اگزماي دستها
اسفند كه از راه ميرسد خانمهاي ايراني را به تكاپوي خانه تكاني و شست و شو مياندازد و لذا يكي از شاخصترين مشكلاتي كه متخصصين پوست در ماههاي آخر سال با آن مواجه ميشدند حساسيت پوستي در محل دستهاست. اگزماي دست به هر دو نوع التهاب حساسيتي در ناحيه دسته گفته ميشود كه باعث خشكي پوست، قرمزي و پوسته پوسته شدن پوست دست، احساس گرمي در دستها و به خصوص خارش ميشود. حساسيت دستها به دليل موضع درگيري باعث تداخل با فعاليتهاي روزانه فرد ميشود و ميتواند كاركرد شغلي فرد را نيز تحت تأثير قرار دهد.
ميزان شيوع اگزماي دست چقدر است؟
شيوع كلي حساسيت در ناحيه دستها معادل 2-10% افراد جامعه (به طور متوسط 4/5%) است. اگزماي دستها هر سني را ميتواند درگير كند اما در يك مطالعه شيوع آن در سن 20 تا 39 سالگي بيشتر گزارش شده است. حساسيت (اگزماي) ناحيه دستها زنان را 2 برابر بيشتر از مردان گرفتار ميكند. زيرا زنان هم در كار منزل با آب و مواد شوينده مرتب سر و كار دارند و نيز مشاغلي مانند آرايشگري و پرستاري كه در معرض رطوبت مكرر دستها هستند، بيشتر شاغلند. حساسيت دستها 80% از ناراحتيهاي پوستي ناشي از شغل را شامل ميشوند. شيوع اگزماي دست در برخي مشاغل مانند آرايشگري و پرستاري كه در معرض رطوبت مكرر دستها هستند، بيشتر است. حساسيت دستها 80% از ناراحتيهاي پوستي ناشي از شغل را شامل ميشوند. شيوع اگزماي دست در برخي مشاغل مانند پرستاران، آرايشگران، قصابان، كارگران صنايع شيميايي، رنگ كارها، كارگران صنايع فلزي، آشپزها و تميز كارها و مكانيكها شايعتر است.
نهايتاً %8 از افرادي كه در اثر شغل خود دچار حساسيت دست ميشوند مجبور به تغيير شغل خود خواهد شد كه اين امر به خصوص در آرايشگرها اتفاق ميافتد بيشترين موارد آسيبزا براي دستها را آب، شويندهها، گرد و خاك و مواد شيميايي محرك تشيكل ميدهند. اين بيماري به طور كلي يك بيماري طولاني مدت و مرتب عود كننده است.
شايعترين فرم اگزماي دست، فرم تحريكي (Irritant) است كه در اثر تماس مكرر با مواد محرك مثل مواد شوينده ايجاد ميشود.
انواع اگزماي دست چيست؟
1) اگزوماي تحريكي يا Irritant contact dermatitis شايعترين فرم اگزماي دستها را تشكيل ميدهد كه ناشي از تماس مكرر يا تماس با حجم زيادي از مواد محرك مثل شوينده است. شايد آب شايعترين ماده Irritant باشد زيرا شستشوي مكرر دستها و غوطهور كردن آنها در آب ميتواند باعث حذف ليپيدهاي سطحي محافظ پوست شده و در آنها حساسيت ايجاد ميكند.
2) حساسيتهاي آلرژيك (Allergic Contact dermatitis) واكنش آلرژيك ناشي از تحريك سيستم ايمني فرد نسبت به عامل محرك است كه ممكن است فقط در برخي افراد اتفاق افتد. ويژگي اين نوع حساسيتها وقوع آنها دقيقاً در محلهاي تماس با عامل آلرژن است.
ادامه اين مطلب در شماره هاي بعدي خواهد آمد.