کیست تخمدان چیست ؟
کیست تخمدان ساک یا کیسه ای است که بر روی تخمدان ها شکل گرفته و حاوی مایع یا بافت های دیگر است. این کیست ها در سن باروری شایعند و ممکن است تعدادشان بیش از یک عدد و اندازه شان متفاوت باشد.در اکثر مواقع کیست ها بی خطرند و خود بخود برطرف می شوند. اما در بعضی موارد ممکن است مشکل ساز شده و نیازمند درمان باشند.کیست های تخمدان انواع مختلفی دارند که اکثر آنها خوش خیم (غیر سرطانی ) و ندرتا ً معدودی از آنها سرطانی می باشند.
علائم کیست تخمدان چیست ؟
اکثر کیست های تخمدان کوچک و بی علامتند. بعضی کیست ها ممکن است باعث ایجاد درد مبهم یا تیزی در ناحیه شکم و یا در هنگام انجام بعضی فعالیت های خاص شوند. کیست های بزرگتر می توانند موچب پیچ خوردگی تخمدان ها و ایجاد درد گردند.در صورت خونریزی یا ترکیدن (پاره شدن) کیست ها ممکن است مشکل جدی بوجود آید، که در این صورت درمان سریع ضرورت می یابد.
کیست ها چگونه تشخیص داده می شوند ؟
ممکن است کیست تخمدان در هنگام معاینه روتین لگن توسط پزشک یافت شود. در این صورت پزشک برای کسب اطلاعات بیشتر تست های دیگری را درخواست خواهد کرد :
1- سونوگرافی : که شکل، اندازه، محل و ترتیب قرارگیری کیست ها را نشان می دهد.
2- لا پاروسکوپی : نوعی جراحی که در آن به کمک لاپاروسکوپ (یک لوله بسیار باریک مجهز به دوربین ) داخل شکم و اعضای لگن مشاهده می شوند. لاپاروسکوپی ممکن است برای درمان کیست نیز بکار رود.
3- آزمایش خون : در صورت یائسه بودن بیمار، علاوه بر سونوگرافی ممکن است پزشک تست CA125 را نیز درخواست کند.افزایش CA125 در خون میتواند علامت سرطان تخمدان در زنان یائسه باشد. ولی در زنان غیر یائسه ممکن است علت دیگری (غیر از سرطان ) داشته باشد.
کیست های تخمدان چگونه درمان می شوند ؟
در مورد برخی کیست ها قرص های ضد بارداری تجویز می شوند. این قرص ها مانع تشکیل کیستهای جدید شده ولی کیست های قبلی را از بین نمی برند.
در صورت بزرگی یا علامت دار بودن کیست ها، ممکن است پزشک به جراحی متوسل شود. وسعت و نوع جراحی به عوامل متعددی بستگی دارد:
- اندازه و نوع کیست
- سن بیمار
- علائم
- تمایل بیمار برای بچه دار شدن
گاهی کیست ها بدون برداشتن تخمدان حذف می شوند (به کمک نوعی جراحی موسوم به cystectomy). در موارد دیگر لازم است یک یا هر دو تخمدان بیمار برداشته شوند. البته تا موقعی که پزشک عمل جراحی را شروع نکند، ممکن است واقعا نداند که چه روشی برای جراحی بیمارش مورد نیاز خواهد شد.