آهن :
نقش این ماده در سال 1932 در خون شناخته شد. آهن یک ماده مغذی حیاتی برای رشد و نمو مغز می باشدو جزء مهم ساختمانی هموگلوبین خون و نیز بافت ماهیچه ای است.
کودکان در سنین 1 تا 3 سالگی در معرض خطر بیشتری از کم خونی فقر آهن قرار دارند . در اوائل دوران کودکی تهاجم عوامل بیماریزا منجر به عفونتهای آشکار همراه با تب، بی اشتهایی و اتلاف آب از طریق اسهال و استفراغ می شود و چنانچه کودکی مبتلا به کمبود آهن نیز باشد در معرض خطرات بیشتری قرار خواهد گرفت .
آهن به دو صورت در موادغذایی وجود دارد آهن هِم که بیشتر در مواد حیوانی یافت می شود مانند میوگلوبین که در گوشت وجود داشته و حدود 23-25% جذب دارد و فرم دیگر آن آهن غیر هِم بوده که در سبزیجاتی نظیر اسفناج و جعفری ودر حبوبات مثل عدس ، خشکبار برگه زردآلو و خرما و مغزها مانند پسته یافت می شود.
جذب آن تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار دارد از جمله مواد اسیدی مانند اسیدسیتریک که جذب آنرا افزایش می دهد و یا بعضی از مواد مثل تانن های موجود در چای که جلوی جذب آن را می گیرند .میزان جذب آهن غیر هِم به طور متوسط 2-5 % است . قندهای ساده ، ویتامین C، اسیدهای آمینه گوگرددار و برخی از اسیدها جذب آهن را افزایش می دهند .
جذب آهن از معده شروع شده و تا انتهای دستگاه گوارش نیز صورت می گیرد. ما در بدن دفع واقعی آهن نداریم ، آهن با پروتئینی به نام فریتین ترکیب و ذخیره می شود . آهن در بدن اکسیژن را حمل می کند و در تولید انرژی نقش دارد .همچنین در سیستم عصبی نقش داشته بنابراین کمبود آن باعث افسردگی و بی حالی می گردد. همچنین در دفع مواد زاید شرکت می کند . غنی ترین منابع آهن گوشتها می باشند حبوبات نیز منبع نسبتاً خوبی بوده اما شیر منبع فقیر آن محصوب می شود . کمبود آهن معمولاً با کم خونی همراه می باشد .
مس :
مس از جمله عناصر کمیاب در بدن است که کمبود آن باعث ایجاد کم خونی می گردد. جذب مس از روده شروع می شود و دفع آن نیز از طریق صفرا صورت می گیرد . بهترین منبع آن کبد ، گوشت ها ، غلات و حبوبات کامل می باشد و شیر از منابع فقیر آن می باشد .
فلوئور :
اهمیت این ماده در سال 1930 در استخوان و دندان شناخته شد. بافت استخوان محل ذخیره آن می باشد که باعث استحکام استخوان و دندان می شود . همچنین در تنظیم دمای بدن نقش دارد . جذب آن در معده بوده و چون اسیدی است در محیط اسیدی جذب بیشتری دارد . بهترین منبع آن آب و چای بوده البته چای خشک غنی ترین منبع آن محصوب می گردد. افزایش بیش از حد آن باعث ایجاد لکه های زرد رنگ بر روی دندان می شود.