آیا فلوئوریدها باعث افزایش سرطان میشوند ؟

خیر. بررسیهای وسیع نشان داده اند که فلوئورید موجود در خمیر دندان انواع جایگزین در آب خوراکی ـ غذاها و درمانهای دندانپزشکی بر بروز سرطان تاثیری ندارند.

آیا فولات بر بروز سرطان تاثیری دارد ؟

فولات نوعی ویتامین ب است که کمبود آن باعث افزایش خطر ابتلا به سرطان پستان یا روده بزرگ بخصوص در افرادی که الکل مصرف میکنند میشود. شواهد فعلی دال بر آن است که تامین فولات با استفاده از سبزیجات و میوه جات باعث کاهش خطر سرطان میشود.

آیا افزودنیهای خوراکی باعث افزایش سرطان میشوند ؟

بعضی مواد برای نگهداری غذا یا بهبود مزه و عطر و رنگ آن به غذا اضافه میشوند. افزودنیهای غذایی باید مورد تایید واحد غذا و داروی متولیان بهداشتی باشد و مراحل آزمایشی را طی کرده باشند. افزودنیهای خوراکی استاندارد معمولا در مقادیر بسیار کم در غذا وجود دارند و شواهدی مبنی بر سرطان زا بودن آنها در انسان وجود ندارد.

آیا سیر از سرطان جلوگیری میکند ؟

فواید سیر در زمینه جلوگیری از سرطان در حال بررسی است و طبق نتایج فعلی دلایل قانع کننده ای برای اثبات اثر سیر در جلوگیری از سرطان به دست نیامده است.

آیا غذاهایی که تحت رادیاسیون قرار گرفته اند باعث سرطان میشوند ؟

خیر. رادیاسیون غذا برای از بین بردن ارگانیسمهای مضری که در غذا وجود دارند به کار میرود و باعث افزایش پایداری غذا میشود. در حال حاضر شواهدی دال بر سرطان زا بودن این روش میکروب زدایی وجود ندارد.

آیا لیکوپن باعث کاهش سرطان میشود ؟

لیکوپن نوعی ماده غذایی است که در گوجه فرنگی و به میزان کمتر در گریپ فروت و هندوانه یافت میشود. تحقیقات زیادی مبنی بر تاثیر گوجه فرنگی بر کاهش روز سرطان وجود دارد ولی معلوم نیست که این تاثیر ناشی از وجود لیکوپن باشد. آنچه مسلم است این است که هنوز مشخص نشده که مصرف مقادیر زیاد لیکوپن در اشکال دارویی آن تاثیر بهتری داشته باشد و بی خطر بودن آن نیز هنوز ثابت نشده است.

آیا مصرف گوشتهای فرآوری شده مضر است ؟

مصرف گوشتهای فرآوری شده ( مانند هات داگ ـ سوسیس و کالباس ) یا گوشتهای نمک سود یا دودی با خطر تماس با مواد شیمیایی سرطان زا همراه هستند و مصرف آنها باید به حداقل برسد.

آیا چاق بودن خطر ابتلا به سرطان را می افزاید ؟

بله. وزن زیاد و چاقی باعث افزایش خطر ابتلا به سرطان پستان در دوران یائسگی و سرطانهای روده بزرگ ـ کیسه صفرا ـ مری ـ لوزالمعده ـ کلیه و احتمالا سایر مکانها میشود. گرچه بررسیهای محدودی در زمینه تاثیر کاهش وزن بر کاهش خطر سرطان وجود دارد ولی بعضی مطالعات بیانگر این هستند که کاهش وزن باعث کاهش خطر سرطان پستان میشود. آنچه مسلم است این است که جلوگیری از بروز چاقی در سنین بلوغ باعث کاهش خطر سرطان و سایر بیماریهای مزمن میشود.

