پراشتهایی عصبی

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

پر اشتهایی عصبی نوعی اختلال تغذیه ای و مشخصه اصلی آن خوردن مقدار زیادی غذا در یک زمان کوتاه و بدون دلیل خاص و پس از آن وادارکردن بدن به تخلیهی انرژی اضافی است. این تخلیه کالری اضافی از طریق روشهایی از قبیل استفراغ یا استفاده از داروهای مسهل تنقیه یا استفاده از داروهای مُدر صورت میگیرد. همچنین بسیاری از افراد بهجای انجام چنین روشهایی به ورزشهای سنگین یا روزه داریهای طولانی مدت برای ازبین­ بردن کالری دریافتی اضافی پناه میبرند. این مسأله میتواند منجر به جراحات و آسیب جدی در فرد شود. یکی از مشخصه های اصلی این رفتار این است که در هنگام غذاخوردن اصلاً نمی توانند میزان غذای دریافتی خود را کنترل کنند. آنها می خورند و می خورند و حتی زمانیکه احساس سیری و حتی ناراحتی می کنند باز هم به غذا خوردن ادامه می دهند. اغلب افرادی که پراشتهایی عصبی دارند به این نکته اذعان دارند که رفتارشان طبیعی نیست و نمی توانند آن را کنترل کنند. آنها معمولاً نسبت به رفتار خود خجالت زده و ناراحت هستند و در نتیجه رفتار و عادات غذایی خود را از دیگران پنهان میکنند. . بعنوان مثال شبها بعد از آنکه تمام خانواده خوابیدند به غذا خوردن می پردازند و یا قبل از رسیدن به خانه غذا تهیه کرده و در ماشین مصرف میکنند.

رژیم گرفتن یکی از محرک هایی است که فرد را به جاده ابتلا به پراشتهایی عصبی هدایت میکند. فردی که در آینده پراشتها میشود نسبت به وزن و شکل ظاهری خود خیلی حساس است و مرتباً رژیم کاهش وزن می گیرد. اغلب خانم ها به این اختلال دچار میشوند. آن­ها در ابتدا با رژیم های خیلی سخت و کم کالری شروع میکنند و پس از آنکه نتوانستند در رژیم غذایی موفق باشند به مقدار خیلی بیشتر از حد گرسنگی غذا می خورند تا احساس خود را برطرف سازند اما پس از آن احساس گناه کرده و شروع به ورزش های سنگین یا تخلیه غذا از بدن خود می کنند تا از شر کالری های اضافی خلاص شوند. در ابتدا این رفتار بندرت اتفاق میافتد اما بتدریج عادی شده و باعث ایجاد اختلال در روابط دوستانه فرد، روابط اجتماعی و فعالیتهای روزانه او می شود. این قبیل رفتارها اثرات زیانباری بر سلامتی فیزیکی و روانی افراد گذاشته و باید هرچه سریعتر درمان شوند.

علل ایجاد کننده :
وراثت : خویشاوندان نزدیک ، معمولاً مادر یا خواهر مبتلا به این اختلال ، شانس درگیری فرد را بیشتر میکنند. این مسأله در خصوص زنان بیشتر از مردان صدق میکند. تاریخچه خانوادگی افسردگی ، الکلیسم و چاقی ، ریسک بروز این بیماری را بیشتر میکند.

عوامل بیولوژیکی : شواهد مختلفی نشان میدهند که پراشتهایی عصبی با مقادیر کم سروتونین مغز در ارتباط است. سروتونین یک انتقال­دهنده عصبی است که یکی از نقش های آن تنظیم احساس سیری یا پری در فرد بوده و به او میگوید غذاخوردن را متوقف کند. انتقال­ دهنده­های عصبی در اختلالات ذهنی دیگر از قبیل افسردگی نیز تغییر میکنند که این مسأله اغلب با پراشتهایی همراه است.

عوامل روانی : بنظر میرسد که انواع مختلفی از شخصیت ها بیشتر از بقیه در معرض خطر ابتلا به پراشتهایی عصبی هستند. این افراد کمتر قادرند که محرکات محیطی را تحت کنترل در بیاورند. آنها اغلب درگیر رفتارهای پرخطری از قبیل خرید زیاد ، اعتیاد به مواد مخدر یا الکل و رفتارهای جنسی پرخطر هستند. این افراد اعتماد به نفس ضعیفی داشته و اعتماد به نفس در آنها بستگی به تصدیق اطرافیان دارد. در بین آنها اختلالات دیگری از قبیل افسردگی ، وسواس فکری عملی و اضطراب شایع است.

