اخیرا مصرف خودسرانه مکملهای تغذیه ای مانند کپسولهای مولتی ویتامین مینرال ، ویتامین E ،قرص آهن یا ویتامین C جوشان،قرص کلسیم،کپسول روغن ماهی( امگا3 ) وغیره رواج زیادی پیدا کرده است.بسیاری از افراد از عوارض جانبی مصرف زیاد این مواد مانند تاثیر روی جذب سایر مواد مغذی و یا تداخل با داروهایی که همزمان مصرف میشود و سایر عوارض جدی تر، غافل هستند.
این در حالی است که با مصرف روزانه 5-6 واحد میوه و سبزی،2-3 واحد گوشت یا حبوبات و 2-3 واحد شیر و لبنیاتدر روز براحتی میتوان کلیه نیازهای بدن به ریز مغذی ها را تامین نمود و نیازی به مصرف مکمل هانخواهد بود.
بروز عوارض جانبی مصرف مکملهای تغذیه ای در افراد، میتواند از فردی تا فرد دیگر متفاوت باشد.برخی از عوارض شایع این مکملها در زیر آورده شده است.اگر هرکدام از این علائم را در خود مشاهده کردید ،بهتر است در مصرف مکمل خود تجدید نظر کنید.
1- حس سوزن سوزن شدن لب ها،زبان،پوست که میتواند از چند دقیقه تا چند ساعت ادامه یابد و خود به خود برطرف شود.
2- احساس ناراحتی در معده ،که اغلب ناشی از خود مکملها است و گاهی هم بخاطر زمان نامناسب مصرف و یا همزمانی مصرف با داروی دیگر است.ممکن است این حالت وقتی ایجاد شود که مکمل را با غذای خاصی میخورید.
3- احساس خارش پوست که عارضه ملایمی است و اغلب بعد از مدت کوتاهی برطرف میشود.
4- سردرد که اغلب بعد از خوردن مکملها عارض میشود.
5- لکه های قرمز روی پوست که همراه با خارش یا درد است.
- علائم آنافیلاکسی: این وضعیت وقتی رخ میدهد که مکمل تغذیه ای را برای اولین بار مصرف میکنید یا ندرتا بعد از مصرف طولانی مدت رخ میدهد.با بروز این علامت سریعا با اورژانس تماس بگیرید.
-علائم گیجی که نباید نادیده گرفته شود.ممکن است این حالت بخاطر دوز بالای مکمل یا زمان نامناسب مصرف یا وجود بیماری زمینه ای باشد.
-علائم شدید یا حتی مرگبار مانند فلج، حمله قلبی و نارسایی کلیه ،گرچه نادر است ولی در بعضی افراد ممکن است رخ دهد.
از میان ویتامین ها، علائم مسمومیت بیشتر در اثر مصرف دوزهای بالای ویتامینهای محلول در چربی رخ میدهد.زیرا این ویتامینها خودشان در بدن ذخیره میشوند.4 ویتامین محلول در چربی عبارتند از :ویتامین A,E,D,E.
لازم است در افراد آسیب پذیر مانند زنان باردار و شیرده،کودکان و سالمندان مصرف مکملهای غذایی با احتیاط بیشتری همراه باشد.