سندرم داغ شدن کف پاها که به آن سندرم گریسون گوپالان نیز گفته می شود یک مجموعه سندرم است که در آن پاها به طور ناراحت کننده ای گرم و دردناک می شوند به طوریکه درد آن ممکن است در خواب شما اختلال ایجاد کند. بسیاری از افراد از داغ شدن و افزایش دمای پاها در هنگام شب رنج می برند، به گونه ای که این مشکل خواب راحت را از آنان می گیرد و باعث می شود، دچار بی خوابی شوند، هر چند این حالت به هنگام روز نیز ممکن است رخ دهد، شب ها شدت بیشتری پیدا می کند. گرما و درد ممکن است به کف پاها محدود شوند؛ اما ممکن است درد در روی پا، مچ پا و حتی در قسمت ساق پا نیز احساس شود. اگر احساس سوزش یا گزگز ادامه یافت یا به مرور زمان تشدید شد و با انجام اقدامات درمانی خانگی بهبود نیافت باید برای تعیین علت به پزشک مراجعه کنید. سوزش پاها ممکن است یک علامت هشداردهنده از ابتلا به بیماری های خطرناکی مانند دیابت ملیتوس، آسیب دیدگی عصب های محیطی یا سوءتغذیه باشد.

علت سوزش کف پا در شب

احساس سوزش کف پا می تواند به دلیل طیف وسیعی از شرایط ایجاد شود. به همین دلیل بسیار مهم است که علت آن مشخص شود تا بتوانید درمان مناسبی را دریافت کنید. در ادامه دلایل احتمالی سوزش کف پا در شب را شرح خواهیم داد:

1. نوروپاتی دیابتی

اگر شما دچار دیابت بوده و به درمان و کنترل آن توجهی نکرده باشید ممکن است علائمی مانند سوزش کف پا در هنگام شب را بیشتر تجربه کنید؛ زیرا دیابت کنترل نشده می تواند به عروق و اعصاب شما آسیب برساند. در واقع قند خون بالا باعث کاهش انتقال سیگنال از اعصاب به نقاط مورد نظر می شود که این شرایط می تواند بر حساسیت قسمت های مختلف بدن ازجمله پا تأثیر بگذارد. سایر علائم نوروپاتی محیطی عبارتند از:

• احساس سوزن سوزن شدن یا بی حسی در پاها و دست ها
• احساس فشردگی در پا ها مانند پوشیدن جوراب تنگ
• درد های شدید و حالت چاقو خوردن
• احساس سنگینی یا ضعف در بازو ها یا پاها و کف پا
• تعرق بیش از حد طبیعی

معمولاً برای درمان این بیماری کنترل دیابت تحت نظر متخصص بسیار مهم است و پزشک می تواند به بیمار آموزش دهند که پای خود را کنترل کند و در صورت وجود سوزش کف پا باید میزان حس و حرکت پا بررسی شده و در صورت نیاز اقدامات درمانی انجام شود.

2. کم کاری تیروئید

کم کاری غده تیروئید باعث به هم ریختگی هورمون ها در بدن شما می شود و تعادل آنها را از بین می برد. این شرایط می تواند باعث تورم در بدن و ایجاد فشار بر برخی اعصاب شود. از شایع ترین علائم کم کاری تیروئید علاوه بر سوزش پا، خستگی و خشکی پوست و افزایش بی دلیل وزن است.

3. بیماری های کلیوی

وقتی کلیه ها به خوبی وظیفه خود را انجام ندهند، سموم در خون شما تجمع پیدا می کنند. این شرایط می تواند منجر به تورم و خارش یا سوزش کف پا شود.

4. دیسکوپاتی کمری

دیسکوپاتی کمری اختلالات عصبی است که به دلیل ایجاد آسیب وارد شده در ستون فقرات به دیسک های مختلف ممکن است ایجاد شود. در واقع طناب نخاعی که از داخل ستون فقرات عبور می کند، باعث مجاورت عصب های مختلف از کنار دیسک ها می شود. به همین دلیل در صورت آسیب به دیسک ها ممکن است این عصب ها فشرده و تحریک شوند و سوزش کف پا نیز می تواند یکی از عوارض طولانی مدت این شرایط باشد.

5. نوروپاتی حسی فیبر کوچک (SFSN)

SFSN یک نوروپاتی بسیار دردناک است که اغلب منجر به سوزش کف پا یا خود پا همراه با درد می شود. علائم دیگر آن نیز شامل از دست دادن حس در پا ها است. یکی از مواردی که می تواند باعث ایجاد این شرایط شود، دیابت کنترل نشده است. سایر دلایل هنوز به طور کامل مشخص نشده اند.

6. سندرم درد منطقه ای پیچیده (CRPS)

سندرم درد منطقه ای پیچیده یا CRPS معمولاً در یک اندام رخ می دهد و بیشتر به دلیل آسیب هایی مانند آسیب های ناشی از جراحی ایجاد می شود. این بیماری شامل آسیب عصبی است که می تواند بر پیام رسانی از مغز و ستون فقرات تأثیر بگذارد.

