سندرم تخمدان پلی کیستیک باعث موارد ذیل میگردد (PCOS):
* ناباروری
زنان مبتلا به PCOS ممکن است به دلیل کمبود تخمک گذاری، در باردار شدن با مشکل مواجه شوند. بد نیست بدانید که این بیماری شایع ترین دلیل ناباروری در زنان است.
*چاقی
در حدود نیمی از زنان مبتلا به PCOS چاق هستند. در مقایسه با زنان هم سن که سندرم تخمدان پلی کیستیک ندارند، زنان مبتلا، احتمال بیشتری دارد که دچار اضافه وزن یا چاقی باشند.
* پیش دیابت یا دیابت نوع 2
بسیاری از زنان مبتلا به PCOS، دچار مقاومت به انسولین هستند که این امر توانایی بدن برای استفاده ی بهینه از انسولین جهت تنظیم قند خون را مختل می کند. این موضوع می تواند سبب بالا رفتن قند خون و در نتیجه دیابت نوع 2 گردد. نام دیگر پیش دیابت، اختلال در تحمل گلوکز است.
* آکانتوز سیاه (Acanthosis nigricans)
یک اصطلاح پزشکی است که به وجود پوست مخملی و تیره بر روی پشت گردن، زیر بغل، اعضای تناسلی خارجی و زیر پستان ها اطلاق می شود. وجود این شرایط در پوست یکی از نشانه های مقاومت به انسولین است.با کمک سونوگرافی می توان تخمدان های بزرگ حاوی تعداد زیادی کیست کوچک را مشخص کرد. اما برخلاف آن چه از نام آن پیداست، تنها با وجود تخمدان های پلی کیستیک نمی توان تشخیص قطعی داد . سندرم تخمدان پلی کیستیک یکی از مهم ترین دلایل ناباروری زنان است. این بیماری در ۶ تا ۱۰ درصد از دختران و زنان مشاهده می شود. این اختلال می تواند از زمان بلوغ آغاز شود، اما غالبا در دوره جوانی مشاهده می شود. علت اصلی بروز این بیماری مشخص نیست و درمان قطعی شناخته شده ای نیز برای آن وجود ندارد، اما با اصلاح شیوه زندگی به ویژه کنترل تغذیه و برخی درمان های دارویی می توان آن را کنترل کرد .
حدود ۵۰ تا ۷۰ درصد از مبتلایان به سندرم تخمدان پلی کیستیک، چاق هستند. مصرف بدون کنترل و بیش از حد منابع کربوهیدرات ها (انواع نان های سفید، بیسکوئیت، شیرینی و برنج سفید) بدون احساس سیری کامل، از شکایت های شایع زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک است.بالا رفتن ناگهانی و شدید هورمون انسولین باعث ذخیره چربی در سلول ها می شود، بنابراین پایین نگه داشتن سطح انسولین می تواند به کاهش وزن تدریجی و بهبود نشانه های این بیماری کمک کند.
مبتلایان به این بیماری نباید هرگز به فکر حذف کامل منابع غذایی کربوهیدراتی از برنامه غذایی خود باشند . انرژی پایه و مورد نیاز بدن فرد مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک نیز باید مانند سایر افراد از کربوهیدرات ها تامین شود، اما نکته مهم، نوع، مقدار و ترکیب کربوهیدرات های دریافتی است. استفاده از رژیم های پر پروتئین و کم کربوهیدرات برای مبتلایان به این سندرم به هیچ وجه توصیه نمی شود.
مبتلایان به این بیماری نباید کمتر از ۳ ساعت بین وعده های اصلی غذا و میان وعده ها فاصله بگذارند و وعده شام را به طور کامل حذف نکنند. جایگزین کردن سبزی های نشاسته ای را با سبزیجات غیر نشاسته ای و استفاده از نان و ماکارونی سبوس دار را در رژیم غذایی مبتلایان به این سندرم مفیداست. استفاده از میوه های تازه یا یخ زده به جای آب میوه های صنعتی و مصرف غلات بدون شکر و حاوی فیبر بالا در وعده صبحانه برای مبتلایان به این بیماری مفید است.
