واکسن زگیل تناسلی برای چه افرادی مناسب است؟

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

زگیل تناسلی یكی از شایع ترین بیماری های مقاربتی كشور و جهان محسوب می شود كه اگر به موقع تشخیص داده نشود، ابتلا به سرطان دهانه رحم را به همراه دارد. این بیماری كه عاملی ویروسی دارد نه تنها باعث ایجاد زگیل های زشت و دردناك در ناحیه تناسلی می شود بلكه بعضی از انواع آن، خطر سرطان دهانه رحم در خانم ها و سرطان ناحیه تناسلی و مقعد در آقایان را هم تا حد زیادی بالا می برد.

خبر خوب اینكه خوشبختانه برای این ویروس واكسنی تولید شده است كه می تواند از ابتلا به انواع خطرناك زگیل تناسلی و سرطان پیشگیری كند، اما اینكه واكسن برای چه كسانی تاثیرگذار است و در چه سنی باید تزریق شود،در زير توضيح داده ايم :

همه زگیل ها سرطان زا نیستند

حدود 106 نوع سروتیپ ویروس زگیل (HPV) وجود دارد كه هم روی نواحی تناسلی و هم روی نواحی غیرتناسلی می توانند ایجاد زگیل كنند. شایع ترین انواع زگیل ها در ناحیه ای به جز دستگاه تناسلی ایجاد می شوند؛ از جمله پوست دست، صورت، پا، مخاط و...

عمده این زگیل ها توسط نوعی از ویروس HPV ایجاد می شوند كه با سرطان ارتباطی ندارند. خیلی از آنها را اگر دستكاری نكنیم خودبه خود از بین می روند، اما دستكاری زگیل معمولا باعث انتشار آن می شود.منظور از دستكارى فقط ور رفتن و كندن و زخم كردن زگيل با دست نيست ، بلكه هر نوع خاراندن ، تيغ و ژيلت استفاده كردن و كيسه كشيدن روى زگيلها ميتواند منجر به تشكيل زخمهاى بسيار كوچك و سطحى روى زگيل شود و بدنبال آن ، ويروس وارد نقطه ديگرى از پوست سالم شود و پس از مدتى زگيلهاى جديد اضافه شود . همچنين استفاده از لوازم مشترك مثل تيغ ژيلت مشترك خطر انتقال را بين افراد بيشتر ميكند . یكی از مهم ترین راه های انتقال اكثر انواع زگیل تماس نزدیك فردی است.

كدام زگیل ها خطرناكند؟

كسانی كه روی دست و پا و اندام شان زگیل دارند، از خاراندن آن، به خصوص دست زدن به آن جدا خودداری كنند چون می توانند آن را به ناحیه تناسلی انتقال دهند. با این حال سروتیپ هایی كه روی دست و پا ایجاد می شوند بیشتر نوع 1، 2، 3، 4، 7 و 10 هستند كه معمولا باعث زگیل ناحیه تناسلی نمی شوند.سروتیپ هایی كه باعث زگیل تناسلی می شوند؛ نوع 6، 11، 16 و 18 هستند. دكتر ژانت سروش، متخصص عفونی نیز معتقد است در میان انواع ویروس های زگیل تناسلی حدود 15 نوع از آنها جزء تیپ های خطرزا برای سرطان گردن رحم هستند كه از این میان، سروتیپ های 16 و 18 حدود 70 تا 80 درصد از موارد سرطان را منجر می شوند. حدود 20 تا 30 درصد از موارد سرطان نیز براثر سروتیپ های دیگر مثل 31، 33 و. . . ایجاد می شوند.

ایمنی تا 80 درصد با تزریق واكسن

اگر سرطان دهانه رحم در مراحل نهایی تشخیص داده شود با مرگ و میر بسیار زیادی همراه است. به همین دلیل از حدود یك دهه قبل در كشورهای پیشرفته دنیا واكسنی برای آن ساخته شده كه توصیه می شود دخترها در 9 تا 11 سالگی آن را تزریق كنند. واكسن «گارداسیل» به صورت سه دوز در طول مدت 6 ماه در عضله بازو تزریق می شود؛ ابتدا دوز اول، سپس دوز دوم 2 ماه پس از اولین دوز و دوز سوم 6 ماه پس از اولین دوز.درحال حاضر واكسن برای سروتیپ های 6، 11، 16 و 18 ساخته شده است ولی متخصصان هنوز موفق نشده اند برای همه 15 سروتیپ خطرزا یك واكسن تهیه كنند.بعد از تزریق واكسن، پیشگیری های بعدی نیز توصیه می شود زیرا با این واكسن فقط دربرابر چهار نوع از 15 سروتیپ خطرناك ایمن می شویم، بنابراین احتمال ابتلا به انواع دیگر ویروس هنوز وجود دارد اما با تزریق واكسن حداقل خیال مان 80- 70 درصد راحت می شود زیرا در برابر سروتیپ های 16 و 18 كه شایع ترین و مهم ترین هستند، ایمن می شویم.

در آقایان هم سرطان ایجاد می كند ؟

این ویروس در آقایان نیز باعث سرطان پنیس و ناحیه انتهایی دستگاه گوارش و مقعد می شود. لازم به ذكر است زگیل هایی كه در ناحیه تناسلی و مقعد ایجاد می شوند خیلی راحت انتشار و تعدد پیدا می كنند زیرا عرق كردن و فرسایش در این ناحیه زیاد است بنابراین به افراد مبتلا توصیه می شود با مراجعه به پزشك پوست یا عفونی یا متخصص زنان نسبت به درمان زگیل ها اقدام كنند.

