زونا یک عفونت ویروسی است که باعث بروز ضایعات دردناک می شود؛ این ضایعات در هر نقطه از بدن می توانند ایجاد شوند، اما معمولا تاول به صورت خطی در سمت چپ یا راست تنه پدیدار می شود. ویروس واریسلا زوستر، عامل آبله مرغان، باعث زونا می شود و زمانی که فرد مبتلا به آبله مرغان می شود، پس از بهبودی این ویروس در بافت عصبی در نزدیکی نخاع و مغز فرد به صورت غیرفعال باقی می ماند، اما ممکن است چند سال بعد به عنوان زونا فعال شود. در حالی که زونا تهدید کننده زندگی نیست، می تواند بسیار دردناک باشد. واکسن ها می توانند به کاهش خطر ابتلا به زونا کمک کنند، در حالی که درمان اولیه می تواند به کاهش عفونت های ناشی از زونا و کاهش عوارض آن کمک کند.

بيماري زونا بيشترين ميزان شيوع را در بين بزرگسالان دارد. يک واکسن براي افراد بالاتر از ۵۰ سال عرضه شده است که مي تواند از بروز زونا جلوگيري کند. متخصصين پوست استفاده از اين واکسن را براي همه افراد ۵۰ ساله و مسن تر توصيه می کنند.

علائم و نشانه های بیماری زونا

تاول های ناشی از زونا در مقایسه با تاول های آبله مرغان، درد بیشتر و خارش کمتری دارند. شایع ترین نشانه ها و علائم زونا عبارت است از:
یک قسمت از پوست ممکن است احساس سوزش، خارش یا حساسیت بسیار شدید پیدا کند. این حالت معمولاً در ناحیه کوچکی از پوست، یک سمت بدن مشاهده می شود. این علائم ممکن است ثابت باشد و یا با گذشت زمان ظاهر و محو شود. در اغلب افراد این علائم به مدت یک تا سه روز مشاهده می شود، اما ممکن است زمان بیشتری هم طول بکشد.

جوش

بعد از مرحله قبل، در همان قسمت پوست جوش هایی ایجاد می شود.

تاول ها

جوش ها خیلی زود تبدیل به مجموعه ای از تاول های برجسته می شود. این تاول ها قبل از آنکه پوسته پوسته و برطرف شود، به حالت زرد رنگ یا خونی در می آید. تاول ها معمولاً ۲ تا ۳ هفته باقی می ماند.

درد

تاول بدون درد در بیماری زونا چندان معمول نیست. شدت درد ناشی از این بیماری به اندازه ای است که غالباً پزشک برای درمان آن داروهای مسکن تجویز می کند. وقتی که تاول ها خوب شد، درد ناشی از آن هم رو به کاهش می گذارد، اما این درد ممکن است تا چندین ماه بعد از برطرف شدن تاول ها نیز ادامه داشته باشد.

علائم شبیه سرماخوردگی

• در زمان بروز جوش ها ممکن است فرد مبتلا، احساس تب یا سر درد داشته باشد.
• درد، سوزش، بی حسی یا مور مور شدن
• حساسیت به لمس
• ضایعه ای قرمز که چند روز پس از درد شروع می شود.
• تاول های حاوی مایع که پاره شده و به صورت دلمه بسته در می آید.
• خارش
• بعضی افراد نیز علائم زیر را تجربه می کنند:
• تب
• سردرد
• حساسیت به نور
• خستگی

چه کسی به زونا مبتلا می شود؟

بیماری زونا در افرادی بروز می کند که در گذشته به بیماری آبله مرغان مبتلا شده باشند. در واقع خطر ابتلاء به زونا در افرادی که آبله مرغان گرفته اند، بیشتر است. این افراد:

• سن ۵۰ سال یا بیشتر دارند.
• بیماری یا آسیب دیدگی خاصی دارند.
• تحت شرایط استرس شدید هستند.
• از ضعف سیستم ایمنی رنج می برند.

برخی از بیماری ها یا درمان های پزشکی می تواند باعث ضعف سیستم ایمنی افراد و افزایش خطر ابتلاء به زونا شود که مهم ترین آن عبارت است از:

• سرطان
• ایدز (ویروس HIV)
• برخی از درمان های مورد استفاده برای سرطان از قبیل شیمی درمانی یا پرتو درمانی
• داروهایی که برای جلوگیری از پس زدن اندام های پیوندی مصرف می شوند.
• مصرف طولانی مدت کورتیزون

تشخیص زونا

بروز ضایعات در یک سمت از بدن می تواند نشانه ای از بیماری زونا باشد، بنابراین جهت اطمینان از بیماری به متخصص داخلی و دکتر پوست خود مراجعه کنید و پس از قطعی شدن تشخیص می توان ضایعات و سایر علائم را درمان کرد. پس از مراجعه، پزشک ابتدا پیرامون سابقه ی ابتلا به آبله مرغان سوال هایی می پرسد و علائم شما را بررسی می کند. ضایعات نشانه ی اصلی زونا است، اما ممکن است فقط یک مشکل پوستی باشد. ویژگی های ضایعات ناشی از زونا عبارتند از:

1. پدیدار شدن در یک سمت از بدن یا صورت
2. احساس تیر کشیدن، سوزش یا خارش در ضایعه

ضایعات در ابتدا به صورت یک برجستگی پدیدار می شوند و رفته رفته تبدیل به تاول می شوند. افراد مشکوک به ابتلاء به زونا باید در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنند. زیرا هر چقدر مراحل درمان سریع تر آغاز شود، تأثیر و کارایی بیشتری خواهد داشت، به خصوص هنگامی که یک چشم یا گوش هم درگیر باشد. در صورتی که بیماری زونا درمان نشود، ظرف چند هفته به خودی خود برطرف خواهد شد. اما متخصصین پوست قویاً توصیه می کنند که این بیماری به روش مناسبی درمان شود. بسیاری از افرادی که برای درمان زونا اقدام نمی کنند، به درد، بی حسی، خارش و سوزش شدیدی دچار می شوند که می تواند تا چندین ماه یا چند سال ادامه داشته باشد.

نسخه اصلی مطلب بیماری زونا چگونه تشخیص داده میشود؟ را در سایت دکتر علیرضا واعظ شوشتری بخوانید.

---