آشنایی با مراقبت از مادر در دوره بعد از زایمان

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

مراقبت از پرینه :

باید به بیمار گفته شود که ولو را از قدام به خلف تمیز کند و ( ولو به طرف مقعد ) قرار دادن کیسه یخ در روی پرینه ممکن است در صورت وجود پارگی یا برش حین زایمان به کاهش ورم و ناراحتی در طی 24 ساعت اول بعد از زایمان کمک کند . هم چنین به نظر می رسد که در اکثر زنان استفاده دوره ای از اسپری بی حس کننده موضعی سبب درجاتی از تسکین می شود . تقریبا از 24 ساعت بعد از زایمان می توان برای کاستن از ناراحتی موضعی از حرارت مرطوب با لگن آب ولرم استفاده کرد . بعد از زایمان های بدون عارضه استحمام در وان مانعی ندارد . برش ولو در شرایط طبیعی به طور محکم ترمیم پیدا می کند و در هفته سوم تقریبا بی علامت می شود .

عملکرد مثانه :

در اکثر بخش های زایمان مایعات وریدی در طی زایمان و به مدت یک ساعت بعد از زایمان به بیمار تزریق می شود و پر شدن سریع مثانه شایع است و برخی مسائل ممکن است هم حس مثانه و هم توانایی مثانه را در تخلیه خود به خود کاهش دهد بنابراین احتباس ادراری و اتساع بیش از حد شانه در اوایل دوره بعد از زایمان شایع هستند . اگر زن در عرض 4 ساعت بعد از زایمان ادرار دفع نکند ممکن است بعداً هم قادر به این کار نباشد زنی که در دفع ادرار مشکل دارد ممکن است بعداً نیز با مشکل بیشتری در این زمینه مواجه شود .

درد ، خلق و عملکرد شناختی :

انواع ضعیف داروهای ضد درد که حاوی کدئین ، آسپرین یا استامینوفن هستند در چند روز اول هر سه ساعت یک بار تجویز می شوند . بروز درجاتی از افسردگی خلقی در مادر در چند روز اول بعد از زایمان نسبتاً شایع است این حالت دلتنگی بعد از زایمان نامیده می شود . این اختلال معمولاً خفیف است و خود به خود بعد از 2 3 روز برطرف می شود اما گاهی اوقات تا 10 روز پابرجا می ماند در صورت پا بر جا ماندن یا تشدید دلتنگی بعد از زایمان باید بررسی از نظر علائم افسردگی انجام شود . افکار خودکشی یا بچه کشی باید فوراً مورد توجه قرار گیرند .

جلوگیری از حاملگی :

اگر زنی به نوزاد خود شیر ندهد قاعدگی معمولا در عرض 6 8 هفته از سر گرفته می شود . تعداد اندکی از زنان با فاصله کمی بعد از زایمان شروع به خونریزی متفاوت با مقادیر اندک تا متوسط می کنند . تخمک گذاری به طور میانگین در عرض 7 هفته رخ می دهد اما محدوده زمانی آن از 5 تا 11 هفته متغیر است با وجود این تخمک گذاری قبل از 28 روز نیز توصیف شده است . در زنان شیرده در مقایسه با زنانی که به نوزاد خود شیر نمی دهند تخمک گذاری شیوع بیمار کمتری دارد . در زنان شیرده اولین پریود ممکن است از دومین ماه تا هجدهمین ماه بعد از زایمان رخ بدهد .

یافته های حامل در این زمینه به شرح زیر هستند :

1 ـ از سرگیری تخمک گذاری به طور معمول با از سرگیری خونریزی قاعدگی طبیعی مشخص می شود .
2 ـ دوره های شیردهی با طول 15 دقیقه و با دفعات 7 بار در روز ، از سرگیری تخمک گذاری را به تعویق می اندازد .
3 ـ تخمک گذاری ممکن است بدون خونریزی رخ دهد .
4 ـ خونریزی ممکن است با تخمک گذاری همراه نباشد .
5 ـ احتمال حاملگی در زنان شیرده تقریبا 4 درصد در سال است .

نزدیکی جنسی :

بعد از 2 هفته براساس تمایل و راحتی می توان نزدیکی جنسی را از سر گرفت . نزدیکی جنسی بسیار زود هنگام ممکن است در اثر ترمیم ناکامل بخیه ها یا پارگی ها ناخوشایند و یا حتی بسیار دردناک باشد . خشکی واژن بعد از زایمان شایع است که می توان از لوبریکانت های واژینال استفاده کرد .

مراقبت پیگیرانه :

در زمان ترخیص زنانی که سیر بدون عارضه ای را پشت سر گذاشته اند می توانند اکثر فعالیت های خود را از سر بگیرند ( از جمله استحمام ، رانندگی و فعالیت های خانگی ) در دوران بعد از زایمان در اکثر جوامع فعالیت کاری مادر محدود نمی شود و دود معینی از مادران انتظار دارند در عرض دو هفته وظایف کامل خود را از سر بگیرند . 80 درصد زنان شاغل در دوران حاملگی تا یکسال بعد از زایمان کار خود را از سر می گیرند . فقط نیمی از زنان تا 6 هفته بعد از زایمان سطح معمول انرژی خود را باز می یابند .