پیچ خوردگی مچ پا آسیبی است که معمولا باعث کشیدگی یا پارگی یک یا تعداد بیشتری از رباط های مچ پا، خصوصا رباط های قسمت خارجی مچ پا می شود. رباط ها بافت های نواری شکلی (مانند کش) هستند که بسیار محکم و مقاومند و دو استخوان را به هم متصل می کنند و موجب اتصال اجزای مختلف مفصلی می شوند. در مفصل مچ پا، رباط ها با محدود کردن حرکت مچ پا به طرفین، موجب ثبات این مفصل می شوند. پیچ خوردگی مچ پا می تواند آسیب هایی با شدت متفاوت ایجاد کند. برخی از این آسیب ها از دیگران بسیار شدیدتر هستند. شدت آسیب مچ پا به این بستگی دارد که چه تعدادی از رباط ها آسیب دیده اند، رباط ها کش آمده اند، به طور جزئی دچار پارگی شده و یا به طور کامل پاره شده اند.

پیچ خوردگی و پارگی رباط های مچ پا وضعیت بسیار دردناکی است که می تواند توانایی شما برای راه رفتن، دویدن و انجام کارهای روزانه را محدود کند. واقعیت این است که بهترین راه برای بهبود پیچ خوردگی و آسیب رباط های مچ پا این است که به سرعت و هر چه سریع تر برای درمان پیچ خوردگی مچ پا اقدام کنید. در صورتی که مچ پای شما پیچ خورده است می توانید در اولین فرصت به متخصصین ما در کلینیک تخصصی طب فیزیکی و توانبخشی دکتر فرخانی مراجعه کنید.

علت پیچ خوردن مچ پا چیست؟

پیچ خوردن مچ پا معمولا بر اثر بروز اتفاقاتی مانند زمین خوردن ، چرخش ناگهانی مچ پا، وارد شدن ضربه به مچ پا یا وارد شدن فشار بیش از حد به مچ در جهتی خارج از محدوده ی حرکتی آن رخ می دهد. پیچ خوردن پا اغلب در حین انجام ورزش، پوشیدن کفش های نامناسب یا در حین راه رفتن در سطوح ناهموار اتفاق می افتد. بسکتبال، فوتبال و دویدن در طبیعت از جمله ورزش هایی هستند که بیش از دیگر ورزش ها موجب بروز این آسیب می شوند. گاهی اوقات نیز پیچ خوردن مچ پا به خاطر ضعیف بودن مچ و یا ابتلا به بیماری های مادرزادی است. برخی آسیب هایی که در گذشته رخ داده اند نیز می توانند موجب ضعیف شدن رباط ها و عضلات مچ پا شوند و بدین ترتیب شخص مستعد پیچ خوردن مچ پا باشد.

علائم و نشانه های پیچ خوردن مچ پا

علائم و نشانه های پیچ خوردگی و آسیب رباط های مچ پا عبارتند از:

• درد مچ پا
• تورم
• کبودی
• مشکل در راه رفتن
• احساس خشکی و محدود شدن حرکت مفصل مچ پا

بسته به این که شدت آسیب به رباط های مچ پا چقدر باشد، شدت بروز این علائم نیز متفاوت خواهد بود. گاهی اوقات در افرادی که قبلا نیز دچار پیچ خوردگی مچ پا شدهاند، علائم درد مچ پایا تورم وجود ندارد، بلکه شخص تنها در هنگام راه رفتن، در مچ پای خود احساس بی ثباتی می کند.

تشخیص پیچ خوردگی و آسیب رباط های مچ پا

معمولا برای ارزیابی آسیب مچ پا نیاز به تصاویر رادیوگرافی با اشعه ایکس می باشد. البته در تمامی موارد نیز نیاز به عکسبرداری از مچ پا نیست.