7. اریترومالالژی

اریترومالژیا یک بیماری تقریباً نادر است که می تواند باعث بروز علائمی مانند قرمزی، داغی و درد در پا ها و سوزش کف پا شود. شدت این بیماری در افراد مختلف متفاوت می باشد.

8. کمبود های تغذیه ای

امروزه به دلیل عادت های بسیار اشتباه غذایی و مصرف زیاد غذا های فراوری شده امکان کمبود تغذیه ای در جوانان افزایش یافته است که می تواند حتی باعث بروز آسیب های عصبی شده و علائمی مانند سوزش کف پا را ایجاد می کند.

9. وجود بیماری های عفونی

سوزش کف پا می تواند نشان دهنده وجود یکی از بیماری های عفونی زیر باشد:

• بیماری لایم
• سفلیس
• زونا
• اچ آی وی

10. پای ورزشکار

پای ورزشکار یک عفونت قارچی قابل سرایت است و همان طورکه از نامش مشخص است، اغلب در ورزشکاران دیده می شود. یکی از شایع ترین علائم پای ورزشکاران احساس سوزن سوزن شدن، خارش بین انگشتان پا و سوزش کف پا است

11. بیماری عروق محیطی (PAD)

PAD به معنی تنگ شدن رگ هایی است که خون را به پا ها می رسانند. علائم این بیماری می تواند شبیه علائم نوروپاتی محیطی باشد و سوزش کف پا ها یکی از مشخص ترین علامت های آن است. این علائم اغلب با پیاده روی یا ورزش بیشتر می شوند.

12. سندرم تونل تارسال

سندرم تونل تارسال زمانی اتفاق می افتد که عصبی که از مچ پا به پا کشیده می شود به دلیل تورم یا آسیب تحت فشار قرار بگیرد. این حالت می تواند منجر به درد و سوزش در کف پا شود که گاهی با درد همراه است و درد ممکن است تا ساق پا نیز گسترش یابد.
سایر موارد علت سوزش کف پا در شب عبارتند از:

• کفشی که خیلی تنگ باشد یا اندازه آن مناسب نباشد. کفش ها و جوراب های تنگی ممکن است پاهای حساس را تحریک کرده یا بر برخی قسمت های پا فشار وارد کنند.
• استرس و فشار ناشی از ورزش کردن و آسیب دیدگی های فیزیکی
• آلرژی ها. مواد مورد استفاده در تولید کفش ها یا جوراب ها ممکن است باعث بروز علائم شوند.
• درماتیت تماسی. رنگ ها یا مواد شیمایی مورد استفاده ممکن است باعث تحریک پوست شوند.
• علل دیگر شامل بیماری مزمن کوهی، سندرم گیتلمان، لایش هانیازیس، ام اس، اختلالات فیزیولوژیکی (روان تنی)، علل ارثی و علل ناشناخته (ایدیوپاتیک)

علائم سندروم گریرسون گوپالان

• احساس گرما یا سوزش که اغلب در شب بدتر می شود.
• بی حسی در پا
• درد شدید یا کوبنده
• احساس سنگینی در پاها
• درد مبهم در پا
• قرمزی یا گرمی بیش از حد پوست
• سوزن سوزن شدن یا احساس سوزن سوزن شدن

تشخیص سندروم گریرسون گوپالان

از آنجا که هیچ تستی برای تعیین شدت درد یا سوزش در پاها وجود ندارد، پزشک سعی می کند که بیماری های زمینه ای که باعث بروز علائم می شوند را تشخیص دهد.

• معاینه فیزیکی: پزشک، سابقه پزشکی شما شامل هر گونه علائم فیزیکی و داروهایی که مصرف می کنید را بررسی می کند. وی رفلکس های شما را بررسی کرده و علائم ابتلا به عفونت، آسیب دیدگی یا مشکلات دیگر را نیز مورد بررسی قرار می دهد.
• آزمایش های خون: آزمایش های خون به منظور اندازه گیری سطح قند خون یا بررسی کمبودهای تغذیه ای یا اختلالات غدد درون ریز انجام می شوند.
• شمارش کامل سلول های خون نیز معمولاً انجام می شود.آزمایش های دیگر نیز شامل اندازه گیری الکترولیت های سرم و ادرار (منیزیوم، سدیم، پتاسیم، ویتامین ب و کلرید) ممکن است انجام شوند.
• تست های عملکرد عصب: آزمایش های الکتریکی تشخیص نیز ممکن است در مواردی که احتمال آسیب دیدگی عصب وجود داشته باشد انجام شوند.
• الکترومیوگرافی: در این آزمایش، فعالیت های الکتریکی عضلات برای بررسی نحوه واکنش آنها نسبت به تحریک عصب اندازه گیری می شود. یک سوزن بسیار نازک از طریق پوست وارد عضله می شود تا فعالیت آن را در هنگامی که منقبض و شل می شود اندازه گیری کند.
• تست سرعت هدایت عصبی: این آزمایش به منظور بررسی سرعت حرکت پالس های الکتریکی در طول عصب انجام می شود. این تست برای تشخیص تمایز بین اختلالات واقعی عصب و بیماریهایی که به عضلات را به دلیل آسیب دیدگی عصب درگیر کرده اند انجام می شود. الکترودهای تخت روی پوست و در طول مسیر عصب قرار داده شده و از جریان الکتریکی ضعیف استفاده می شود.

