تراریخته چیست؟ مضر یا مفید؟ (قسمت سوم)

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

آیا مصرف سموم کشاورزی با استفاده از محصولات تراریخته کم شده و محصول زیاد می شود؟
این دومین استدلال بزرگ موافقان است. آنها می گویند محصولات تراریخته با تغییر ژنتیکی در مقابل آفات مقاوم شده اند بنابراین هم نیاز به سم کمتر می شود هم محصول بیشتر می شود چون آفت آن را از بین نمی برد. مخالفان اما این استدلال را قبول ندارند. آنها می گویند برای محصولات تراریخته از سم استفاده می شود، مثل پرفروشترین سم دنیا -راندآپ یا گلای فوسیت- که بر بذر تراریخته شرکت مونسنتو بی اثر است اما دیگر آفات و علفهای هرز را از بین می برد. بین مخالفان و موافقان بر اثر اینکه گلای فوسیت سرطان زا یا مضر برای انسان است اختلاف نظر هست و تحقیقاتی وجود دارد که هر دو سوی قضیه را تایید می کند. سازمان بهداشت جهانی البته آن را احتمالا سرطان زا می داند هر چند که اخیرا این رای آژانس بین المللی تحقیقات سرطان به چالش کشیده شده است. شکایتی هم در دادگاه های آمریکا مطرح است، از طرف کشاورزانی که می گویند به دلیل استفاده از گلایفوسیت مبتلا به سرطان لنفاوی غیرهوجکینی شده اند.
دکتر امین مقدم، متخصص ایمنی شناسی در دانشگاه آکسفورد
بسیاری از دستکاری های ژنتیکی به تغییراتِ غیر قابل انتظار منجر خواهند شد که دلایل آن از نظر مولکولی بخوبی شناخته شده اند، از جمله به دلیل تاثیر متقابل ژنِ جدید و ژنهای میزبان. سخت ترین و بسیاری از اوقات نا ممکن ترین نوع تحقیق زمانی است که به دنبالِ تغییری هستیم که نمی دانیم کجا بروز خواهد کرد. بنابرین بسیاری از تحقیقاتی که روی سلولها یا حیواناتِ آزمایشگاهی انجام می گیرند، کور هستند و صرفا به دنبال تاثیراتِ بسیار مضرِهستند. به همین قیاس تحقیقات آلرژی زایی بسیار محدود و ساده اند.
بسیاری از تغییرات ژنتیکی می تواند باعثِ تغییراتِ نا محسوس شوند که در طولانی مدت بسیار محسوس شوند. بررسی این تغییرات از لحاظ علمی و در کوتاه مدت تقریبا ناممکن است. به همین دلیل است که مطالعه آزمایشی در باره بسیاری از بیماریهای متابولیک، سرطانی و ایمنی که به تغییراتِ محیطی نسبت داده می شوند، بسیار سخت است.
ژن های تغییر یافته از طرق گوناگون قابلِیت آمیختگی با ژنهای گیاهان، میکروب ها و جانورانِ دیگر را دارند اما پیش بینی یا تحقیق درباره آنها دشوار یا غیر ممکن است.
اغلب تحقیقات درباره محصولاتِ تراریخته روی سلول یا حیوانِ آزمایشگاهی انجام می گیرد و بررسی عوارض مصرف در انسان بسیار محدود یا مشکل است. در اغلبِ این مطالعات نمی توان مطمئن بود که باید به دنبالِ چه عوارضی گشت. اگر این عوارض فقط پس از سالها بروز کنند، امکانِ چنین مطالعاتی امروز ممکن نیست.
سرمایه گذاری در چنین تحقیقاتی براحتی می تواند جهت دار باشد یا نتایج زیرِ فشار های غیر علمی بازبینی شوند. به دلیل پتانسیلِ سیاسی چنین تحقیقاتی پژوهشگران نهادهای پیشرو و معتبر که کمتر نیاز به کمکِ مالی منابع صنعتی دارند علاقه ای به فعالیت در این زمینه نشان نمی دهند.
این موارد خلاصه ای بود از دلایلی که باعث می شوند تا پاسخِ علمی نهایی به این موضوع بغرنج شود. در عین حال دعواهای اخلاقی، اجتماعی و اقتصادی این قضیه را نمی توان کم بها دانست.
در حالی که گروهی از دانشمندانِ درباره شواهد علمی گرم شدن اب و هوای کره زمین به دلایل فعالیت های بشر و استفاده از سوختهای فسیلی حرف می زنند، اردوی سیاسی- اقتصادی ای که خود را پرچمدار علم در زمینهٔ محصولاتِ تراریخته معرفی می کند، به انکارِ شواهد علمی مشغول است و به بررسی نارسایی آن علاقهٔ بسیار دارد. شواهد علمی یک حوزه پولساز است (محصولات تراریخته) و شواهدِ علمی حوزه دیگر (گرم شدن اب و هوای کره زمین) برای صاحبانِ سرمایه نامطلوب.

ادامه دارد ...