درمان پیچ خوردن مچ پا

اگر مچ پای شما پیچ خورده و رباط های آن آسیب دیده است، حتی در صورتی که در مچ پای خود تورم و احساس ندارید نیز لازم است اقدامات درمانی صحیح برای مچ پای شما صورت گیرد. پیچ خوردن مچ پا به هر صورتی که باشد )چه برای بار اول و چه برای بار پنجم ( به درمان و رسیدگی پزشکی نیاز دارد. در صورتی که فکر میکنید رباط های پای شما آسیب دیده است، حتما با متخصص طب فیزیکی و توانبخشی تماس بگیرید تا در اولین فرصت او را ملاقات کنید.

بسیار مهم است که مچ پا در صورت پیچ خوردن حتما توسط متخصص طب فیزیکی یا جراح پا معاینه شود و چهار دلیل اصلی برای این موضوع وجود دارد:

• در صورتی که پیچ خوردگی مچ پا بدون درمان رها شود، این وضعیت می تواند با ناپایداری مزمن مچ پا منجر شود که در این صورت شخص به طور مداوم احساس ناراحتی و بی ثباتی در مچ پای خود دارد و مچ پای او مرتبا خالی می کند. همچنین ممکن است عضلات ران پا نیز بر اثر این آسیب به تدریج ضعیف شوند.
• ممکن است همراه با پیچ خوردن و کشیدگی رباط مچ پا، آسیب های شدیدتری نیز به مچ پا وارد شده باشد. برای مثال ممکن است استخوان شما شکسته باشد که در صورت عدم اقدام به درمان، عوارض جدی به دنبال دارد.
• همراه با آسیب مچ پا، ممکن است خود پا نیز آسیب دیده باشد که در صورت عدم معاینه و اقدام به درمان، این وضعیت نادیده گرفته می شود و میتواند عوارضی به همراه داشته باشد.
• لازم است بلافاصله بعد از بروز آسیب، توانبخشی پای آسیب دیده شروع شود. در صورتی که توان بخشی پا به تاخیر بیافتد احتمال بهبودی کامل آسیب کمتر می شود.
• متخصص طب فیزیکی در حین معاینه ی شما، از شما سوالاتی میپرسد تا بداند که پیچ خوردگی مچ پا چگونه رخ داده. او ناحیه آسیب دیده را به دقت بررسی می کند و احتمالا انجام رادیوگرافی یا اسکن ام آر آی یا سی تی اسکن از پا را تجویز می کند تا میزان آسیب را به دقت ارزیابی کند.
• زمانی که مچ پای شما پیچ می خورد، بسیار مهم است که پای خود را توانبخشی کنید و دوره ی توانبخشی شما درست از لحظه ای که پای شما آسیب می بیند شروع می شود. متخصص طب فیزیکی، یک یا تعدادی از درمان های زیر را برای شما تجویز می کند:

استراحت و بی حرکت کردن مچ پا

بسته به شدت آسیب وارد شده ممکن است لازم باشد که مچ پا را در آتل قرار دهید و یا در مورادی (آسیب جدی تر) پا را برای مدتی گچ کنید تا به هیچ عنوان حرکتی نداشته باشد. همچنین بسته به شدت آسیب ممکن است لازم باشد که از عصا استفاده کنید تا بر روی مچ پای خود فشار وارد نکنید. در مواردی نیز ممکن است از یک کفی کفشساده که تا روی مچ پا بالا می آید، برای ثابت کردن مچ پا استفاده شود. متخصص طب فیزیکی برای کاهش تورم و جلوگیری از افزایش آن، به دور مچ پای شما بانداژ فشاری می بندد و لازم است شما این بانداژ را نگه دارید تا تورم برطرف شود. در برخی موارد نیز می توان از جوراب های فشاری برای کاهش تورم مچ پا در حین بهبودی استفاده کرد.

دارودرمانی

داروهای ضد التهای غیر استروئیدی مانند ایبوبروفن برای کاهش درد التهاب تجوز می شوند. در برخی موارد که درد بیمار شدید است، ممکن است نیاز به تجویز مسکن های قوی تری باشد.

