کمردرد یکی از متداولترین انواع درد است و یکی از شایعترین دلایل ناتوانی در افراد زیر ۴۵ سال محسوب میشود. اگر چه داروهای ضد درد عملاً آسیب کمر را التیام نمیدهند اما گاهی بهترین درمان کمر درد محسوب میشوند و درد را آرام کرده، دری به سوی درمانهای دیگر مانند درمانهای فیزیکی میگشایند. داروهای تجویز شده برای کمردرد بسته به شدت و طول مدت علائم، محل درد، همچنین عوارضی که میتوانید تحمل کنید انواع گوناگون دارند.
اولین کارهایی که برای بیشتر افراد مبتلا به کمر درد تجویز میشود، داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی بدون نسخه مانند ایبوپروفن است. این داروها مسکن های ضعیف تری هستند که به عنوان اولین درمان، امتحان میشوند.
استامینوفن اگر چه یک داروی ضد التهاب غیر استروئیدی نیست اما یک مسکن بدون نسخه متداول برای درمان کمردرد میباشد.
همچنین داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی که تنها با نسخه پزشک قابل تهیه هستند مانند دیکلوفناک، سلکوکسیب، ملوکسیکام و نابومتون ممکن است استفاده شود.
اگر چه این داروها در طیف داروهای مسکن ضعیف قرار میگیرد اما عوارض جانبی دارند به خصوص در صورتی که دوز زیاد به مدت طولانی مصرف شود. عوارض جانبی داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی ممکن است شامل مشکلات گوارشی، زخمهای گوارشی و آسیب کلیه باشد. استامینوفن ممکن است بر کبد تأثیر بگذارد.
در دنیای درد هر چیزی که بیش از سه ماه طول بکشد درد مزمن محسوب میشود بنابراین اگر به مدت سه ماه شده است که داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی یا استامینوفن برای برطرف شدن درد مصرف میکنید حتماً باید به پزشک مراجعه کنید تا حداقل داروی مناسب با دوز مناسب برای شما تجویز شود.
ممکن است داروی ضد التهاب به شکل کرم موضعی برایتان تجویز شود که به صورت مستقیم بر روی کمر مالیده میشود. اگر چه این داروها ممکن است همان عوارض جانبی داروهای خوراکی را داشته باشد اما تأثیر منفی آن کمتر است چرا که بر تمامی بدن تأثیر نمیگذارد.
سایر درمانهای موضعی که ممکن است برای کنترل در استفاده شود حاوی ترکیباتی مانند روغن اوکالیپتوس، کاپسسین، کامفور و منتول هستند.
در صورتی که داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مسکن بدون نسخه یا تجویزی موثر نبود، ممکن است پزشک داروی شل کننده عضله نیز تجویز نماید. این داروها عبارتند است:
داروهای زیادی با اسامی تجاری مختلف در این دسته قرار میگیرند. این داروها به برطرف شدن اسپاسم عضلات که منجر به کمردرد شده است کمک میکنند.
داروهای شل کننده عضله ممکن است برای جراحات حاد مانند کشیدگی عضله کمر موثر واقع شوند. برای مثال بر اساس آزمایشهای بالینی انجام شده توسط آکادمی پزشکی در آمریکا که در همایش سالانه ۲۰۱۰ ارائه شد، کاریسوپرودول تا سه روز پس از شروع مصرف تا حد قابل توجهی درد کمر را کاهش داده و قدرت عملکرد را بهبود میبخشد.
بیشتر این داروها عوارض جانبی مشابهی دارند و اثرات قطع دارو در آنها متداول است. این داروها کاملاً آرام بخش هستند و در صورتی که تاکنون هرگز چنین دارویی مصرف نکرده اید اولین مرتبه پس از مصرف آنها نباید رانندگی کنید یا با دستگاههای سنگین کار کنید تا زمانی که نحوه تأثیر دارو را بشناسید.
برای برخی از بیماران داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی و شل کننده عضله کفایت نمیکند. افرادی که کمردرد مزمن طولانی مدت دارد به ویژه اگر پس از امتحان روشهای مختلف نتیجه ندیده اند، ممکن است داروهای اپیوئیدی یا مخدر برایشان تجویز شود. در حقیقت در یک پژوهش مشخص شد ۷۰% بیماران کمردرد داروهای مخدری دریافت میکنند.
این داروها بر گیرندههای درد در مغز و سلولهای عصبی تأثیر میگذارند تا درد آرام شود. داروهای مخدری انواع مختلف دارد و ممکن است ضعیف و کوتاه اثر مانند ویکودین (استامینوفن و هیدروکودون) و استامینوفن کدئین دار یا قوی مانند مرفین باشند.
عوارض جانبی شایع این داروها عبارتند از:
یک قدم بین داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی و شل کننده عضله و داروهای تخدیری و اپیوئیدی کلاسیک تر وجود دارد. ترامادول نیز بر گیرنده های اپیوئید در مغز تاثیر میگذارد اما در مقایسه با مورفین یا هیدروکدون ضعیف تر است. برای بیمارانی که نمیخواهند داروهای مخدری مصرف کنند این رویکرد ملایم تر است.
