درماتیت دور دهانی

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

علائم درماتیت دور دهانی ممکن است شامل احساس سوزش و مورمور شدن باشد اما احساس خارش به ندرت تجربه می شود.اغلب با مصرف بلند مدت استروئیدهای موضعی برای مشکلات پوستی خفیف یا حتی مشکلات پوستی تشخیص داده نشده، درماتیت دور دهانی اتفاق می افتد. درماتیت دور دهانی معمولا وضعیتی مزمن است.

معاینه فیزیکی درماتیت دور دهانی

درماتیت دور دهانی محدود به پوست می باشد. ضایعات پوستی به صورت جوش های قرمز فولیکولی گروهی، جوش های تاولی و جوش های چرکی با قاعده، منتشر و ویژگی الحاق شونده ایجاد می شود. توزیع جوش ها در اصل دور دهان است اما در نواحی دیگری مانند چین نازولابیال (لب-بینی) و نواحی جانبی پلک های پایینی نیز ممکن است دیده شود. در دختران جوان مبتلا به درماتیت دور دهانی ممکن است درگیری آلت تناسلی نیز دیده شود. در موارد شدید این بیماری که به آن درماتیت دور دهانی گرانولوم گفته می شود، تراوش گرانولوم در بررسی با دیاسکوپ رنگ مایل به زرد دارد. این ضایعات به صورت پلاک مشخص در چین های نازولابیال و چانه به هم ملحق می شوند.

عوامل درماتیت دور دهانی

علت اصلی ایجاد درماتیت دور دهانی در همه بیماران را نمی توان مشخص کرد. سبب درماتیت دور دهانی مشخص نیست اما مصرف طولانی مدت استروئیدهای موضعی برای مشکلات پوستی خفیف در ناحیه صورت اغلب باعث بروز این بیماری پوستی می شود.

داروها

بسیاری از بیماران در مصرف استروئیدهای موضعی افراط می کنند. هیچ همبستگی مشخصی بین خطر درماتیت دور دهانی و قدرت استروئید یا طول استعمال آن وجود ندارد. درماتیت دور دهانی پس از مصرف استروئیدهای بینی و داروهای استنشاقی استروئیدی نیز گزارش شده است.

زیبایی

کرم ها، پمادها و خمیر دندان های فلورین دار به خصوص آن هایی که پایه پارافین یا پترولیوم دارند و حامل های ایزوپروپیل میریستات از جمله فاکتورهای مسبب در نظر گرفته می شوند. در یک پژوهش که توسط محققان استرالیا صورت گرفت، گزارش شد استفاده از کرم پودر همراه با مرطوب کننده و کرم شب منجر به افزایش 13 برابری خطر درماتیت دور دهانی می شود. ترکیب مرطوب کننده و کرم پودر نیز با افزایش قابل توجه (اما کمتر) درماتیت دور دهانی همراه بود در حالی که استفاده از مرطوب کننده تنها، افزایش احتمال درماتیت دور دهانی را نشان نمی داد. کرم های ضدآفتاب فیزیکی (نه شیمیایی) در کودکان به عنوان یکی از عوامل درماتیت دور دهانی در کودکان شناخته شده اند.

عوامل فیزیکی موثر در درماتیت دور دهانی

پرتوهای فرابنفش UV، حرارت و وزش باد می تواند درماتیت دور دهانی را بدتر کند.

عوامل میکروبیولوژی موثر در درماتیت دور دهانی

باکتری های دوکی شکل (فوزیفرم) اسپیریلا (spirilla)، گونه های کاندیدا و سایر قارچ ها در این ضایعات وجود دارند. تحقیقات منتشر شده در سال 2015 پیشنهاد می کند درماتیت دور دهانی حاصل از باکتری های میله ای شکل (fusobacteria) و روزاسه استروئیدی از هم تفکیک شوند.

عوامل متفرقه

فاکتورهای هورمونی نیز مظنون هستند. علت آن تخریب پوست در دوره پیش از قاعدگی است. داروهای ضدبارداری خوراکی نیز می تواند در این امر نقش داشته باشد.