کمپرس سرد

ممکن است پزشک به شما توصیه کند که تا چند روز پس از آسیب دیدگی و برای برطرف کردن التهاب و تورم مچ پا، به طور منظم روی مچ پای خود کمپرس سرد بگذارید. برای انجام این کار می توانید مقداری یخ و یا نخود فرنگی یا ذرت یخ زده را درون یک حوله بپیچید و روی پایتان بگذارید. یخ را به طور مسقیم روی پوست نگذارید.

فیزیوتراپی

پزشک شما در اولین زمان مناسب، برنامه ی توانبخشی شما را آغاز می کند تا هر چه سریع تر بافت های آسیب دیده بهبود یابند و دامنه ی حرکتی مچ پا کاملا بازیابی شود. برنامه ی توانبخشی شما شامل انجام تمرینات تجویز شده توسط پزشک می شود. توانبخشی مچ پا از طریق انجام تمرینات فیزیوتراپی، تحت نظر یک متخصص طب فیزیکی و تونبخشی، یکی از اجزای حیاتی درمان است. در بسیاری از موارد، انجام این درمانها و توانبخشی ها موجب می شود که شما در کمترین زمان به سطح کارایی قبلی خود و یا حتی سطحی بالاتر از آن دست یابید.

ورزش

متخصص طب فیزیکی همچنین می تواند حرکات کششی و تمرینات دیگری را به شما آموزش دهد که که موجب تسریع روند بهبودی می شود. بسیاری از حرکات کششی می توانند موجب کاهش درد و افزایش دامنه ی حرکتی مچ پای شما شوند و به تدریج مچ پای شما را به سطح عملکرد قبلی بازگردانند. این تمرینات می توانند روند بهبودی را تسریع دهند، مچ پای شما را قوی کنند و از بروز مجدد پیچ خوردگی، آسیب رباط و شکستگی استخوان جلوگیری کنند.

لیزرتراپی(h3)

لیزرتراپیروشی قدرتمند و مستقل برای تسکین درد است. طی فرآیند طبیعی انتقال انرژی لیزر، روند ترمیم و بازسازی بافت ها سرعت داده می شود. لیزردرمانی به طور خاص در درمان آسیب های ورزشی مانند پیچ خوردن مچ پا بسیار موثر است.

اوزون تراپی

اوزونتراپی یک روش درمانی طبیعی، ایمن و موثر است که علت اصلی بروز درد را برطرف می کند. داروهای مرسوم و معمول موجب برطرف شدن علائم بیماری می شوند، اما داروهای نوینی مانند اوزون، علت اصلی درد را برطرف می کنند و بهبودی واقعی را به ارمغان می آورند. در موراد بروز درد پا و مچ پا و آسیب دیدگی آن ها، لازم است که به جای استفاده از دارودرمانی با داروهای معمول، انجام جراحی و یا تزریق استروئید، ابتدا از روش تزریق اوزون استفاده شود.

تزریق PRP

روش تزریق PRP پی آر پی برای درمان پیچ خوردگی و آسیب رباط مچ پا مفید است. در این روش ابتدا 40 تا 60 سی سی از خون بیمار گرفته می شود و سپس اجزای سازنده ی یخون یعنی گلبول های قرمز، پلاسما و پلاکت ها از هم جدا می شوند و قسمت پلاسمای غنی از پلاکت در ناحیه آسیب دیده تزریق می شود.

ماساژ

ماساژ درمانی به طرق مختلفی می تواند در دمان پیچ خوردگی پا مفید و موثر باشد. در مراحل اولیه ی درمان و طی سه روز پس از آسیب دیدگی ، ماساژ آرام بافت های اطراف مچ پا، ماهیچه های ساق پا و عضلات دوقلو موجب کاهش تورم می شود.

جراحی

در مواردی که آسیب مچ پا بسیار شدید است، ممکن است نیاز به جراحی پا باشد. زمانی که نیاز به انجام جراحی باشد، معمولا رباط های پاره شده باید ترمیم شوند و استخوان های شکسته در جا خود فیکس شوند.

نسخه اصلی مطلب علت و درمان پیچ خوردگی و آسیب رباط مچ پا را در سایت دکتر علی فرخانی بخوانید.

---