بدشنوایی و تاثیرات آن بر عملکرد کودکان

دکتر سعید ملایری [ شنوایی شناسی ]آدرس وب سایت : www.samakonline.ir
آدرس مطب : تهران ،انتهای خیابان امام خمینی سپه غربی نرسیده به بزرگراه یادگار امام خمینی ،پلاک 1386 تلفن مطب : 66845959 - 021

1- آیا بدشنوایی با اختلالات اضطرابی ارتباط دارد ؟
بسیاری از تجربیات و عادت هایی که طی زندگی کسب می کنیم، می تواند منجر به اضطراب گردد. درحالی که ژنتیک می تواند در ایجاد اضطراب تاثیر داشته باشد، استرس های روزانه و تجربیات گذشته ما نیز می تواند در شکل گیری اضطراب نقش مهمی بازی کند.بر همین اساس می توان انتظار داشت که حساسیت بیش از اندازه به صدا یکی از علائم جالب توجه اضطراب باشد. حساسیت بیش از اندازه به معنای تجربه استرس هیجانی یا شنیداری به برخی از اصوات خاص یا اصوات بلند می باشد. این مشکل در برخی از افراد مبتلا به اضطراب مشاهده می شود.

جالب است بدانیم که در افراد مبتلا به حساسیت بیش از اندازه به صدا اختلالات اضطرابی، سابقه عفونت های مکرر گوش میانی نیز مشاهده شده است.از طرف دیگر بسیاری از افراد مبتلا به اختلالات یکپارچگی حسی نیز دچار مشکلات اضطرابی نیز هستند. به عبارت دیگر اضطراب، می تواند منشاء حسی نیز داشته باشد. در این میان، نقش اختلالات پردازش حس شنوایی از اهمیت بالایی برخوردار است.در تجربیات بالینی، ما با افرادی مواجه هستیم که از کلینیک های اضطراب ارجاع شده اند و پس از دریافت درمان های بدشنوایی، اضطراب آن ها به شکل قابل توجهی کاهش پیدا می کند. صدادرمانی و تمرینات بازشناسی کلمات در حضور نویز در این افراد نقش موثری دارند.

2- آیا بدشنوایی می تواند بر توانایی دوست یابی کودکان تاثیر بگذارد ؟
یکی از تاثیرات مهم بدشنوایی که تاکنون کمتر مورد توجه قرار گرفته است. ایجاد مشکلات ارتباط اجتماعی است. بدشنوایی باعث می شود تا کودک نتواند مکالمات مستمر و مفید با همسالان خود داشته باشد، زیرا آنچه کودکان دیگر هنگام بازی یا فعالیت های گروهی می گویند، بسیار سریع و گاهی اوقات نامفهوم هست و همین امر باعث می شود تا کودک مبتلا به بدشنوایی نتواند مطالب گفته شده را به موقع درک کند و به اصطلاح از گفتگو جا می ماند. بر همین اساس، دوست یابی نیز برای این کودکان بسیار دشوار می شود. همین امر به نوبه خود بر تعداد و کیفیت محاوره های اجتماعی کودک تاثیر می گذارد و باعث می شود تا کمتر در مکالمات گروهی شرکت کند.

3-آیا کودکان بدشنوا در خواندن مطالب مشکل دارند ؟
بدشنوایی بر توانایی آگاهی واج شناسی و یادگیری مهارت خواندن تاثیر بسیار زیادی می گذارد.البته مهارت خواندن نیازمند مهارت پردازش زبان در سطح بسیار بالاتر مي باشد. برای آنکه کودک بتواند کلمه /سیب/ را بخواند، شنیدن صدای آن کافی نیست، بلکه باید بتواند سه صدای تشکیل دهنده آن یعنی /س/، /ی/ و /ب/ را بشنود. اگر این اصوات جداگانه که همان واج های تشکیل دهنده این کلمه نامیده می شوند-به وضوح شنیده نشود، تشخیص شکل نوشتاری کلمه /سیب/ امکان پذیر نخواهد بود.
این امر بدان معناست که کودکان بدشنوا ناچار هستند برای یادگیری خواندن، روش جدیدی در پیش بگیرند، به این معنا که ابتدا کلمات را به عنوان یک زبان جداگانه به خاطر بسپارند و سپس آن ها را به حافظه کلمه ترجمه کنند. این روش بسیار کند و ناکارامد هست. استفاده از این روش می تواتد برای یک یا دوسال به دانش آموز بدشنوا کمک کند، اما در نهایت مشکلات خواندن بروز پیدا می کند و دانش آموز در کلاس سوم یا چهارم متوقف می شود.