آیا ارتباطی بین روغن زیتون و بروز سرطان وجود دارد ؟

خیر.آیا گیاهانی که بدون استفاده از آفت کشها یا تغییرات ژنتیک تهیه شده اند باعث کاهش سرطان میشوند ؟ طبق شواهد فعلی این نوع غذاهای گیاهی مزیت بارزی نسبت به سایر غذاهای گیاهی ندارند.

آیا آفت کشهای روی میوه ها و سبزیها سرطان زا هستند ؟

مطالعات انجام شده تاثیر مقادیر اندک این مواد را در ایجاد سرطان ثابت نکرده اند. با این وجود توصیه میشود جهت از بین بردن آنها میوه و سبزی قبل از مصرف بخوبی شسته شود.

آیا فعالیت بدنی خطر سرطان را میکاهد ؟

بله. افرادی که فعالیت بدنی متوسط تا شدید دارند کمتر از افراد عادی به سرطان پستان و روده بزرگ مبتلا میشوند.

آیا مصرف مقدار زیاد نمک باعث سرطان میشود ؟

بعضی مطالعات نشان داده اند که مصرف مقادیر زیاد غذاهای نمک سود شده و ترشیجات با افزایش خطر بروز سرطان معده و حلق همراه بوده است ولی شواهدی دال بر افزایش خطر سرطان به دنبال مصرف متوسط نمک در طبخ غذا یا در طعم دار کردن خوراکیها وجود ندارد.

آیا شکر خطر سرطان را زیاد میکند ؟

شکر باعث جذب انرژی بدون تامین هرگونه ازانواع مواد غذایی کاهنده سرطان میشود. شکر ممکن است به دنبال ایجاد چاقی و افزایش سطح انسولین بدن بطور ثانویه باعث افزایش خطر سرطان شود و از این منظر تفاوتی بین شکر تسویه شده و تسویه نشده و عسل وجود ندارد.

سلنیوم چیست و آیا باعث کاهش خطر سرطان میشود ؟

سلنیوم نوعی ماده معدنی است که در مراحل دفاع آنتی اکسیدان دخیل است. مطالعه روی حیوانات نشان داده است که سلنیوم باعث حفاظت در برابر سرطان میشود و یک مطالعه تجربی نشان داده است که شکلهای دارویی سلنیوم ممکن است در کاهش خطر سرطانهای ریه ـ روده بزرگ و پروستات موثر باشد. با این وجود مطالعات تکمیلی برای اثبات این اثر لازم است. بطور کلی مصرف مقادیر زیاد سلنیوم در شکلهای جایگزین توصیه نمیگردد و حداکثر مقدار این ماده بصورت داروی جایگزین نباید بیشتر از دویست میکروگرم در روز باشد.

آیا غذاهای حاوی سویا از سرطان جلوگیری میکنند ؟

غذاهای تهیه شده از سویا منابع بسیار خوبی برای پروتئین هستند و جایگزین مناسبی برای گوشت میباشند. سویا حاوی مواد شیمیایی ـ گیاهی مختلفی است که بعضی از آنها خواص استروژنی ضعیفی دارند و به نظر میرسد در برابر بعضی سرطانهای وابسته به هورمون اثر حفاظتی دارد. در حال حاضر اطلاعات ناچیزی برای تایید تاثیر شکلهای دارویی سویا در کاهش خطر سرطان وجود دارد.

علاوه بر این مصرف مقادیر بالای سویا در شکلهای تقویتی و جایگزین ممکن است تاثیر نامطلوبی بر سرطانهایی مانند آندومتر و پستان داشته باشد. افراد مبتلا به سرطان پستان که تحت درمان قرار گرفته اند بهتر است مصرف غذاهای حاوی سویا را به مقادیر متوسط محدود کنند و از مصرف مقادیر بالایی از محصولات سویا یا منابع غنی تری از سویا مانند قرصهای حاوی سویا ـ پودر و یا مکملهای غذایی که حاوی ایزوفلووانهای خالص یا تغلیظ شده هستند پرهیز نمایند.

