معمولاً 6 هفته پس از زایمان :
دوره ای است که طی آن تغییرات ناشی از بارداری در اعضای مختلف بدن به تدریج به حالت قبل از بارداری بر میگردد . ممکن است این برگشت پذیری تا ماهها به طول انجامد .
رحم :
بلافاصله بعد از زایمان ، رحم شروع به کوچک شدن می کند ، به طوری که در عرض 2 هفته به داخل حفره لگن بر میگردد . اندازه رحم پس از 4 الی 6 هفته تقریبا برابر اندازه قبل از بارداری است . گاهی درد و انقباضات در رحم مانند زمان قاعدگی وجود دارد که به آن پس درد می گویند . این دردها در زمان شیردهی بیشتر می شود.
با گرم نگه داشتن ، شل کردن عضلات ، تنفس عمیق و مصرف مسکن می توان درد را کاهش داد . معمولاً در روز سوم از شدت درد کاسته می شود . در کسانی که به دنبال زایمان طبیعی اپی زیاتومی شده اند استفاده از کیسه یخ بر روی محل بخیه ها در چند ساعت اول پس از زایمان ، حمام آب گرم در 24 ساعت اول بعد از زایمان ، قرارگرفتن به پهلو ، استفاده از بالش هنگام نشستن به کاهش درد کمک می کند .
ترشحات رحم :
در چند روز اول ترشحات زیاد خونی است . بعد از 3 الی 4 روز ترشحات خونی کمتر می شود و بعد از 10 روز کم رنگ تر می شود ولی خروج ترشحات تا 4 ـ 6 هفته طول می کشد . بهتر است ناحیه تناسلی همیشه خشک شود و استحمام روزانه انجام شود .
برگشت قاعدگی :
گاهی مادر تا یک سال بعد از زایمان پریود نمیشود اما تخمک گذاری و احتمال بارداری وجود دارد . اگر به طور مرتب به فرزند خود شیر دهد معمولا تا 6 هفته بعد از زایمان و اگر شیر ندهد 3 هفته بعد از زایمان احتمال بارداری وجود دارد و باید روش موثر جلوگیری استفاده شود .
عملکرد مثانه :
لازم است به طور مرتب مثانه تخلیه شود گاهی به دلیل اپی زیاتومی احساس درد هنگام تخلیه ادرار وجود دارد که به تدریج بهبود می یابد .
عملکرد روده ها :
عدم دفع مدفوع تا 2 روز اول پس از زایمان طبیعی است . اصلاح رژیم غذایی ( مصرف مایعات و مواد فیبردار ) . تحرک زود هنگام و تمرینهای کششی از یبوست جلوگیری میکند .
دیواره شکم :
عضلات دیواره شکم بعد از زایمان ، نرم و شل باقی می ماند و چند هفته طول می کشد تا توانایی کشش عضلات به حالت اولیه برگردد . انجام تمرین های کششی به جمع شدن سریعتر و بهتر عضلات شکم کمک می کند .
کاهش وزن :
بلافاصله بعد از زایمان بر اثر خروج جنین وضعیت وزن مادر حدود 5 ـ6 کیلوگرم کاهش می یابد که معمولاً 6 ماه بعد از زایمان مادر به حدود وزن قبل از بارداری برمیگردد . اگر مادر به نوزادش شیر بدهد امکان برگشت به وزن قبلی بیشتر است .