یکی از مشکلات ادراری شایع در خانم ها سوزش ادراری است. سوزش ادرار به خودی خود بیماری خاصی تلقی نمی شود ، بلکه فقط یک علامت است و می تواند ناشی از بیماریهای مختلف باشد. وجود سوزش ادرار همیشه دلیل بر وجود عفونت ادراری نیست. یکی از علل نادر ولی خطرناک سوزش ادرار ، نوعی از سرطان مثانه است که در آن معمولا به همراه سوزش ادرار ، آزمایش ، وجود خون در ادرار را نیز گزارش می کند و یا اینکه خود بیمار به چشم خود ، ادرار خونی را مشاهده می کند.
سوزش ادرار در خانمها اغلب همراه با تکرر ادرار و احساس فوریت در ادرار کردن می باشد. احساس فوریت در ادرار کردن بدین معنی است که فرد احساس می کند که مثانه وی پر شده و باید مثانه را خالی کند ولی مثل افراد طبیعی نمی تواند آنرا به تاخیر بیاندازد، بلکه باید فورا به دستشویی برود.
بیشتر پزشکان سوزش ادرار را معادل عفونت ادراری تلقی کرده و بدون بررسی شروع به درمان تجربی آن می کنند، در صورتیکه سوزش ادرار می تواند علل خیلی زیادی داشته باشد که یکی از آنها عفونت ادراری است. سوزش ادرار در خانمهای جوان بیشتر است.
اگر درد در هنگام ادرار کردن در ابتدای آن اتفاق بیفتد، معمولا نشان دهنده وجود مشکل در مجرای ادراری است ولی اگر در انتهای ادرار کردن اتفاق بیفتد نشان دهنده وجود مشکل در مثانه است. اگر سوزش ادرار همراه با تکرر و احساس فوریت در ادرار کردن و درد زیر دل باشد، معمولا نشان دهنده التهاب مثانه است.
خود التهاب مثانه ممکن است علل عفونی و غیر عفونی داشته باشد. اگر سوزش ادرار همراه با احساس ناراحتی و درد در قسمت خارجی دستگاه تناسلی باشد معمولا نشان دهنده وجود التهاب در واژن و یا لبهای فرج می باشد. یکی از علل سوزش ادرار و عفونت مثانه، مقاربت است که در آن خانم روز و یا روزهای بعد از مقاربت دچار سوزش ادرار می شود و این معمولا تکرار شونده است.
خطرناکترین علت سوزش و تکرر ادرار، وجود نوع بدخیمی از سرطان مثانه است. بنابراین از کنار سوزش و تکرر ادرار نباید به آسانی عبور کرد.
خانمها به علل ریز مستعد ابتلا به عفونت ادراری هستند :
1. مجرای ادرار کوتاه است
2. اغلب تخلیه مثانه خود را به تاخیر می اندازند
3. از وسایل جلوگیری کننده از حاملگی مثل دیافراگم استفاده می کنند
4. از ژلهای اسپرم کش برای جلوگیری از حاملگی استفاده می کنند که سبب تجمع میکروبهای روده در اطراف مجرای ادرار می شود.
5. دسترسی میکروبهای روده ای بعلت مسیر کوتاه به دستگاه ادراری و سیستم ادراری خانمها راحت تر است.
یکی از علائمی که ما را هدایت می کند که علت سوزش ادرار عفونت ادراری است، وجود خون در ادرار است. در عفونت حاد مثانه 20-15 درصد خانمها مبتلا به درد در زیر ناحیه ناف می شوند. خانمهائی که یائسه شده و تحت هورمون درمانی نمی باشند، مستعد التهاب واژن و عفونت ادراری هستند. اگر سوزش ادرار همراه با ترشح از واژن باشد، نشان دهنده التهاب واژن است.
اگر خانمی دچار سوزش ادرار به همراه تب، بدی حال عمومی و درد عضلانی شود، نشان دهنده ابتلا احتمالی به تبخال تناسلی است که باید منتظر شود که در روزهای آینده تاولهای تبخال ظاهر شوند. اگر سوزش ادرار همراه با تب و لرز و درد پهلوها باشد، نشان دهنده عفونت حاد کلیه ها است و بیمار باید در بیمارستان بستری شود.
اگر خانمی دچار سوزش ادرار ، تکرر ادرار و احساس فوریت در ادرار کردن شود و پس از خاتمه درمان ادرار قطره قطره خارج شود، و نیز هنگام مقاربت درد داشته باشد، نشان دهنده وجود احتمالی دیورتیکول مجرا است و نیازمند بررسی بیشتری خواهد بود.
باید حتما از خانم مبتلا به سوزش ادرار از نظر استفاده از داروها و مواد شوینده موضعی سئوال کرد. استفاده از دوش و اسپری های واژینال می تواند سبب سوزش ادرار شود. گاها بعضی از خانمها ماهها و سالها است که از سوزش ادرار رنج می برند، این خانمها نیازمند بررس بیشتری هستند، یک از علل سوزش ادرار طولانی مدت وجود بیماری التهاب بافت بینابینی مثانه است. اینگونه خانمها با درمان مناسب به مقدار زیادی بهبود یافته و خوب می شوند.
یکی از علل مهم عفونت دستگاه تناسلی و دستگاه ادراری در خانمها ، روابط زناشوئی نامتعارف می باشد ، که گاها سبب عفونتهای خطیر می گردد. اینگونه عفونتها اگر لگن خانم را گرفتار سازد ممکن است سبب نازائی گردد. تشخیص و درمان زودرس دارای اهمیت زیادی است.