رژیم غذایی در درمان و پیشگیری بزرگ شدن و سرطان خوش خیم پروستات

شهزاد محمدیان [ متخصص تغذیه ورزشی از استرالیا ]آدرس وب سایت : www.armitaclinic.ir
آدرس مطب : شهرک غرب بلوار فرحزادی تقاطع دریا خ نورانی پلاک 19 طبقه سوم تلفن مطب : 22366770 - 021

غدهی پروستات، غده ای به اندازه یک گردوی کوچک در بدن مردان است که بین مثانه و پیشابراه قرار دارد، یعنی بعد از گردن مثانه و در ابتدای مجرای ادراری یا همان پیشابراه. این پروستات شبیه یک کلوچه دونات گرد وجود دارد و در واقع پروستات ، خود بخشی از این مجرا را تشکیل می دهد. تحت تاثیر بعضی عوامل این غده شروع به بزرگ شدن (هایپرپلازی) می کند تا جایی که حتی می تواند به پیشابراه فشار بیاورد و آن را مسدود کند و به این ترتیب باعث کاهش نیرو و جریان ادرار یا حتی عدم جریان ادرار شود.اما این بزرگ شدن خوش خیم است، یعنی سرطانی نیست و در ضمن باعث ایجاد سرطان نیز نمی شود. هر چند حالت هایی هم وجود دارد که یک مرد همزمان دچار BPH و سرطان پروستات باشد.

عوامل خطر
مهمترین عامل ابتلا به سرطان پروستات، وراثت است. وجود یک مورد ابتلا در یکی از بستگان درجه یک، خطر ابتلا را افزایش می دهد. مردانی که پدر یا برادرشان مبتلا به سرطان پروستات باشند، دو برابر افراد عادی در معرض خطرند. مطالعه روی دو قلو ها نشان داده است که 40 درصد خطر ابتلا به سرطان پروستات مربوط به وراثت است. اگرچه یک ژن خاص به عنوان عامل سرطان مشخص نشده، ولی ژن های زیادی به عنوان عامل موثر در این قضیه دست دارند.بعضی مطالعات نشان داده اند 2 ژن BRCA یک و دو که در خانم ها مسئول به وجود آمدن سرطان تخمدان و پستان هستند، در آقایان ممکن است عامل سرطان پروستات باشند.
غیر از مساله وراثت باید عوامل زیر را هم در نظر داشت:
سن 55 سال یا بیشتر
رژیم غذایی حاوی مقدار زیاد چربی های با زنجیره اشباع
مواجهه با بعضی فلزات سنگین مثل کادیوم، اورانیوم،...
نژاد( که به آن اشاره شد)
ورزش نکردن، زندگی تنبل وار!
سیگار کشیدن
جدا از عوامل فوق، بضی فاکتور های دیگر هم در ابتلا یا عدم ابتلا به این بیماری موثرند.

نقش تغذیه
تحقیقات نشان داده است که بین مصرف چربی لبنیات به ویژه کره و مارگارین و بزرگی پروستات ارتباط وجود دارد.همچنین کمبود عنصر روی و افزایش کلسترول می تواند به بزرگ شدن پروستات کمک کند. توجه داشته باشید که گوشت و روغن دانه های روغنی حاوی غلظت بالایی از عنصر روی هستند.همچنین آقایانی که اسید لینولئیک خونشان بالاست، بیشتر مبتلا می شوند. کسانی که ویتامین E ( که در سبزجیات خصوصا آنهایی که برگ های سبز زیادی دارند، یافت می شود)، لیکوپن ( که در سیب زمینی است) ، اسید چرب امگا-3 و ماده معدنی سلنیوم، کم مصرف می کنند بیشتر از سایرین احتمالا ابتلا به سرطان را دارند. کاهش ویتامین D بدن هم میتواند احتمال سرطانی شدن پروستات را ازایش دهد. بعضی داروها و اقدامات پزشکی هم بر سرطان پروستات تاثیر دارند. به عنوان مثال، مصرف روزانه ی داروهای ضد التهابی مثل آسپرین ، ایبوپروفن یا ناپروکسن و همچنین استفاده مرتب از دارو های پایین آورنده چربی خون، مثل استاتین ها که برای بیماران قلبی تجویز می شود، می تواند خطر ابتلا به سرطان پروستات را کاهش دهد.

پیشگیری
پیشگیری از سرطان پروستات با توجه و تنظیم عوامل خطر امکان پذیر است. تنظیم رژیم غذایی و کاهش مصرف چربی های حیوانی ، استفاده از ویتامین D،E، و ماده معدنی سلنیوم به طور روزانه، استفاده از سویا در رژیم غذایی به خاطر وجود نوعی استروژن به نام فیتواستروژن در آن ممکن است از سرطان پروستات جلوگیری کنند. اثر بعضی از داروها مانند فیناستراید و دوتاستراید با جلوگیری از تبدیل تستوسترون به دی هیدروتستوسترون که فرم فعال آن است، هنوز در مرحله آزمایش قرار دارد و به طور گسترده از این داروها استفاده نمی شود. آزمایش سالانه PSA و مراجعه به پزشک برای انجام معاینه انگشتی مقعد نیز هم از روش های موثر و غربالگری برای پیشگیری و تشخیص به موقع سرطان پروستات هستند.