پدر و مادر عزيز براي تربيت سازنده فرزندانتان مهارتهايي وجود دارد که با استفاده از آنها در روند مراقبت از فرزندانتان ميتوانيد نقش اساسي در رشد آنها داشته باشيد.
1) به رفتارهاي کودکتان با دقت توجه کنيد.
بسياري از والدين توجه کمي به آنچه که در خانه اتفاق ميافتد دارند و به همين دليل ممکن است مشکلات را بيشتر و مهمتر و بالعکس کمتر و کم اهميتتر از آنچه که هست ارزيابي کنند. براي مثال: کودکان گاهگاهي نق ميزنند بهويژه، در زمان خستگي، بيماري و يا تغييرات محيط، اگر والدين خود خسته و ناراحت باشند ممکن است اين مشکل را خيلي بزرگ جلوه دهند. گاهي بالعکس، کودکي که مرتباً با همسالانش دعوا ميکند والدين بيتوجهي کرده و آن را طبيعي ميدانند و هيچ اقدامي نميکنند.
با توجه نمودن به رفتارها و يادداشت کردن آنها و اينکه چند بار در روز اتفاق ميافتد بهتر ميتوانيد بفهميد که آيا کودکتان مشکل دارد و آيا نحوه برخورد شما براي حل مشکل مفيد است يا نه؟
2) چگونه ميشود رابطه بهتري با فرزندتان داشته باشيد؟
اوقات خوبي را با فرزندتان بگذرانيد.
معمولاً والدين زمان بسيار کمي را با فرزندشان ميگذرانند و بيشتر مواقعي که به ظاهر با بچهها هستند، اغلب به فعاليت ديگري مشغول هستند. بهتر است در طول روز و بهطور مکرر زمانهايي را با کودکتان بگذرانيد. زمانهاي کوتاه (براي مثال 1 تا 10 دقيقه) مفيدتر است. مثلاً وقتي که کودک به شما مراجعه ميکند تا چيزي بپرسد و يا چيزي ميخواهد، بهترين زمان براي توجه به کودک است.
با کودکتان صحبت کنيد.
در مورد چيزهايي که فرزند شما به آن علاقه دارد صحبت کنيد. صحبت با کودک به او کمک ميکند که سخن گفتن را ياد بگيرد، مهارتهاي اجتماعي و گفتگو کردن را بياموزد و اعتماد به نفسش افزايش مييابد.
احساسات خود را به کودکتان نشان بدهيد.
فرزندتان را بغل کنيد، لمس کنيد، در آغوش بگيريد، ببوسيد، ماساژ دهيد، قلقلک بدهيد. اين کارها به کودکان کمک ميکند که از مورد توجه بودن و مورد محبت واقع شدن احساس آرامش کنند و رابطه عاطفي آنها محکمتر شود.
3) اگر مايليد فرزند شما رفتار مطلوبي انجام دهد، مهارتهاي تشويق کردن را بياموزيد.
رفتار مطلوبي را که ميخواهيد کودکتان انجام دهد دقيقاً مشخص کنيد (براي مثال «داشتن نظم» براي کودک مبهم است، به جاي آن ميتوانيد از کودک خود بخواهيد مثلاً اسباببازيها را در محل خودش قرار دهد).
در هر نوبت يک رفتار را انتخاب کنيد و وقتي فرزند شما آن رفتار را بهصورت خودکار انجام ميداد روي رفتار ديگري تمرکز کنيد.
از روشهاي گوناگون تشويق کردن استفاده کنيد. تشويقهاي شما ميتواند کلامي باشد (براي مثال: آفرين دخترم من واقعاً از اين که بعد از اتمام بازي اسباببازيهايت را مرتب کردي، خوشحالم) يا تشويقهاي غير کلامي مثل لبخند زدن، چشمک زدن، بغل کردن، و ... که کودکان از آن لذت ميبرند. اگر از تشويق مادي (خريد يک وسيله) استفاده ميکنيد دقت کنيد آن وسيله گران نباشد ولي مورد علاقه فرزندتان باشد. حتماً بعد از اينکه کودکتان رفتار مطلوب را انجام داد آن را تهيه کنيد و به وعده خود عمل کنيد. تشویق باید به موقع باشد، یعنی بلافاصله بعد از انجام رفتار مطلوب توسط کودک. تاخیر تاثیر تشویق را از بین میبرد.
اگر در تشويق کردن فرزندتان براي انجام يک رفتار مطلوب ناموفق هستيد با متخصص مشورت کنيد.
ادامه در قسمت دوم: مهارتهای تربیتی کودکان
نسخه اصلی مطلب مهارت هاي لازم برای تربيت کودکان،قسمت اول را در سایت دکتر محمد والی پور بخوانید.