ماموگرافی روش طلایی تشخیص زودرس سرطان پستان

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

ماموگرافی :
اول مرگ و میر ناشی از سرطان در بین زنان 44-40 ساله است در آمریكا از هر 9 زن یك نفر به سرطان سینه مبتلا می شود .که در صورت تشخیص بیماری در مراحل اولیه و درمان مناسب بیش از 90 درصد مبتلایان به این بیماری عمر بالایی خواهند داشت.به نظر می رسد میزان شیوع سرطان سینه در كشور ما علی رقم عدم وجود آمار دقیق به میزان كشورهای غربی نباشد ولی دو ویژگی مهم دارد .
1- سن بروز سرطان سینه در كشور ما نسبت به كشورهای غربی پایین است .
2- بیماری زمانی تشخیص داده می شود كه سرطان منتشر شده و از نظر درمانی كار زیادی نمی توان برای بیمار انجام داد .

عوامل خطر:
1- سابقه فامیلی حدود 5 الی 10 درصد سرطانهای سینه در زمینه سابقه فامیلی ایجاد می شود و 20 الی 30 درصد خانمهای مبتلا به حداقل یكی از بستگان درجه اول آنها دچار سرطان سینه بوده اند. شرایط موید استعداد فامیلی عبارتنداز :
الف : ابتلای افراد متعدد در فامیل به سرطان سینه.
ب : ابتلا به سرطان در سنین پائین تر نسبت به سن مورد انتظار.
ج : تشخیص دو یا سه سرطان در یک فرد.
د : سرطان دو طرفه.
2- سن شروع یائسگی : قاعدگی زود رس و یائسگی دیررس خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش می دهند .
3- وضعیت بارداری : در صورتی كه سن فرد در اولین بارداری بالای 30 سال باشد احتمال ابتلا به سرطان سینه بیشتر است .
4- مصرف داروهای ضد بارداری.
5- سابقه شیردهی : هر چه میزان شیردهی طولانی تر باشد احتمال ابتلا به سرطان سینه كاهش می یابد .
6- استعمال دخانیات به ویژه در ابتلای بلوغ كه سینه تراكم كمتری دارد.
7- چاقی پس از یائسگی و مصرف زیاد چربی.

راههای پیشگیری
1- مصرف میوه و سبزیجات
2- مصرف روزانه شیر و لبنیات
3- ورزش
راههای تشخیص زود رس سرطان سینه
1- معاینه ماهیانه توسط خود فرد
2- معاینه توسط پزشك
3- ماموگرافی
ماموگرافی یكی از شاخه های رادیولوژی و تصویر برداری از طریق اشعه ‏x‏ است كه توسط دستگاه مخصوصی انجام می شود مشخصه مهم این شیوه پرتو نگاری استفاده از انرژی های پایین تر از حد معمول بین 28 تا 30 كیلو الكترون ولت می باشد. دستگاه های متداول كه این روش را جهت تصویربرداری بكار می برند متشكل از فتوتایمرهای مخصوص ‏‎(photo timer)‎‏ ، گریدهای پراشیدگی ضریب پایین ‏‎(low Ration sCatter griods)‎‏ و مولد اشعه ‏x‏ ولتاژ پایین می باشد . دلیل تولید پرتوهای انرژی پایین استفاده از خاصیت كنتراست بالای این نوع پرتوها در انرژی پایین است . در عوض برای كاهش دوز جذبی از تكنیك فشرده سازی ‏‎(Compression)‎‏ در سطح افقی استفاده می شود .
از آنجا كه بهترین کنتراست را در حواشی ‏kev‏ 20 می توان به دست آورد از مولیبدن و رودیوم در تولید اشعه ‏x ‎‏ مشخصه ‏‎(charac teristie x -kay)‎‏ استفاده می شود .ماموگرافی طبیعی از سینه در یك تصویر ماموگرافی عبارتست از نسج غددی ، مجاری و بافت پیوندی در یك زمینه چربی كه با افزایش سن فرد در حال تغییر است با افزایش سن تحلیل سینه رخ می دهد به نحوی كه بافت غددی كوچكتر می شود .

كاربرد ماموگرافی :
الف : ارزیابی بیمارانی كه توده پستانی كوچک دارند .
ب : پیگیری سرطان سینه درمان شده توسط رادیوتراپی و شیمی درمانی.
ج : پیگیری سینه مقابل در فردی كه یک سینه به خاطر سرطان برداشته شده است .
د : برای بیماریابی زنان بالای 40 سال از نظر سرطان سینه ماموگرافی می تواند كانسرهایی با رشد آهسته را حداقل 2 سال قبل از رسیدن به حد قابل لمس شناسایی كند همچنین 35 تا 50 درصد كانسرها را در مراحل اولیه شناسایی می كند و تنها روشی است كه می تواند تجمعات كلسیفیه را تشخیص دهد .
با استفاده از ماموگرافی به علت تشخیص زود هنگام سرطان قادر به كاهش 33 درصد موارد مرگ و میر بیماران هستیم .چه كسانی باید ماموگرافی انجام دهند :
تمام زنان 40 ساله و بیشتر هر یک الی دو سال باید ماموگرافی كنند . زنانی که افراد درجه یک آنها به سرطان سینه مبتلا بوده اند ماموگرافی سالیانه را 5 سال زودتر از سن فرد مبتلا باید انجام دهند .جامعه سرطان آمریكا پیشنهاد می كند كه تمامی زنان از سن 20 سالگی برنامه معاینه سینه توسط خود را آغاز كرده و در سن 25 سالگی یك ماموگرافی باید بدهند بررسی ماموگرافی طی سنین 40-50 سالگی باید به درخواست پزشك در موارد مشكوك انجام گیرد پس از 50 سالگی ماموگرافی سالیانه ضرورت می یابد .

‏

آمادگی بیمار قبل از انجام ماموگرافی :

بهترین زمان برای ماموگرافی یك هفته بعد از قاعدگی می باشد كه پستان ها كمترین حساسیت را دارند . قبل از انجام ماموگرافی از نوشیدن قهوه و سایر نوشیدنیهای كافئین دار نظیر كولا، چای و نوشیدنیهای انرژی زا خودداری شود. از مصرف ترشیجات خودداری شود . قبل از ماموگرافی استحمام شود . قبل از انجام ماموگرافی از دئودورانت ، عطر ، ادكلن و روغنهای بدن استفاده نشود زیرا مواد آرایشی می توانند بر روی پوست باقی بمانند و در تصاویر ایجاد سایه كند . قبل از ماموگرافی از مصرف پودر تالك و بوگیرهای زیر بغل خودداری شود زیرا این مواد می توانند باعث تفسیر اشتباه شوند . برای به دست آوردن تصاویر خوب نیاز به فشار روی پستان است كه ممكن است دردناك باشد كه قبل از ماموگرافی باید این نكته را به بیمار گوشزد نمود .