عوارض درماتیت دور دهانی

اگرچه درماتیت در دهانی محدود به پوست بوده و جان فرد را تهدید نمی کند اما علت وجود ضایعات صورت و احتمالا طولانی بودن دوره بیماری ممکن است مشکلات عاطفی و هیجانی برای فرد ایجاد نماید. جهش اولیه بیماری معمولا با قطع مصرف استروئید اتفاق می افتد. مزمن شدن بیماری وضعیتی متداول است. حمله پوستی لوپوئید یکی از ویژگی های بسیار متنوع این بیماری است. تشخیص براساس قاعده مایل به زرد در دیاسکوپی صورت می گیرد، به آن درماتیت دور دهانی شبیه لوپوس گفته می شود. جای جوش (اسکار) یکی از مشکلات مربوط به نوع لوپوئید درماتیت دور دهانی است.

درمان پزشکی درماتیت دور دهانی

درمان موضعی یا سیستمی ضدالتهابی مشابه آنچه در درمان روزاسه انجام شد، مورد استفاده قرار می گیرد. درمان فتودینامیک برای درماتیت دور دهانی مفید می باشد، اگرچه هنوز پژوهش های زیادی در این زمینه انجام نشده است. در مطالعات کنترل شده کوچک مشخص شده است پرازیکوانتل موضعی تا حد قابل توجهی علائم درماتیت دور دهانی را بهبود بخشیده وضعیت زندگی فرد را بهتر می کند.

درمانی که انجام می شود باید با شدت و گستردگی بیماری متناسب باشد. آموزش در مورد عوامل احتمالی مسبب این وضعیت و طول دوره آن اهمیت زیادی دارد. این اقدامات به بیمار کمک می کند بر بد شکلی حاصل از این بیماری غلبه کرده و به حداقل رساندن خطر عود مجدد آن کمک نماید. در طول دوره درمان باید استفاده از مواد آرایشی، مواد شوینده و مرطوب کننده متوقف شود. در سال 2014 یک الگوریتم درمانی برای کمک به پزشک در پیدا کردن درمان مناسب بیمار پیشنهاد شد.

دارودرمانی برای درماتیت دور دهانی

در موارد خفیف و همچنین در بیشتر کودکان و زنان باردار، درمان موضعی توصیه می شود. عوامل ضدمیکروبی مانند مترونیدازول و اریترومایسین بر مبنای غیرچربی مانند ژل، لوسیون و کرم توصیه می شود. کرم پیمکرولیموس شدت بیماری را تا حد زیادی کاهش می دهد. این دارو به نظر می رسد در درماتیت دور دهانی حاصل از مصرف استروئید بیشترین تاثیرگذاری را داشته باشد. داروهای ضدآکنه موضعی مانند اسید ازالئیک و آداپالن در پژوهش های باز مورد استفاده قرار گرفته اند. توجه داشته باشید از مصرف مرهم ها و پمادهای دیگر باید اجتناب شود.

در اشکال شدید درماتیت دور دهانی، درمان سیستمی با داروهای ضدروزاسه لازم است. داروهای مورد نظر عبارتند از تتراسایکلین (یا داکسی سایکلین) و ماینوسایکلین. در درماتیت نوع گرانولوم و انواعی که به این درمان ها پاسخ نداده اند، ایزوترتینوئین خوراکی ممکن است مد نظر قرار بگیرد. اریترومایسین خوراکی نیز در بیماران اطفال که دچار درگیری شدید یا سرسخت این بیماری هستند ممکن است استفاده شود.

صفردرمانی براساس این ایده طراحی شده است که با قطع مصرف تمام داروهای موضعی و مواد آرایشی و شیمیایی، عامل مسبب درماتیت دور دهانی برطرف می شود. این نوع درمان در بیماران بسیار مطیع انجام می شود. ممکن است در مواردی که سوء استعمال استروئید عامل بیماری بوده یا عدم تحمل مواد آرایشی توسط بدن مورد ظن است، این روش خیلی موثر باشد. در هر صورت تشدید اولیه علائم به خصوص در صورت قطع مصرف داروهای استروئید در ابتدای درمان مشاهده خواهد شد. بیمار باید از این موضوع آگاهی داشته باشد و آن را به عنوان مرحله ای از درمان بپذیرد.

در موارد مصرف بلند مدت استروئیدهای موضعی، قطع مصرف ابتدا با دوز کم کرم هیدروکورتیزون 0.5 درصد تا 1 درصد امتحان می شود. استفاده از استروئیدهای موضعی قوی اکیدا منع می شود. با این حال در برخی موارد کاهش تدریجی کورتیکواستروئیدهای ضعیف تر مانند کرم هیدروکورتیزون ممکن است برای شروع روش مناسبی باشد.