4- بدشنوایی چگونه بر درک خواندن تاثیر می گذارد ؟
برخی از کودکان مبتلا به بدشنوایی حتی در انواع شدید آن قادر هستند تلاش زیادی برای شنیدن اصوات کلمات داشته باشند و به همین دلیل می توانند با صرف تلاش و توجه بیشتر اصوات را دریافت و رمزگشایی کنند. اما این توانایی نمی تواند در سال های بعد نیز ادامه پیدا کند، زیرا تکالیف دانش آموز به تدریج بیشتر می شود و این کار او را به شدت خسته می کند.

در واقع باید بدانیم که برای درک مطلب ( خواندن ) ، مغز ما نیاز به یک ابزار رمزگشایی خودکار ( اتوماتیک ) دارد. اگر قرار باشد برای پردازش اصوات کلمات وقت و انرژی زیادی صرف شود، زمان و ظرفیت کافی برای درک معنای کلمات و جملات باقی نمی ماند. به معنای ساده تر، انرژی مغز بی پایان نیست و اگر این انرژی بین تکالیف و فعالیت های مختلف به درستی تقسیم نشود، مغز از انجام برخی از کارها باز می ماند یا در انجام آنها کند می شود.

نکته مهم دیگر این هست که کودکان مبتلا به بدشنوایی درنظر بگیرید که بدشنوایی مثل شنیدن صداها در زیر آب هست!- تقریبا هیچ گاه نمی توانند توانایی پردازش اتوماتیک ( اصطلاحا اتوماتیسیتی ) اصوات را به دست بیاورند، زیرا اصوات کلمات برای آن ها بسیار مبهم و ناواضح هست. به همین دلیل این کودکان همواره در معرض ابتلا به مشکلات خواندن هستند.

5- آیا بدشنوایی بر نوشتن کودکان تاثیر می گذارد ؟
اکثر کودکان از طریق مشاهده کردن مهارت نوشتن را یاد می گیرند. کودکان همزمان با گوش دادن و خواندن، با استفاده از تجزیه و تحلیل مطالب و مشاهده کردن، مواردی نظیر نحو و قواعد زبان، چگونگی بیان داستان ها و چگونه استدلال کردن را یاد می گیرند.اما این امر در مورد کودکان بدشنوا اتفاق نمی افتد. آن ها هنگام گوش دادن به مطالب و حتی هنگام خواندن متن، ظرفیت محدودی برای مشاهده فعالیت های زبانی دارند. به همین دلیل آن ها هنگام گوش دادن یا خواندن، متوجه قواعد نحوی و دستوری کلمات نمی شوند. در واقع مغز آن ها فقط مشغول پردازش کلمات می شود و فرصت انجام کارهای دیگر را از دست می دهد!

در نتیجه کودکان بدشنوا اغلب هنگام نوشتن به شدت دچار مشکل می شوند، زیرا با مبانی و ساختارهای اصلی مهارت نوشتن آشنایی دقیقی ندارند. آن ها با قواعد زبانی، ساختار جملات و نحوه استدلال زبانی ناآشنا هستند و در یادگیری نوشتن دچار مشکل می شوند.انجام تمرینات تربیت شنوایی ویژه کودکان بدشنوا به آن ها کمک می کند تا مهارت گوش دادن بهبود پیدا کند. بهبود مهارت گوش دادن فقط به خوب گوش دادن کمک نمی کند. اگر دانش آموز بتواند خوب گوش کند، تمرکز او برای یادگیری مهارت های دیگر افزایش پیدا می کند و به تدریج طی ماه های بعد، تغییرات قابل توجه در همه مهارت های درسی کودک از جمله مهارت نوشتن اتفاق می افتد.

جهت مشاهده👈 اینفوگراف اینجا را کلیک 👉کنید.