آیا شما با این گفته عامیانه موافق هستید که ازدواج هندوانه در بسته است؟ یا به نظر شما این امکان وجود دارد که قبل از ازدواج و انتخاب همسر شواهد بیشتری برای خوشبختی و ازدواج موفق پیدا کرده و با اطمینان بیشتری ازدواج کرد؟
امروزه خیلی از جوانان معتقدند که نمی خواهند با چشم بسته ازدواج کنند و یکی از دغدغه های آنان پیدا کردن عواملی است که آنها را در پیش بینی یک ازدواج موفق یاری می کند. خوشبختانه اکثر صاحب نظران امروزی معتقدند که با این همه دستاورد علمی که در زمینه فرایند های ارتباطی زوج و عوامل مؤثر در سلامت یا عدم سلامت رابطه زوجین وجود دارد و تا حد زیادی می توان یک ازدواج موفق یا ناموفق را پیش بینی کرد.
یک شاخص ارزشمند که می توان بر اساس آن آینده یک ازدواج را پیش بینی کرد كيفيت ارتباط پيش از ازدواج است. به زبان ساده تر رفتار دو نفر پيش از ازدواج شاخص خوبی است كه پيش بيني كنيم بعد از ازدواج اين دو چگونه با هم برخورد مي كنند. یک سؤال اساسی که این دو نفر می توانند از خودشان بپرسند این است: در این مدت که همدیگر را می شناسیم چه نسبتی از زمان با هم بودن را صرف رابطه مثبت و آرامش بخش و چه مدت را صرف رابطه منفی و تنش زا کرده ایم ؟
البته در این بررسی، مدت زمان آشنایی دو نفر و نوع رابطه آنها تا حدودی تعیین کننده میزان درستی اطلاعاتشان است. دختر و پسری که مدت کمی از زمان شروع آشنایی آنها می گذرد، فرصت زیادی برای شناختن همدیگر نداشته اند. بعلاوه آنهایی هم که در یک فاز عاشقانه و رومانتیک با هم ارتباط برقرار کرده اند بهتر است زیاد به اطلاعاتی که راجع به همدیگر دارند اعتماد نکنند.
یکی از تأثیر گذار ترین پژوهش ها در این زمینه، پژوهش های انجام گرفته توسط گاتمن است. وی پس از انجام یکسری پژوهش آزمایشگاهی، از طریق مشاهده رفتار 130 زوج که پذیرفته بودند زندگی زناشویی خود را زیر ذره بین بگذارند، به این نتیجه رسید که بعضی از خصائص رفتاری و شخصیتی زوج، بویژه در ابعاد کلامی، عاطفی و جنسی تا حد زیادی با رضایت زناشویی آنها مربوط است و می تواند تضمین کننده زندگی مشترک طولانی مدت باشد. گاتمن می گوید، با مشاهده شکل گفت و گو و مشاجره میان زن و شوهر می توان احتمال زندگی موفق و یا طلاق گرفتن آنها را پیش بینی کرد.
گاتمن به چهار خصیصه رفتاری تحت عنوان چهار اسب سوار که زندگی مشترک را به سرعت به سمت نابودی و طلاق پیش می برند، اشاره نمود:
1- انتقاد
2- سرزنش
3- جبهه گیری
4- سکوت
البته، چهار ویژگی فوق در تمامی ازدواج ها وجود دارد اما زمانی که حضور این چهار سوار در زندگی زناشویی، حالت دائم پیدا کند، رابطه زوج با مشکل جدی رو به رو می شود. در نهایت زن و شوهر بعد از تلاش های زیاد برای حل این مشکلات امید خود را از دست می دهند، از همدیگر فاصله می گیرند، دچار احساس تنهایی می شوند و اگر به این زوج کمک نشود رابطه زناشویی آنها به پایان می رسد. وجود هر چهار اسب سوار در روابط زناشویی با 82 درصد دقت، وقوع طلاق را پیش بینی می کند و در صورتیکه اقدامات و تلاش های اصلاحی زن و شوهر به نتیجه نرسد درصد درستی این پیش بینی از حد 90 درصد هم بالاتر می رود.
همچنین بخوانید : چالش های قبل از ازدواج
ویژگی های زوج های خوشبخت شامل :
در مجموع، در پاسخ به این سؤال که کدامیک از خصائص فردی، خانوادگی و محیطی افراد، تضمین کننده ازدواج موفق است، باید گفت، ترکیبی از بعضی خصوصیات فرد و همسر، به احتمال زیاد پیش بینی کننده ازدواج موفق آنها است.
از جمله این خصوصیات، به طور خلاصه می توان به شباهت ها (در ابعاد فرهنگی، خانوادگی، سنی، تحصیلی، ظاهر جسمانی و ...) و ویژگی های شخصیت، سلامت روان، علاقه و مهارت در رابطه عاطفی، جذابیت جسمانی، میل و مهارت در رابطه جنسی ، مهارت های حل مسئله و تعارض و حمایت خانواده دو طرف اشاره کرد. در بخش های بعدی بحث، به طور مفصل راجع به هر یک از ویژگی های فوق مطالبی ارائه خواهد شد.
نویسنده: دکتر اعظم صالحی (مشاور خانواده و عضو هیات علمی دانشگاه)