با این حال در برخی موارد داروهای تخدیری ممکن است لازم باشد. برخی بیماران چندین جراحی کمر انجام داده اند و بیش از ۱۰ سال است که مرفین مصرف مینمایند چرا که متأسفانه این تنها راه مدیریت درد در آنها بوده است. امروزه روشهای نوین غیر جراحی وجود دارد که درد بیمار بدون نیاز به مخدره بهبود میابد بنابراین این سدی از داروها به دلیل خطر بالای وابستگی توصیه نمیشود.
در هر صورت باید جانب احتیاط رعایت شود. مصرف طولانی مدت داروهای تخدیری ممکن است باعث تشدید کمردرد شود. شواهدی وجود دارد که نشان میدهد مصرف طولانی مدت این داروها در دوز بالا میتواند باعث تغییر سیستم عصبی شود به طوری که عملا درد بیشتری احساس میکنید. به همین علت اغلب استفاده طولانی مدت از این داروها توصیه نمیشود.
کورتیکو استروئیدها همانند داروهای ضد التهاب باعث کاهش التهاب و درد کمر میشوند. این داروها به صورت خوراکی و یا تزریقی در ناحیه کمر استفاده میشوند.
استروئیدها قدرتمندترین داروهای ضد التهاب هستند. در شرایطی که فرد به مدت چند هفته کمردرد جدی داشته است و با داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی و شل کننده عضله بهبود نیافته است مصرف استروئیدهای خوراکی به مدت کوتاه حتی پیش از امتحان داروهای تخدیری ممکن است امتحان شود. این دوره مصرف دارو ممکن است التهاب را پیش از مزمن شدن درد کاهش دهد.
برای دستیابی به این هدف ممکن است یک دوز پک متیل پردنیزولون تجویز شود. بیمار ۲۴ میلی گرم در روز اول مصرف کرده و سپس دوز آن را تا ۴ میلی گرم در روز کاهش میدهد و تا پنج تا شش روز مصرف را ادامه میدهد. این دوره کوتاه مصرف دارو میتواند باعث اتصال کوتاه در چرخه سیگنال درد شود.
داروهای کورتیکو استروئید همچنین ممکن است در فضای پیرامون ریشه عصب ستون فقرات یا در مفاصل فاست (مفاصل ستون فقرات که ممکن است دچار آرتروز شوند) تزریق شود. به این ترتیب داروی قدرتمندی مستقیماً به منشأ درد وارد میشود و عوارض جانبی مصرف داروی خوراکی به حداقل میرسد.
جامعه پزشکی از نظر ایمنی حدود سه تزریق در سال را بی خطر میداند. عوارض جانبی استروئید بیش از حد ویا مصرف طولانی آن میتواند منجر به تحلیل رفتن استخوانها، افزایش وزن و آسیب دیدن توانایی پردازش قند خون شود.
گاهی اوقات ممکن است داروهای ضد تشنج یا ضد افسردگی برای کمردرد تجویز شود. علت این است که این داروها در برخی انواع درد کمر که حاصل از مشکلات عصبی است، بسیار مؤثر عمل میکنند.
مشخص شده است برخی داروهای ضد افسردگی و ضد تشنج برای علایم عصبی موثر میباشد. دسته دیگر از داروهای ضد افسردگی به نام سه حلقه ای یا تری سیکلیک از جمله آمی تریپتیلین و نورتریپتیلین نیز ممکن است برای مدیریت کمردرد مزمن تجویز شود. بنابراین اگر عصب تحت فشار در ناحیه کمر دارید (به اصطلاح عصب گیر کرده است) و درد آن به پایتان میزند ممکن است یکی از این داروها در آرام کردن تحریک عصبی و درد سوزشی، بی حسی و گز گز شدن بسیار مؤثر باشد.
داروهای ضد تشنج (مانند گاباپنتین ، پرگابلین) و ضد افسردگی(فلوکستین، دولوکستین) مورد استفاده برای درد کمر اگرچه تا حدی متفاوت هستند اما عوارض جانبی مشابهی دارند. متداولترین عوارض جانبی این داروها به صورت زیر است:
در صورتی که هر یک از عوارض جدی زیرا تجربه میکنید با پزشک تماس بگیرید:
اگر بیماری تنها چند روز کمردرد داشته باشد نباید با داروهای شیمیایی بمباران شود چرا که ممکن است درد خود به خود بهبود یابد. در صورتی که درد سه ماه یا بیشتر طول کشیده باشد برای کنترل آن ممکن است بیش از یک دارو مصرف شود. بیمار باید در روند درمان خود دخیل باشد. درمان فیزیکی باید زودتر شروع شود. آموزش ورزشهای رفع کمر درد به بیمار همراه با درمانهای دیگر مانند داروهای مناسب، بهتر از مصرف دارو به تنهایی است.
نسخه اصلی مطلب بهترین و موثرترین داروهای درمان کمردرد را در سایت دکتر علی نقره کار بخوانید.