موانع شیردهی : مادر بایستی خود را آماده این گذشت و جهاد ساخته و بداند که فوائد شیردهی چیست و هر اشکالی که سر راه این منظور پیش آید قابل حل ورفع می باشد و پزشک همواره حامی و مشوق مادر است که کودک و نوزاد خود را از سینه شیردهد . اشتغال و عادتهای اجتماعی و تلقین دیگران می تواند مانع شیردهی بشود که دراین مورد بایستی مادر را به مطالعه فوائد شیردهی آشنا کرد و کارفرمایان رعایت حال مادران شیرده وحمایت از نگهداری کودک وی را عهده دار شوند و ساعات شیردهی برای مادران در مؤسساتی که آنان به کار گمارده میشود در نظر گرفته شود .
شما شیر میدهید : همه مادران و نوزادان قادرند که با شیر مادر کنار بیایند و از این پدیده طبیعی و خدادادی بهره گیرند به زودی مادر و نوزاد یاد میگیرند که چگونه شیر بدهند و چگونه شیر را از پستان مادر بیاشامند . اگر هم اشکالی بود با کمک دیگران و استفاده از تجارب پزشک و پرستار مادربزرگها میتوان شیردادن را بوجه احسن آموزش گرفت .
هم آنها که سزارین میشوند ، چندقلو میزایند ، کودک نارس دارند ، جراحی سینه شده اند و آنها که بکار خارج از منزل اشتغال میورزند قادرند که نوزاد خود را از سینه شیر بدهند . به مادران باید اطمینان داده شود که بالاخره موفق به شیردادن میشوند و شیرکافی در اختیارکودکشان قرار میگیرد و کودک هم گرفتن سینه را به وضعی که باشد فرا خواهد گرفت زیرا درک خواهد کرد که خوراک وی با گرفتن سینه مادر تأمین میشود .
مادرانیکه زایمان طبیعی دارند همانند آنانکه سزارین شده اند کودک را شیرخواهند داد و اطلاعات نادرستی که بعلت عمل روی سینه ها و یا سر نداشتن سینه ها شما را از شیردادن منع میکند پایه علمی ندارد و اگر سرپستان بیرون هم نیست بالاخره با کمک مکنده و پستانکهای ویژه میتوان کودک را از سینه شیر داد . حتی مادرانیکه سینه های عمل شده برای کاهش حجم آن را تجربه کرده اند قادر به شیردادن هستند ، خلاصه کمتر دلیلی برای مادران قابل قبول استکه آنان را از شیر دادن منع و جلوگیری نماید . کودکی که شب بالاخره فرا میگیرد که چگونه سینه مادر را بگیرد و اگر شد با کمک پزشک راه تغذیه با شیر مادر را به او خواهند آموخت .
شما شیر نمی دهید : اگر چه اکثریت مادران قادر به شیردادن کودک خود هستند و دراین راه اعتماد به نفس خود را تجربه خواهند کرد لیکن موارد نادری هست که این کار را امکان پذیر نمی باشد و پزشکان و پرستاران اطلاعات کافی دارند و به قرار زیر است :
1) معتادین غیر قابل کنترل و درمان
2) کودکی که دچار گالاکتوزمی است .
3) بیماریهای ویروسی فعال و پیشرفته مثل تب خال وایدز
4) مادرانیکه شیمی درمانی را تجربه میکنند.
5) آنانکه داروی ویژه و ضد سرطان سینه استفاده میکنند .
لازم به شرح نیست که داروهای اعتیاد آور از شیر به کودک منتقل میشود و او را نیز آلوده اعتیاد خواهد کرد ( از هر نوع که باشد ) برای کودکی که گالاکتوزمی دارد هضم گالاکتوز شیر مادر و شیر خشک هم امکان پذیر نیست و به دستور پزشک باید تغذیه شود .
بعضی از بیماریهای عفونی مثل سل و ایدز از مادر به کودک منتقل میشود و در مواردیکه بیماری فعال باشد حتماً از شیر دادن بایستی خودداری شود اما شیر مادرانیکه دچار بیماری سل هستند اگر به وضع بهداشتی دوشیده شود قابل تغذیه کودک است . مادرانیکه بیماریهای عفونی و ویروسی فعال مثل آبله مرغان و تب خال بویژه روی سینه ها دارند تا بهبودی کامل نباید شیردهی بپردازند .
