چرا زانوها با افزایش سن دچار درد میشوند؟

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

مفصل زانو به عنوان بزرگترین مفصل بدن شناخته شده و بخش زیادی از وزن بدن را در هنگام ایستادن و فعالیت های مختلف تحمل می کند. در کشورهای غربی یک نفر از هر سه نفر درد زانو را در سنین بالاتر از 45 سال گزارش می دهد و با افزایش سن این درصد بیشتر نیز می شود. شایع ترین دلایل درد حاد زانو شامل موارد زیر هستند:

1. شکستگی یا دررفتگی
2. رباط های پاره شده یا کش آمده
3. آسیب غضروف در اثر ضربه
4. عفونت

از شایع ترین دلایل درد مزمن زانو نیز میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

1. آرتریت
2. آرتروز
3. روماتیسم مفصلی
4. نقرس
5. پوکی استخوان
6. بورسیت
7. عفونت
8. برخی سندروم ها و بیماری ها
در سنین بالاتر شایع ترین دردها، دردهای مزمن از جمله آرتریت و آرتروز هستند. آرتروز عارضه ای است که با تخریب غضروف سر استخوانها در محل مفصل زانو بروز می کند. شناسایی علت درد، رکن طلایی در انتخاب روش درمانی خواهدبود.

روشهای التیام دردهای زانو در خانه

1. فعالیت فیزیکی متعادل: ورزش میتواند به تاخیر در بروز آرتروز بینجامد. همچنین میتواند موجب تقویت بافت غضروف چه در افراد مبتلا به آرتروز و چه افراد سالم بشود. فعالیت هایی مانند پیاده روی، دوچرخه سواری، شنا و یوگا میتوانند مفید باشند. در صورتی که فشار وزن بر زانو موجب درد می شود میتوانید از پیاده روی در استخر استفاده کنید که نیروی وارد بر زانو را کاهش می دهد.
2. ورزش های قدرتی: این روش نیاز به نظر متخصص فیزیوتراپی دارد و بر اساس شرایط فرد، نوع فعالیت نیز متفاوت خواهدبود. هدف از این فعالیت ها تقویت عضلات بالای زانو از جمله چهار سر ران است.
3. مراقبت هنگام نشستن: در هنگام نشستن شرایط را طوری تنظیم کنید تا نیروی وارد بر زانو به حداقل برسد
الف) از صندلی هایی با ارتفاع کم استفاده نکنید
ب) برای افزایش ارتفاع نشیمنگاه میتوانید روی یک بالشت بنشینید
ج) هنگام نشستن مراقب باشید تا قوز نکنید و راستای بدنتان خم نباشد.
د) استفاده از کفش مناسب
ه‍) اجتناب از نشستن طولانی مدت
4. کاهش وزن به حد متعادل: اضافه وزن ریسک ابتلا به التهاب و دردهای زانو را افزایش می دهد و در افراد مبتلا به آرتروز نیز نیروی بیشتری را به زانو وارد میکند. تغذیه ی مناسب یکی از راهکارهای کنترل وزن است. استفاده بیشتر از میوه جات، سبزیجات و فیبر و کاهش استفاده از گوشت و چربی حیوانی توصیه می شود.
5. ماساژ: برخلاف گذشته، امروزه ماساژ ساده را به دلیل نبودن شواهد کافی در بهبود علائم آرتروز توصیه نمی کنند اما به دلیل تاثیر آن در کاهش استرس و تقویت عضلات حمایتی می تواند مفید باشد. از طرفی مطالعاتی نیز وجود دارد که نشان می دهد استفاده از روغن حاوی زنجبیل و پرتقال، میتواند در بهبود دردهای ناشی از آرتروز مفید باشد.
7. استراحت: هنگام درد چند روز از کارهای سخت مرخصی بگیرید. در هنگام استراحت، زانوی خود را بالاتر از سطح بدن بر روی بالشت قرار دهید. میتوانید زانوی خود را ببندید. توجه کنید که قدرت بستن نباید بیش از اندازه باشد و خون باید به راحتی جریان یابد.
8. سردکردن و گرم کرن محل درد: گرما به استراحت عضله کمک می کند و مانع خشکی آنها می شود. کمپرس یخ نیز برای مواقعی که التهاب، درد و تورم دارید مفید است.

دارودرمانی

بخشی از داروها برای سرکوب درد تجویز می شوند. مسکنهای معمول مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن سدیم می توانند به کاهش درد کمک کنند. از طرفی تزریق داروهایی از جنس کورتیکواستروییدها و لوبریکانت ها بصورت مستقیم به محل درد نیز امروزه بکار گرفته میشود. کورتیکواستروییدها در آرتریت و سایر التهاب ها مفید هستند. لوبریکانت ها که شبیه به ماده ی طبیعی بین زانو هستند میتوانند به عملکرد بهتر و راحت تر زانو کمک کنند. استفاده از کرم‎ های حاوی مواد بی حس کننده برای مالش محل درد نیز در کاهش التهاب و درد موثر است. در استفاده از دارو حتما نظر متخصص را لحاظ کنید.

عمل جراحی

انواع مختلف اعمال جراحی بسته به شرایط بیمار و میزان آسیب وارده به زانو ممکن است بکاررود، از آرتروسکوپی تا جایگزینی کامل زانو. انواع اعمال جراحی در سنین پیری به شرح زیر است:

الف) آرتروسکوپی

به دلیل کمتر تهاجمی بودن روشی متداول است. در این روش چند شکاف در پوست محل زانو ایجاد می شود و یک دوربین ریز برای مشاهده ی محل آسیب وارد می شود. سپس از شکافها مواد و ابزار لازم برای ترمیم محل آسیب، واردشده و بدون نیاز به برش عمیق به ترمیم بافت پرداخته می شود. مواردی که از آرتروسکوپی استفاده میشود شامل موارد زیر است:
الف) برش غضروف آسیب دیده
ب) ترمیم پارگی مینسک یا خارج کردن قسمتی از آن در صورت لزوم
ج) درمان شل بودن زانو
د) ترمیم و خارج کردن شکستگی های استخوان، بافت های مرده و بافت های ملتهب سینوویال

ب) تعویض جزئی زانو

گاهی آسیب های وارده به زانو محدود به یک سمت زانو هستند و میتوان آنها را با برش و سپس جایگزینی با ایمپلنت های مصنوعی ترمیم کرد. این روش علاوه بر اینکه از آسیب های بعدی زانو پیشگیری می کند، با سمت سالم نیز درگیری ندارد. این روش در درمان آرتروز و آسیب های حاصل از نقرس کاربرد فراوانی دارد.

ج) تعویض کلی زانو

در این روش، آسیب در هر دو سمت زانو است و با برش و برداشتن بخش های آسیب دیده، آنها را با ایمپلنت های مصنوعی جایگزین می کنند. این روش نیز در این روش در درمان آرتروز و آسیب های حاصل از نقرس کاربرد فراوانی دارد.