نوع تغذیه نظامیان بر حسب نوع عملیات نظامی آنان و نیز منطقه عملیات فرق میکند.بر این اساس تغذیه نظامیان به دو شکل تغذیه گروهی ( بیشتر برای پشت جبهه ) و تغذیه انفرادی ( بیشتر برای عملیات کوماندویی و خط مقدم ) تقسیم بندی میشود.
تغذیه گروهی شامل یک رژیم غذایی معمولی است؛ ولی تغذیه انفرادی ، بسته به شرایط عملیات و آب و هوای منطقه متفاوت است ، مثالهایی از انواع مختلف غذاها در تغذیه انفرادی عبارتند از:
ـ غذای آماده به مصرف که احتیاج به گرم کردن ندارد.
ـ غذای مخصوص هوای سرد که معمولا دهیدراته است مثل شیر خشک که یا بدون آب مصرف میشود و یا موقع خوردن به آن آب اضافه میشود.
ـ غذایی که برای مسافت های طولانی قابل حمل وسبک بوده و در عین حال در صد انرژی بالایی دارد.
مشکل تامین غذای مناسب برای ارتش تا حد زیادی با خشک کردن مواد غذایی مرتفع میشود. هزینه انتقال محصولات خشک شده به کمپ ها یک سوم هزینه انتقال محصولات تازه است. استفاده از سبزیجات خشک در جیره غذایی نظامیان بسیار مفید است. تقریبا نه دهم وزن و حجم سبزیجات از آب تشکیل شده است.87% وزن پیاز ، 91% وزن کلم و 78% وزن سیب زمینی آب است.
با توجه به فعالیت سنگین نظامیان ، رژیم غذایی آنها باید پرکالری باشد. بر اساس شرایط آب و هوایی میزان انرژی توصیه شده برای این افراد متفاوت است.مثلا در هوای سرد برای هر نفر 4500 کیلوکالری ، در هوای معتدل 3200 کیلوکالری و در هوای گرم به ازای هر درجه بالاتر از 30 درجه ، 0.5 درصد به انرژی مورد نیاز در هوای معتدل اضافه میشود.گاهی در شرایط عملیات که احتیاج به غذای پرکالری هست و از طرفی برای حمل راحت تر غذا در مسافت های طولانی ، نباید وزن و حجم آن زیاد باشد ، از درصد چربی بیشتری برای افزایش کالری ، استفاده میشود و آب غذا نیز گرفته میشود. البته میتوان بخشي از این چربي را از مصرف مغزها و دانه هاي روغني نظير بادام ، گردو ، پسته ، فندق ، زيتون و ... تامين کرد.
در عین حال غذای نظامیان باید دارای ویژگیهای زیر باشد:
ـ ظاهر و مزه مناسب داشته باشد تا در شرایط استرس سربازان راحت بتوانند آن را مصرف کنند ،
ـ باید فساد پذیر نباشد و در شرایط محیطی مختلف پایدار باشد ( تا 2 سال بتوان آن را در دمای 43 ـ تا 65+ نگهداری کرد)
ـ حجم و وزن کم داشته باشد ( دهیدراته بوده و درصد چربی بالایی داشته باشد).
در آب و هوای گرم و در هنگام انجام عملیات نظامی ، آب بدن در اثر تعریق به شدت از دست میرود و جایگزینی آب اهمیت زیادی دارد. نوشیدن آب در نظامیان فقط نباید در پاسخ به تشنگی صورت گیرد بلکه توصیه میشود در فواصل منظم و مقادیر مشخص آب نوشیده شود ، باید توجه داشت که اگر حجم ادرار از 700 ـ 900 ccپایین تر بیاید ، فرد دچار دهیدراسیون ( کم آبی ) شدید شده که این وضعیت میتواند فرد را از پا در بیاورد. در شرایط آب و هوایی گرم ، خیس کردن لباس و مرطوب نگه داشتن آن در پیشگیری از دهیدراسیون بسیار موثر است.
در مواقع بروز گرمازدگی ، که در اثراز دست دهی آب بدن و افت حجم خون رخ میدهد ، نباید با خوردن آب خالص سعی در برطرف ساختن کم آبی نمود چراکه کلیه آنرا دفع میکند.بهترین روش استفاده از آب نمک است ( 9 گرم نمک به ازای هر لیتر آب).
در مواردی که با کمبود جیره آب مواجه هستیم پروتئین غذا را باید کاهش دهیم چرا که پروتئین آب بدن را دفع میکند ، در این مواقع بهترین روش جایگزینی کربوهیدرات به جای پروتئین است.