بررسی علت و عوارض گودی کمر بعد از زایمان

دکتر علی فرخانی [ متخصص طب فیزیکی و توانبخشی ]آدرس وب سایت : www.drfarkhani.com
آدرس مطب : اصفهان، خیابان شمس آبادی، چهارراه قصر، روبروی بانک ملت، کوی26 تلفن مطب : 32367465 - 031

به افزایش قوس فیزیولوژیکی کمر در اصطلاح عامیانه گودی کمر می گویند. عموما در گروه های مختلف سنی که میزان گودی کمر در زنان به علت بارداری، چاقی مفرط و افزایش وزن ممکن است افزایش پیدا کند. عموما دلیل اصلی گودی کمر بیشتر مربوط به تغییرات مهره های کمر است و ممکن است چاقی و بارداری عامل کمک کننده به افزایش گودی کمر باشد. گودی کمر وضعیتی است که با انحنای بیش از حد غیرطبیعی ستون فقرات مشخص می شود. این عارضه کمر بیشتر در بین بانوان شایع است و این به سبب بارداری و استفاده مکرر از کفش های پاشنه دار می باشد؛ زیرا در هنگام پوشیدن این نوع کفشها برای حفظ تعادل مجبور هستند شکم خود را سمت جلو نگه دارند که این به مرور زمان ستون فقرات شکل اصلی خود را از دست داده و گودی کمر بیشتر می شود. بیشتر مادران در دوران بارداری به عارضه گودی کمر دچار می شوند که علت آن هم به ضعف عضلات شکم و پایین کمر برمی گردد که با حاملگی تشدید می شود. ستون فقرات برای جابه جایی مرکز ثقل بدن به جلو انحنا پیدا می کند که البته پس از زایمان و با ورزش رفع می شود. با گودی کمر استخوان مهره های ستون فقرات بر روی یکدیگر ساییده و غضروف آن از بین می رود با گذشت زمان عدم و جلوگیری از این عارضه استخوان مهره ها به تدریج، نخاع و رشته های عصبی فشار و امکان آسیب دیدن آنها وجود دارد. این عارضه را می توان با ورزش، پیشگیری و حتی آن را درمان نمود؛ زیرا انجام حرکات ورزشی عضلات شکم و کمر را تقویت می نماید تا از حالت خود خارج نشود.

علائم گودی کمر

علائم و نشانه های گودی کمری (گودی ستون فقرات) ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• ظاهر پشت تابدار یا وضعیت غیرطبیعی همراه با قوس ستون فقرات
• باسن برجسته تر به نظر می رسد.
• هنگام دراز کشیدن به پشت، شکاف یا قوس زیادی بین قسمت تحتانی کمر و سطح صاف وجود دارد.
• ناراحتی و یا درد کمر
• مشکل در حرکت جهت های خاص
• همچنین برخی از افراد مبتلا به گودی کمر ممکن است دچار مشکلات عصبی (بی حسی / سوزن سوزن شدن اندام تحتانی، کنترل ضعیف مثانه، ضعف، دردهای الکتریکی مانند شوک الکتریکی) شوند.

تشخیص گودی کمر

روش ها و آزمایشات برای تشخیص گودی کمر عبارت است از:

• گرفتن تاریخچه پزشکی بیمار و سپس معاینه فیزیکی.
• آزمایش های دیگر مانند اشعه ایکس و یا سی تی اسکن ستون فقرات نیز می توانند در تشخیص این بیماری کمک کنند.

درمان گودی کمر

برای تقویت عضلات شکم و کمر باید پس از زایمان هرچه زودتر برنامه ورزشی را شروع کرد. انجام تمرینات کششی روی زمین به مدت ده دقیقه می تواند باعث تقویت عضلات کمر و ران شود. زنانی که سزارین شده اند نباید قبل از هفته ششم، شروع به انجام تمرینات کششی کنند. در عوض باید پیاده روی کنند که یک ورزش کاملاً ایمن است. شما می توانید برای درمان این عارضه در خانه، از روش های ساده زیر استفاده کنید:

• نپوشیدن کفش پاشنه بلند
• اصلاح مدل راه رفتن، نشستن
• کاهش وزن و جلوگیری از فشار روی مهره ها
• مصرف مکمل های ویتامینی از جمله ویتامین D
• مصرف داروهای مسکن برای تسکین درد و تورم و التهاب مهره ها
• استفاده از یک بالشت متوسط زیر زانو موقع خوابیدن به پهلو
• استفاده از یک یا دو بالشت زیر پا، موقع خوابیدن به صورت طاق باز
• انجام حرکات اصلاحی و ورزش های مؤثر برای تقویت و افزایش انعطاف عضلات.

پیشگیری از گودی کمر بعد از زایمان

مهمترین راه پیشگیری از بروز گودی کمر بعد از زایمان کاهش وزن و تناسب اندام است که بایستی پس از بارداری و زایمان حتماً ورزش های نگهدارنده عضلات شکم، پشت و کمر را آموزش ببینند و با انجام این ورزش ها حالت کمر به صورت نرمال باقی می ماند. انجام ورزش های کمک کننده برای نگهداری و سفت شدن عضلات پشت و کمر است، اگرچه صحیح نشستن در هنگام رانندگی و در محل کار و تماشای تلویزیون و استفاده از تشک های سفت که قابلیت ارتجاعی نداشته باشند در نرمال نگه داشتن حالت کمر نقش مهمی دارد.

عوارض گودی کمر

عوارض گودی کمر شامل موارد زیر است:

1. ایجاد زمینه درد
2. کاهش میزان تحمل پذیری
3. کشیدگی لگامنت طولی قدامی
4. فشار به ریشه های عصبی
5. برآمدگی شکم
6. کوتاهی قد
7. تنگ شدن فضای خلفی دیسک
8. تنگ شدن سوراخ های بین مهره ای که ممکن است عروق مربوط به عصب یا خود عصب را تحت فشار قرار دهد.
9. عدم تعادل عضلانی
10. کاهش فشار داخلی شکم به علت ضعف عضلات شکم
11. ایجاد بستری مناسب برای بروز آسیب ناحیه کمر ( فتق دیسک )