اختلال عملكرد عضلات كف لگن به دو صورت ضعف عضلانی و یا سفتی بیش از حد عضله و عدم توانایی ریلكس كردن آن بروز می نماید

تعریف بی اختیاری

خروج غیر ارادی ادرار و مدفوع یا هر دو تحت عنوان بی اختیاری شناخته می شود. این عارضه در درصد بالایی از افراد جامعه شیوع دارد.

یكی از اختلالات شایع ناشی از ضعف عضلات كف لگن بی اختیاری ادرار می باشد. در مجموع 5 نوع بی اختیاری ادرار تعریف شده است.

انواع بی اختیاری ادرار

• بی اختیاری استرسی ادرار

این نوی بی اختیاری ناشی از بروز اختلال در سیستم انقباض عضلات غالبا به دلیل عدم تمرین یا كشیدگی بیش از حد عضلات كف لگن حین زایمان می باشد. در این نوع بی اختیاری خروج غیرارادی درار به دنبال فعالیت های فیزیكی مثل عطسه كردن وخندیدن و بلند كردن اجسام سنگین اتفاق می افتد.

• بی اختیاری اور‍‍ژانسی ادرار

در این بیماری ضرورت خروج ادرار زمانی احساس می شود كه میزان اندكی از ادرار در مثانه وجود دارد كه این امر به خروج زود هنگام ادرار از مثانه منتهی می گردد. عامل ایجاد این نوع بی اختیاری فعالیت بیش از حد عضلات مثانه می باشد.

• بی اختیاری ادرار تركیبی

در این بیماران مجموعه علائم بی اختیاری استرسی و بی اختیاری اورژانسی دیده می شود.

• بی اختیاری سرریز

این نوع بی اختیاری ادرار به دلیل عدم خروج ادرار و تجمع ادرار رخ می دهد.

• بی اختیاری انعكاسی غیر ارادی

این بیماری به علت عدم كنترل مثانه به دنبال آسیب های شبكه عصبی رخ می دهد.

شایع ترین انواع و دلایل ایجاد بی اختیاری های دفع

بی اختیاری دفع به دلایلی نظیر بروز اختلال در سیستم انقباض عضلات كف لگن پس از زایمان و پارگی ناحیه پرینه و همچنین اعمال جراحی عضلات انقباضی كف لگن و افزایش سن ایجاد می شود. عملكرد نادرست حسگر ها كه اغلب توام بت عدم ارسال اطلاعات مربوط به پر شدن و سفتی مواد دفعی است می تواند موجب بی اختیاری شود. دلایلی همچون اعمال جراحی هموروئید و یا صدمات وارده به سیستم عصبی در این امر دخیل هستند.

بی اختیاری های دفع نیز بر اساس میزان و شدت آن در سه گروه طبقه بندی می شوند

• گروه یك: خروج غیر ارادی گاز
• گروه دو: خروج غیر ارادی گاز و مدفوع آبكی
• گروه سه: خروج غیر ارادی مدفوع سفت

یبوست عملكردی

یكی از اختلالات عضلات كف لگن كه به علت عدم زمان بندی مناسب عضلات هنگام دفع رخ می دهد یبوست عملكردی می باشد. در این اختلال بیمار نمی تواند عضلات خود را هنگام دفع ریلكس نماید.

درمان بی اختیاری

شیوه درمان بی اختیاری به دلایل ایجاد این بیماری بستگی دارد. كه می تواند با دارو و فیزیوتراپی از طریق تمرین عضلات كف لگن تحریك الكتریكی و یا اعمال جراحی صورت گیرد. قبل از شروع درمان در انواع معاینات پزشك امری ضروری.

درمان فیزیوتراپی اختلالات كف لگن

یكی از درمان های بی خطر بی اختیاری ها درمان فیزیوتراپی با استفاده از تحریكات الكتریكی و ورزش درمانی می باشد. در این روش با استفاده از الكترودهایی كه روی سطح پوست یا درون مقعد یا واژن قرار می گیرند جریان الكتریكی با هدف تقویت عضلات به بدن وارد می شود. همچنین ورزش های تقویتی و ریلكسیشن نیز به بهبود این عوارض كمك می نماید. یكی دیگر از درمان های جدید اختلالات عضلات كف لگن بیوفیدبك تراپی می باشد كه توسط ابزار و دستگاه های مخصوص قابل انجام می باشد.
نگارنده: ركسانا بزاز بهبهانی (كارشناس ارشد فیزیوتراپی)

نسخه اصلی مطلب اختلالات كف لگن را در سایت دکتر بیژن فروغ بخوانید.

---