دو مورد هپاتیت هم همین قانون جاریست و پس از بهبودی است که پادزیرهای این عوامل بیماری زا از راه شیر به کودک هم منتقل میشود و خود موجب مصونیت کودک در مقابل این ویروسها خواهد شد . در اولین عیادت نوزاد که در یک هفتگی انجام میشود پزشک میتواند مادررا تشویق به اجراء شیر دادن مطلق ازسینه تا شش ماهگی را از وظائف خود بداند و هیچگونه جمله مأیوس کننده از شیردادن را بکار نگیرد بلکه اطمینان خاطر بدهد که کیفیت شیر بهتر و بهتر میشود و موفقیت ما در این راه حتمی است و پس از یک معاینه ساده از سینه ها اگر اشکالی هم به نظر برسد با ارائه دستورات لازم و بررسی و پیگیری درمان پذیر خواهد بود از جمله اگر تو رفتگی سرسینه مشاهده شود با راهنمایی لازم شیردادن مقدور خواهد شد .
قبل از زایمان : مسلماً مادرانیکه قبل از زایمان اطلاعات کافی در مورد شیردهی بدست آورده اند مدت بیشتری کودکان خود را شیر خواهند داد و اگر این اطلاعات با آنچه در بیمارستان یادآور میشود هم آهنگ گردد نتیجه امر دو چندان خواهد بود باید مادر اطمینان داشته باشد که اگر به دلیلی قرارشد شیر خود را خشک کند این امر به راحتی قابل اجراست و اگر شیر را قطع کردند و لازم شد مجدداً شروع نمایند هم به دستورات معمول پزشکی و اقوام به شیر دادن مجدداً جریان شیر مادر برقرار خواهد شد .کلاسهای دسته جمعی شیردهی قبل از زایمان بسیار آموزنده و مشوق مادران به شیردادن می باشد .
درد زایمان : برخی از داروهای مخدر که خیلی دردهای زایمانی مصرف میشوند علاوه بر تأخیر در شیردهی جزء شیر به نوزاد هم تراوش میکند و رعایت این نکته بهنگام مصرف داروی مخدر باید در نظر گرفته شود واگر در موقع زایمان و سزارین از بیهوشی استفاده میشود اولین فرمان شیردهی را باید رعایت کرد و اگر از بی حسی های موضعی و کمری استفاده شود اشکالی در شروع واجراء شیردهی پیش آمد نخواهد شد .
زایمان : تماس در اولین فرصت ممکن بین نوزاد و مادرکه حرارت بدن یکدیگر را لمس و منتقل نمایند شدیداً توصیه شده یعنی در همان ساعت اولیه که نوزاد فعال و قبراق است بایستی برای میکدن سینه مادر در اختیار مادرش قرار گیرد تا احتمال احتیاج به شیر خشک به حداقل برسد حتی اگر لازم است اول شیردهی اقدام شود سپس حرکات لازم از قبل اندازه گیری وزن و قد و قطره برای چشم اجراء گردد .
پس از زایمان : باید نوزاد در اتاق مادر قرارگیرد و بلافاصله شیردادن را با راهنمایی موجود در بیمارستان اقدام کند و در تمامی 24 ساعت چنین راهنما در بخش بعد از زایمان حضور خواهد داشت تا هر گونه سئوال یا کمک را به مادر تازه زایمان کرده ارائه دهد .
به این ترتیب است که علائم گرسنگی کودک برای مادر روشن گری میشود و نه تنها شیر مادر به تدریج افزایش پیدا میکند بلکه خواب و آرامش نوزاد هم تنظیم میگردد که به نوبه خود برای مادر تازه زایمان کرده هم مورد استقبال است . تمامی مقدمات معاینه و حتی شستشو و اندازه گیری و داروها و واکسن هم در اتاق مادر با نظارت مادر قابل اجراست و لازم نیست کودک را یک لحظه هم بخاطر چنین اموری از وی دور کرد .