درمان سندرم داغی و سوزش کف پا یا سندروم گریرسون گوپالان

درمان این سندرم به علل و عارضه هایی که باعث آن شده اند بستگی دارد.

• درمان های خانگی

برای این نوع درد حتماً باید به پزشک مراجعه کنید. در عین حال، روش هایی هست که با انجام آنها در خانه می توانید علائم را موقتاً تسکین بدهید:

1. به مدت چند دقیقه پاهایتان را در آب سرد یا آب یخ قرار بدهید. البته این مورد برای مبتلایان به اریتروملاژیا توصیه نمی شود.
2. پاهایتان را در محلول نمک اپسوم یا آب سیب فیلتر نشده قرار بدهید. اگر مبتلا به دیابت هستید، قبلاً از استفاده از این روش با پزشکتان مشورت کنید.
3. یک مکمل زردچوبه مصرف کنید.
4. از یک کرم موضعی حاوی لیدوکائین یا کپسایسین استفاده کنید.
5. برای کمک به بهبود جریان و گردش خون، پایتان را ماساژ بدهید.

• داروهای تجویزی

1. انسولین یا داروهای خوراکی دیابت می توانند سطح گلوکز خون بیماران دیابتی را کاهش بدهد.
2. برای افرادی که دچار کمبود ویتامین ها هستند مکمل های تغذیه ای تجویز می شود.
3. داروهای ضددرد. برای تسکین درد داروهای خوراکی یا موضعی مخدر یا غیرمخدر تجویز می شود.
4. کرم های موضعی، لوسیون ها، اسپری ها و یا پچ های پوستی حاوی لیدوکائین می توانند ناراحتی را تسکین بدهند.
5. داروهای ضدافسردگی
6. داروهای ضدتشنج
7. داروهای ضدقارچ

• فیزیوتراپی و ورزش

علت زمینه ای نوروپاتی محیطی هرچه که باشد، فیزیوتراپی می تواند به قدرت، قابلیت حرکت و عملکرد بدن کمک کند. فیزیوتراپی برای بیماران دچار نوروپاتی دیابتی هم می تواند مفید باشد.

• تغییر رژیم غذایی

وارد شدن قند اضافه به جریان خون شما، چه به خاطر دیابت باشد و چه به خاطر خوردن زیاد غذاهای شیرین، به سیستم عصبی آسیب می زند، برای همین توصیه می شود مصرف کربوهیدرات های ساده را محدود کنید. انجام این تغییر در رژیم غذایی قطعاً باعث خواهد شد کمتر در کف پاهایتان احساس داغی کنید.

• پدهای کف پا و کفی های کفش (وسایل ارتز)

کفش های مناسب با کفی های ارتز (طبی) سفارشی می توانند انواعی از عارضه هایی که باعث داغی کف پا می شوند را درمان کنند. همچنین استفاده از کفش های مخصوص و بریس می تواند داغی آزار دهنده کف پا را کاهش بدهد. ارتزها را می توان طوری طراحی کرد که فشار وارده بر زخم ها را کاهش داده و از بروز دوباره داغی کف پا جلوگیری کنند. وسایل ارتز همچنین می توانند به رفع احساس سوزش ناشی از اصطکاک پا با کفش ها کمک کنند. برای رفع احساس داغی یا مورمور شدن کف پاها که به دلیل عارضه هایی مثل کم کاری تیروئید یا دیابت بروز می کنند، حتماً باید بیمار با اقداماتی مثل تهیه کفش های بهتر، پدهای کف پا و مصرف داروهای تجویزی، علائم خود را تحت کنترل درآورد.

• جراحی

اگر مشکل با دارو و درمان های محافظه کارانه رفع نشود ممکن است بیمار به جراحی ارتوپدیک نیاز پیدا کند.

پیشگیری از سندروم گریرسون گوپالان

• هیچ راهی برای جلوگیری کامل از بروز داغی کف پا وجود ندارد، با این حال رعایت نکات زیر می تواند به رفع برخی از مشکلات مربوط به آن کمک کند.
• کفش هایی را انتخاب کنید که علاوه برای داشتن اندازه مناسب، گردش هوا به خوبی در آنها صورت بگیرد.
• برای پیشگیری از ابتلا به بیماری پای ورزشکاران جوراب های خشک و تمیز بپوشید.
• روزانه پاهایتان را از لحاظ هرگونه نشانه عفونت یا آسیب دیدگی بررسی کنید.
• اگر مبتلا به دیابت هستید، کنترل قند خونتان مؤثرترین راه برای جلوگیری یا درمان نوروپاتی ناشی از این بیماری است.

نسخه اصلی مطلب علت سوزش کف پا در شب چیست؟ را در سایت دکتر علی نقره کار بخوانید.

---