آیا میتوان خواص گیاهان و میوه ها را با مصرف قرص معادل آنها تامین نمود ؟

خیر. بسیاری از ترکیبات مفید در سبزیجات و میوه ها وجود دارند که به نظر میرسد با تقویت اثر یکدیگر باعث بروز فواید میوه ها و سبزیجات میشوند. به نظر میرسد که ترکیبات ناشناخته ای در میوه و سبزی وجود دارد که در ترکیبات دارویی که بعنوان جایگزین آنها ساخته شده اند موجود نیست و بهترین منبع تامین ویتامینها و مواد معدنی خود میوه و سبزی است نه جایگزینهای دارویی آنها. داروهای مکمل ممکن است در گروههای خاصی مانند خانمهای باردار ـ خانمهای سنین باروری و افرادی که مجبور به استفاده از رژیمهای غذایی خاص هستند مفید باشند.

آیا چربیهای اشباع باعث افزایش خطر سرطان میشوند ؟

این عارضه هنوز اثبات نشده است. با این وجود به دلیل عوارض قلبی عروقی شناخته شده برای این نوع چربیها توصیه میشود مصرف آنها به حداقل برسد.
آیا مصرف میوه وسبزی خطر سرطان را می کاهد ؟ بله. مصرف زیاد میوه ها و سبزیجات باعث کاهش خطر ابتلا به سرطان ریه ـ مری ـ دهان ـ معده و روده بزرگ میشود و بهترین توصیه مصرف میوه وسبزیجات دست کم پنج نوبت در روز میباشد.

آیا ارزش غذایی میوه وسبزیجات تازه با انواع یخ زده و کمپوت شده متفاوت است ؟

بله ولی با این وجود انواع غیر تازه میوه و سبزیجات هم مفید است.

آیا پختن سبزیجات روی ارزش غذایی آنها اثر می کند ؟

جوشاندن سبزیجات بخصوص به مدت طولانی میتواند میزان ویتامینهای محلول در آب آنها را کاهش دهد. برای حفظ محتویات غذایی سبزیجات بهترین روش بخارپز کردن یا پختن با میکروویو است.

آیا رژیم گیاهخواری خطر سرطان را میکاهد ؟

رژیمهای گیاهخواری بسیاری از خصوصیات غذاهای بهداشتی را شامل میشوند بطوری که چربیهای اشباع در آنها کم است و غذاهایی پر فیبر پرویتامین و غنی از مواد شیمیایی ـ گیاهی میباشند. در حال حاضر نمی توان اظهار نظر کرد که این نوع رژیمها خصوصیات ویژه ای برای جلوگیری از سرطان دارند.

آیا ویتامین آ از خطر سرطان میکاهد ؟

ویتامین آ از دو منبع غذایی حاصل میشود. یکی از منابع حیوانی که به نام رتینول خوانده میشود و دیگری از منابع گیاهی که بتا کاروتن خوانده میشود. ویتامین آ برای حفظ سلامت بافتهای بدن لازم است. بررسیها نشان داده اند که ترکیبات دارویی برای جایگزین کردن ویتامین آ چه به شکل بتاکاروتن و چه به شکل رتینول باعث کاهش خطر ابتلا به سرطان نشده اند.

آیا ویتامین ث خطر ابتلا به سرطان را میکاهد ؟

ویتامین ث در بسیاری از سبزیجات و میوه جات بویژه پرتقال ـ گریپ فروت و فلفل وجود دارد. بسیاری از بررسیها وجود ارتباط بین مصرف غذاهای غنی از ویتامین ث و کاهش سرطان را اثبات کرده اند. تعداد کمی مطالعه نیز بر روی ترکیبات دارویی ویتامین ث که بصورت مکمل تجویز میشوند انجام شده است که بیانگر عدم تاثیر آنها در کاهش خطر سرطان میباشد.

نسخه اصلی مطلب پاسخ به سوالات رایج در مورد ارتباط تغذیه با سرطان را در سایت دکتر سید محمد رضا حکیمیان بخوانید.

---