در بسیاری از موارد پزشك می تواند این زگیل ها را فقط با نگاه كردن تشخیص دهد. البته تشخیص آنها در ناحیه تناسلی كمی دشوارتر است. دكتر مردانی در ادامه توضیح می دهد كه اگر زگیل را با جراحی برداریم، می توانیم با بررسی های مولكولی ظرف 24 تا 48 ساعت ویروس را تشخیص دهیم و حتی تعیین كنیم آیا این HPV مولد سرطان خواهد بود یا خیر.برای خانم هایی كه كوچك ترین نشانه ای از HPV در دستگاه تناسلی شان دارند، توصیه می شود حتما به صورت سالانه تست پاپ اسمیر به روش Liquid Based Method انجام دهند كه تا حدودی با پاپ اسمیر معمولی تفاوت دارد.خوشبختانه این روش الان در اكثر شهرهای بزرگ ایران در دسترس است و پاتولوژیست خیلی راحت می تواند بگوید كه آیا كوچك ترین نشانه ای از سرطان وجود دارد یا خیر. اگر سرطان در مراحل اولیه باشد متخصص زنان می تواند با كولپوسكوپی یا عمل جراحی ضایعه مشكوك را بردارد و اجازه ندهد سرطان عارضه ایجاد كند.

چرا آمار زگیل در ایران زیاد شده ؟

در رابطه با بهداشت عمومی آنچه اهمیت بیشتری دارد، بروز زگیل در ناحیه تناسلی و مقعد است كه در آقایان ممكن است در ناحیه پنیس و در خانم ها در ناحیه واژن و دیگر نقاط دستگاه تناسلی ایجاد شود.طبق مشاهدات، وقتی یكی از شریك های جنسی به این بیماری مبتلا می شود و از وسایل جلوگیری استفاده نمی كند به احتمال دوسوم طرف مقابلش را هم مبتلا خواهد كرد. از آنجایی كه جوانان ما به اندازه كافی درمورد استفاده از وسایل حفاظتی اطلاعات ندارند متاسفانه خیلی راحت به این بیماری مبتلا می شوند.

شاید فقط HPV نداشته باشید !

یك نكته مهم، همزمانی عفونت HPV با بقیه عفونت های مقاربتی است، بنابراین دكتر مردانی توصیه می كند كه اگر فردی در ناحیه تناسلی دچار HPV شده است حتما از لحاظ سایر بیماری های مقاربتی مثل سیفلیس، هرپس، ایدز ، هپاتیت B و C، سوزاك، كلامیدیا و. . . نیز بررسی شود زیرا فردی كه نسبت به مقاربت بدون وسایل جلوگیری اقدام می كند ممكن است همزمان با HPV عفونت های دیگر را هم بگیرد. كشف سریع تر این عفونت ها می تواند حیاتی باشد.

بعضی ها هیچ علامتی ندارند !

این ویروس وقتی وارد بدن می شود ممكن است سال ها بی علامت و غیر فعال باقی بماند اما وقتی سیستم دفاعی بدن پایین می آید خودش را نشان می دهد و زگیل ایجاد می كند.اغلب زوج هایی كه بدون محافظت، مقاربت انجام می دهند متوجه ابتلای همسرشان به این زگیل نمی شوند و بعد از مدتی می بینند كه دچار زگیل ناحیه تناسلی شده اند و وقتی سراغ همسرشان می روند متوجه می شوند او نیز این ضایعات را دارد. دكتر سروش نیز در این مورد نظر مشابهی دارد.یكی از مواردی كه در پیشگیری مشكل ایجاد می كند این است كه خیلی از افراد مبتلا به خصوص آقایان، علائم و مشخصه های ظاهری زگیل تناسلی را ندارند و فقط پخش كننده ویروس هستند.در مطالعاتی كه روی سرم آقایان انجام شده است مشخص شده حتی تا 50 درصد از آقایان این ویروس را در بدن شان دارند و احتمالا در ترشحات شان هم دفع می كنند، بدون اینكه ضایعه تناسلی مشخصی داشته باشند. البته میزان این احتمال در كشورهای مختلف متفاوت است.پس نداشتن ضایعه تناسلی همیشه دلیل بر سالم بودن فرد نمی شود. حتی ضایعات ممكن است نامشخص، ریز و رنگ پوست بدن بوده و درد نداشته باشند.

وسایل حفاظتی برای پیشگیری كافی نیست

وسایل حفاظتی از انتقال های مخاطی و تماس های عمیق جلوگیری می كند، بنابراین درصورتی كه خانم ها در نواحی واژینال یا مخاط و آقایان روی آلت تناسلی شان مبتلا به زگیل باشند تا حد زیادی از انتقال آن جلوگیری می شود، اما وسایل حفاظتی از تماس پوست با پوست نواحی خارجی تناسلی جلوگیری نمی كند؛ بنابراین اگر فرد در این نواحی زگیل داشته باشد خیلی راحت با تماس پوستی، آن را منتقل می كند.حتی در افرادی كه رابطه زناشویی جدی نداشته اند، دیده شده كه به علت تماس پوستی ناحیه تناسلی با فرد مبتلا به زگیل تناسلی مبتلا شده اند.وسایل جلوگیری احتمال ابتلا به موارد خطرناك داخل واژینال و گردن رحم را كمتر می كند و دركل گفته می شود حدود 50 درصد احتمال ابتلا را كاهش می دهد.