عوامل اجتماعی : اغلب در خانواده این افراد اختلالاتی از قبیل الکلیسم، افسردگی و چاقی دیده میشود. این خانواده ها اغلب با هم درگیری و مشاجره دارند و شرایط زندگی ثابتی ندارند. شرایط و تغییرات زندگی از قبیل تغییر محل زندگی ، درس خواندن در مدرسه جدید و ازدستدادن روابط با دوستان صمیمی میتواند باعث شروع این اختلال در افراد شود.

دورههای بیش خواری/ تخلیه غذا نتایج فیزیکی خاص خود را بهدنبال دارند که عبارتند از :
آسیب دندانها در اثر تماس مداوم با اسید معده از استفراغ و خرابی مینای دندان
تورم غدد بزاقی ، زخم در دهان و حنجره
دهیدراتاسیون ( از دست رفتن آب بدن )
زخم در انگشتان بخاطر استفاده از آنها برای استفراغ کردن
عدم تعادل الکترولیتها که توسط روشهای آزمایشگاهی مشخص میشود.
پوست خشک
خستگی
عدم تعادل دوره های عادت ماهیانه در زنان
وزن ، ضربان قلب و فشار خون ممکن است طبیعی باشند.

درمان بیمار بستگی به درجهی آسیب فیزیکی واردشده به او در اثر پرخوری و شدت احتمال آسیب رساندن به خودش دارد. در صورتیکه تعادل الکترولیتهای بدن بیمار بطور جدی به هم خورده باشد ، باید او را در بیمارستان بستری کرد و تحت مراقبت قرار داد. عدم تعادل الکترولیتها منجر به اختلال در فعالیت قلب و سایر عوارض ناخواسته میشود. هرچه درمان سریعتر آغاز شود ، موفقیت آن نیز بیشتر خواهد بود. بهبودی بیمار بدون مداخلات حرفهای انجام نمیشود. پراشتهایی درمان نشده میتواند منجر به مرگ فرد در اثر زخم معده یا مری شود.

بعضی از روشهای پیشگیری از پراشتهایی عصبی به شرح زیر هستند :
اگر فرزندی دارید نسبت به وزن خود وسواس نداشته باشید و شکل ظاهری خود و رژیم غذایی تان را در حضور فرزندان به چالش نکشید.
فرزندانتان را بخاطر شکل بدنشان ملامت نکنید و هرگز آنها را با دیگران مقایسه ننمایید.
به فرزندان خود بگویید که آنها را همانطور که هستند دوست دارید.
سعی کنید هر زمان که امکانپذیر باشد همراه با خانواده غذا بخورید.
به کودکان خاطرنشان کنید که هنرپیشه های تلویزیون و مدلهای مجلات مُد بدن سالم و طبیعی ندارند.
کودک خود را تحت رژیم غذایی قرار ندهید مگر آنکه پزشک شما را به این کار تشویق کند.
اجازه ندهید کودکتان در تارنماهای مخصوص افراد پراشتها جستوجو کند. این تارنماها توصیه های نامناسبی از طرف بیماران به کودک منتقل میکنند به آنها یاد میدهند که
چگونه غذا را تخلیه کرده و رفتار همدیگر را مورد حمایت قرار میدهند.
اگر فرزند شما در ورزشهای رقابتی فعالیت میکند ، حتماً نقطه نظرات مربی او در خصوص وزن بدن را مورد بررسی قرار دهید.
از علایم اعتماد به نفس پایین، اضطراب، افسردگی و اعتیاد به مواد مخدر یا الکل آگاه باشید و هر زمان که چنین چیزی در فرزند خود مشاهده کردید، بلافاصله نسبت به
درمان آن اقدام کنید.
اگر فکر میکنید کودکتان مبتلا به اختلال تغذیه ای است برای کمک پزشک و مداخله انجام شده از طرف او صبر نکنید. هرچه این اختلال زودتر درمان شود ، عوارض آن کمتر شده و درمان راحتتر انجام میشود.

بسیاری از بیماران مبتلا به پراشتهایی عصبی دچار شکست میشوند. این افراد برای پیشگیری از این مسأله میتوانند توصیههای زیر را رعایت کنند:
هرگز رژیم نگیرید. در عوض برنامه ریزی کنید تا از غذاهای سالم استفاده نمایید.
با بقیه افراد غذا بخورید و به تنهایی از غذا استفاده نکنید.
درمان را ادامه دهید و نکات توصیه شده را کاملاً اجرا کنید.
افکار منفی خود را تحت نظر قرار داده و سعی کنید با خود مثبت فکر کنید.
هر روز سعی کنید زمانی را به انجام امور لذت بخش اختصاص دهید.
همیشه مشغول باشید ، ولی نه خیلی فعال حداقل روزی هفت ساعت استراحت کافی داشته باشید.
هر روز زمانی را با افرادی که دوست دارید و آنها نیز به شما علاقه دارند بگذرانید.