می گیرد:

• نظارت بر عوارض یا بررسی لوکومالاسی پیرامون بطنی. IVH و PVL خطر ابتلای نوزاد به معلولیت هایی از قبیل فلج مغزی یا ناتوانایی ذهنی را افزایش می دهند
• برای غربالگری مشکلات مغزی که ممکن است از بدو تولد وجود داشته باشند (مثل هیدروسفالی شناختی)
• به عنوان بخشی از غربالگری های معمول نوزادان زودرس و برای تشخیص خونریزی های مغزی از قبیل خونریزی داخل بطنی (IVH)
• ارزیابی اندازه ی سری که در حال بزرگ شدن است
• بررسی عفونت ها یا توده های غیرطبیعی موجود در درون یا اطراف مغز

سونوگرافی سر

سونوگرافی سر در اغلب موارد برای کودکان کمتر از ۶ ماه استفاده می شود. در کودکان بزرگ تر و بزرگ سالان، استخوان جمجمه که به طور کامل تشکیل شده، امواج صوتی را مسدود می کند؛ اما نوزادان به دلیل اینکه ملاج دارند، استخوان دو طرف جمجمه در وسط به طور کامل هنوز بهم متصل نشده و فضای خالی دارد و این فضای خالی به امواج صوتی اجازه عبور و انجام سونوگرافی را می دهد.
اگر فرزندتان بیش از ۳ هفته از تاریخی معین شده، زودتر به دنیا آمد، پزشکتان این نوع سونوگرافی را انجام می دهد تا فرزندتان را از مشکلات مغزی که ممکن است در نوزادان نارس به وجود بیاید، بررسی کند. مشکلاتی از قبیل :

• خونریزی در مغز (IVH)
• آسیب به بافت های اطراف بطن های مغز (PVL)
• پس سونوگرافی مغز در نوزادان نارس کاربرد مهمی دارد.
• سونوگرافی مغز همچنین به پزشک کمک می کند تا سایر مشکلات مغزی را نیز تشخیص دهد؛ مانند:
• تجمع زیاد مایع در مغز یا بطن ها (هیدروسفالی)
• عفونت مغز
• تومور، کیست یا دیگر تجمعات در مغز نوزاد

پزشک ممکن است این نوع سونوگرافی را برای نوزاد تجویز کند اگر:

• سر بزرگ تر از حد طبیعی باشد
• برآمدگی در منطقه کوچک سست سر یا ملاجش باشد
• نشانه ای از مشکلات مغزی یا عصبی در معاینه بیاید.

بزرگسالان نیزممکن است برای پیداکردن محل تومور ها حین جراحی مغز به سونوگرافی مغز نیاز پیدا کنند.

عوارض سونوگرافی نوزادان

به صورت کلی سونوگرافی نوزادان، مضر و خطرناک نمی باشد؛ زیرا هیچ اشعه ایکس ای در تابش های دستگاه تصویربرداری وجود ندارد.
سونوگرافی هیچ گونه درد و تابش مضری برای کودکان به همراه ندارد.