بی اشتهایی عصبی یکی از اختلالات تغذیه ای است که با گرسنگی خودخواسته ی فرد شناخته میشود. فرد بیمار وسواس زیادی دارد که لاغرتر بنظر برسد و دریافت غذای خود را تا حدی کاهش میدهد که سلامتی اش به خطر بیفتد. افرادی که بی اشتهایی عصبی دارند و به وسواس خاصی برای کم کردن وزن دارند و برایشان فرقی نمی کند چقدر وزن کم کرده اند و یا این مسأله سلامتی آنها را چقدر به مخاطره انداخته است. آنها فقط میخواهند که بیشتر وزن کم کنند.
بی اشتهایی عصبی تحت شرایط زیر در فرد تشخیص داده می شود :
وسواس زیاد نسبت به غذا و لاغری که فعالیتها و الگوهای غذایی فرد را در هر ساعت از روز تحت کنترل قرار میدهد.وزن فرد کمتر از 85% وزن متوسط برای سن و قد بوده و وی از رسیدن به وزن ایده آل امتناع میکند.ترس زیاد از زیاد شدن وزن یا چاق شدن در آنها وجود دارد. این حالت حتی در افرادی که زیر وزن ایده آل هستند نیز دیده میشود.تصوری از وضعیت ظاهری بدن که مانع از پذیرش این واقعیت که کموزن است میشود.
امتناع از پذیرش اینکه کاهش وزن شدید برای سلامتی خطرناک است.در زنان، قطع سه دورهی قاعدگی بهطور مداوم دیده میشود.بیاشتهایی یک اختلال پیچیده است که علل مختلفی آنرا بهوجود میآورند. تحقیقات نشان دادهاند که بعضی از افراد بیشتر مستعد درگیرشدن به این اختلال هستند؛ وکوچکترین چیزی ممکن است بر رفتار آنها تأثیر گذاشته و باعث بروز بیماری شود.عوامل ژنتیکی: مطالعات برروی دوقلوها نشان دادهاند که اگر یکی از دوقلوها بیاشتهایی عصبی داشته باشد، شانس درگیرشدن دیگری زیادتر است. ارتباط خانوادگی نزدیک مثل رابطهی مادری یا خواهری احتمال درگیرشدن بقیهی اعضای خانواده (معمولاً زنان) را زیاد میکند.
عوامل بیولوژیکی :
بعضی از شواهد نشان میدهند که بی اشتهایی عصبی در اثر اختلال در فعالیت انتقال دهنده های عصبی قسمتی از مغز که کنترل کننده ی اشتها و لذت هستند ایجاد میشود. این انتقال دهنده های عصبی در ایجاد اختلالات روحی دیگر از قبیل افسردگی نیز نقش دارند.
عوامل روانی :
انواع خاصی از شخصیتها بیشتر در معرض خطر ابتلا به بی اشتهایی عصبی هستند. این افراد تصورات غیر واقعی در خصوص شکل ظاهری خود و آن چیزی که باید باشند دارند. بسیاری از آنها هویت واقعی خود را قبول ندارند و شخصیت خود را در این میدانند که از طرف دیگران مورد تحسین واقع شوند.
عوامل اجتماعی :
افرادی که دچار بی اشتهایی عصبی میشوند اغلب به خانوادههایی تعلق دارند که با درگیریها و مشکلات زیادی مواجهند. در خیلی از موارد مشاهده میشود که شرایط استرس زا و ناراحت کننده شروع این رفتار را موجب میشوند. تغییر شرایط زندگی مثل تغییر مدرسه ، شکست در زندگی مشترک و حتی رسیدن به سن بلوغ و ایجاد تغییرات در شکل ظاهری بدن نیز میتوانند از عوامل بوجود آورنده ی این اختلال باشند.
بعضی از روشهای پیشگیری از بیاشتهایی عصبی به شرح زیر هستند :
اگر پدر یا مادر هستید، در خصوص وزن خود و شکل ظاهریتان در حضور فرزندانتان اظهار نظر نکنید.فرزاندانتان را بخاطر شکل بدنشان ملامت نکنید و آنها را با دیگران مقایسه ننمایید.به فرزندان خود بگویید که آنها را همانگونه که هستند دوست دارید.سعی کنید هر زمان که امکان پذیر باشد به همراه اعضای خانواده غذا بخورید.به کودکان خود بگویید که هنرپیشه ها و مدلهایی که در تلویزیون یا مجلات می بینند از شراییط نرمالی برخوردار نیستند و سلامتیشان در خطر است.
کودک خود را تحت رژیم غذایی قرار ندهید مگر اینکه از لحاظ پزشکی دچار مشکل شده باشد.از اینکه کودکانتان در تارنماهای مربوط به این افراد جستوجو کنند جلوگیری نمایید. در این تارنماها افراد بیاشتها روشهای کاهش وزن را به یکدیگر آموزش میدهند و در خصوص شکل بدنی یکدیگر اظهار نظر میکنند.اگر کودکتان ورزشکار است حتماً از طرز نگرش مربی وی نسبت به وزن بچه ها مطلع باشید.اگر فکر می کنید کودکتان دچار اختلال در غذاخوردن است ، منتظر درمانهای پزشکی نباشید. هر چه زودتر درمان را شروع کنید ، اختلال زودتر بهبود مییابد.بسیار از افراد دچار بی اشتهایی عصبی در درمان با شکست مواجه میشوند.
برای جلوگیری از این مسأله راهکارهای زیر پیشنهاد می شود :
هیچ وقت رژیم نگیرید. بهجای آن برنامهریزی کنید و از غذاهای سالم استفاده نمایید.درمان را ادامه دهید.افکار منفی به ذهن خود راه ندهید و همیشه مثبت فکر کنید.زمان هایی از روز را به کارهای لذتبخش اختصاص دهید.سعی کنید همیشه مشغول بمانید و حداقل 7 ساعت در شبانه روز بخوابید.زمان هایی از روز را با دوستان خود بگذرانید و راجع به مسائلی که دوست دارید صحبت کنید.