مبتلایان به این بیماری وعده های اصلی غذا را کوچک و به ازای آن از میان وعده هایی چون سالاد سبزی ها، حبوبات، ماست کم چرب و گردو استفاده کنند.درج عبارت های بدون قند و بدون چربی بر محصولات غذایی دلیل مناسب بودن آنها برای مصرف نیست، همچنین نوع چربی و روغن دریافتی نیز در مبتلایان به این بیماری بسیار مهم است.
سه راهکار اصلی که اغلب پزشکان در درمان کیست های تخمدان آنها را توصیه می کنند عبارتند از :
1. عدم مصرف یا محدودیت مصرف مواردی نظیر: انواع شیرینی جات و كیك و كلوچه- ماكارونی و پاستا - غذاهایی كه شكر به آنها اضافه شده است- آبمیوه های شیرین صنعتی - نوشابه- نان های سفید و بدون سبوس.
2. افزایش مصرف میوه ،افزایش مصرف سبزیجاتی مثل هویج، فلفل، كاهو، كلم، اسفناج و...
3. مصرف داروی ضد دیابت متفورمین قبل از هر وعده غذایی
توصیههای غذایی و سبک زندگی :
* سعی کنید وزن خود را کاهش دهید.
* برای کاهش وزن شما باید دریافت کالری خود را کم کنید.
* دریافت غذاهای کربوهیدراتی نظیر نان، برنج، ماکارونی و سیبزمینی را نسبت به قبل کمتر نمایید.
* دریافت غذاهای غنی از فیبر نظیر سبزیجات، میوهها و حبوبات را افزایش دهید.
* مراقب چربی دریافتی به خصوص چربیهای اشباع باشید.
* مصرف غذا در وعدههای بیشتر ولی در سهمهای کوچکتر به کنترل قند خون شما کمک میکند.
* تعادل را در مصرف انواع مواد غذایی رعایت کنید.
* برای پیشگیری از بروز دیابت، سعی کنید هر هفته حداقل 150 دقیقه ورزش با شدت متوسط تا شدید داشته باشید.
* تا حد امکان غذاهای تازه مصرف کنید و از مصرف غذاهای نمکسود شده، کنسروی و دودی خودداری نمایید.
* سعی کنید سبزیها، میوهها، حبوبات، غلات سبوسدار، ماهی و یا گوشت بدون چربی، آجیل و مغزها را در رژیم غذایی روزانه خود جای دهید.
* اگر تاکنون دریافت فیبر غذایی بسیار کمی داشتهاید، سعی کنید به تدریج بر میزان آن بیفزایید. اضافه شدن تدریجی فیبر باعث میشود از ابتلا به ناراحتی گوارشی حاصل از دریافت زیاد فیبر جلوگیری گردد.
* غذاهای فیبردار شامل انواع سبزیها، میوهها و حبوبات را میتوان به روشهای مختلفی در غذای اصلی، سالاد و یا میانوعده مصرف کرد. از راههای مختلف فیبر دریافتی خود را افزایش دهید.
* قند، شکر و شیرینی را تا حد امکان از رژیم غذایی روزانه خود حذف کنید و به جای آن دریافت کربوهیدراتهای پیچیده و غلات سبوسدار را افزایش دهید.
* از مصرف غذاهای فرآیندشده تا حد امکان خودداری نمایید.
* نمک دریافتی خود را کاهش دهید و به جای آن از ادویهها و چاشنیهای دیگر نظیر آبلیموی تازه و گیاهان معطر استفاده کنید.
* تا حد امکان از لبنیات کمچرب استفاده نمایید.
* در هفته دو تا سه بار ماهی مصرف کنید.
* به جای سرخ کردن مواد غذایی با روغن، آنها را کبابپز، بریان، فرپز یا آبپز نمایید.
* پروتئین نقش مهمی در ثبات قند خون دارد. سعی کنید در هر وعده غذایی یک منبع پروتئینی نظیر گوشت، ماهی، مرغ، لبنیات، تخم مرغ و یا آجیل بگنجانید.
* جهت تنظیم یک برنامه غذایی مناسب با شرایط زندگی و ترجیحات خاص غذایی به یک مشاور تغذیه مراجعه نمایید