فواید گوجه فرنگی

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

استفاده روزانه ده میلیگرم مواد غذایی حاوی لیکوپن مانند گوجه فرنگی، عوارض درازمدت دیابت از جمله بیماریهای قلبی عروقی ، اختلالات کلیه، اختلالات عصبی و بیماریهای عفونی را کاهش میدهد.

گوجه فرنگی یکی از مواد غذایی حاوی لیکوپن است

معمولا هر ۱۰۰ گرم گوجه فرنگی، بسته به میزان رسیدگی آن، حاوی حدود ۳ تا ۹ میلیگرم لیکوپن است. علیرغم برخی تصورات که پختن غذا باعث از بین رفتن برخی از مواد مغذی میشود، حرارت طبخ میزان درصد جذب لیکوپن را در بدن افزایش میدهد. لیکوپن در گوجه فرنگی خام توسط پیوندهایی به دیگر بخشهای ساختمانی گیاه متصل است که با طبخ این پیوندها گسسته میشود.

ضرورت قرار گرفتن مواد غذایی حاوی لیکوپن در رژیم غذایی روزانه

لیکوپن مانند دیگر کاروتینوئیدها محلول در چربی بوده و قابلیت جذب آن در کنار چربیها بیشتر است. به این ترتیب «رب و سس گوجه فرنگی» در مقایسه با گوجه فرنگی خام نه تنها لیکوپن بالاتری دارند بلکه از قابلیت جذب بهتری نیز برخوردارند. بنابراین مطلوب است که مواد غذایی حاوی لیکوپن در رژیم غذایی همه افراد بویژه بیماران دیابتی گنجانده شود.

همراه رژیم غذایی مناسب در جهت تنظیم قند خون بیماران دیابتی، مصرف روزانه مواد غذایی حاوی لیکوپن میتواند شانس ابتلا به بیماریهای مزمن مرتبط با دیابت و عوارض درازمدت آن مانند اختلالات کلیه ، اختلالات قلبی و عصبی و بیماریهای عفونی را کاهش دهد.

مطالعات اپیدمیولوژیک نشان میدهد که مصرف بالای لیکوپن در مردان احتمال ابتلا به سرطانها بویژه سرطان پروستات را کاهش میدهد. بنابراین مصرف روزانه ۳ تا ۴ گوجهفرنگی یا یک تا ۲ قاشق رب گوجه فرنگی و همچنین مصرف مقدار متعادل سس گوجه فرنگی بویژه برای بیماران دیابتی از چندین جهت میتواند سودمند باشد.

خواص گوجه فرنگی

کیلوپن موجود در گوجه فرنگی از رگهای بدن محافظت می کند. به نوشته نشریه فرانسوی سانته زنانی که هرروز در وعده های غذایی خود گوجه فرنگی مصرف می کنند، کمتر از سایر افراد دچار حمله های مغزی یا قلبی می شوند. براساس پژوهش های انجام شده در دانشگاه هاروارد که بر روی 40 هزار زن آمریکایی در طی هفت سال صورت گرفته است زنانی که هفت بار در هفته غذاهای حاوی گوجه فرنگی مصرف کرده اند، خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی در آنها 30 درصد کمتر از افرادی است که یکبار در هر هفته گوجه فرنگی خورده اند.

بررسی های جدید حاکی است افرادی که در هفته دوبار غذاهای تهیه شده با گوجه فرنگی و حتی سس گوجه فرنگی مصرف می کنند از خواص پیشگیرانه گوجه فرنگی بهره مند خواهند شد. به گفته پژوهشگران کیلوپن، رنگدانه ای از خانواده کاروتنوئیدهاست که موجب قرمزشدن رنگ گوجه فرنگی می شود و دارای خاصیت آنتی اکسیدان است. گوجه فرنگی سرشار از ویتامین سی و ای است که هر کدام از این ویتامین ها خاصیت آنتی اکسیدان دارند. پژوهش های اخیر همچنین نشان داده اند که مصرف مداوم گوجه فرنگی خطر سرطان پروستات را در مردان30 درصد کاهش می دهد. تحقیقات دیگر حاکی از کاهش خطر سرطان های معده و ریه در صورت مصرف گوجه فرنگی است. کارشناسان تغذیه توصیه می کنند گوجه فرنگی های رسیده با روغن زیتون که خود نقش محافظتی برای رگها دارد کمی پخته شود و سپس مصرف گردد.

خواص درمانی و غذایی گوجه فرنگى

گوجه فرنگى ابتدا به عنوان گیاه زینتى در باغچه ها مورد استفاده قرار گرفت و به نام سیب طلایى یا سیب عشق معروف شد. مصرف گوجه فرنگى به عنوان نوعى سبزى از قرن نوزدهم میلادى به بعد شروع شد و بعد از جنگ جهانى اول به تدریج بر مصرف آن اضافه شد، طورى که امروزه به صورت خام و پخته یا به صورت سس و رب موارد استعمال زیادى دارد.

تركیبات شیمیایی

بررسی تركیبات و مواد موجود در گوجه فرنگی نشان می دهد كه درمیوه ی گوجه فرنگی رسیده، گلوكز، فروكتوز، ساكاروز و تقریبا تمام آمینواسیدهای اصلی به استثنای ترپتوفان وجود دارد.

اسید آلی اصلی و عمده ی موجود در گوجه فرنگی، اسید سیتریك است. اسیدیته ی میوه به تدریج از مرحله ی سبزی به طرف قرمز شدن افزایش می یابد و حداكثر آن، موقعی است كه قرمز شدن و رنگ عوض كردن آن آغاز می گردد و پس از آن رو به كاهش می گذارد. ماده ی رنگی اصلی و عمده ی گوجه فرنگی كاروتنوئید، بتاكاروتن و لیكوپن می باشد. حداكثر مقدار كاروتنوئیدها در حالتی است كه گوجه فرنگی در زیر تابش مستقیم نور رشد می كند.

گوجه فرنگي

گوجه فرنگي از هزاران سال پيش وجود داشته است ولي البته باندازه يك گيلاس بوده است و كم كم در اثر پرورش درشت تر شده است .
وطن اصلي اين گياه از آمريكاي جنوبي است . درقرن شانزدهم در كشور پرو به مقدر زياد كشت مي شده است . در قرن هفدهم گوجه فرنگي به انگلستان و هلند راه يافت و چون بسيار گران بود فقط مردم ثروتمند مي توانستند از آن استفاده كنند و بنام سيب عشق معروف شد .
گوجه فرنگي در حال حاضر در تمام مناطق دنيا كشت مي شود و تقريبا در تمام فصول سال وجود دارد گوجه فرنگي انواع مختلف دارد و در حدود شانزده نوع آن در بازار بفروش مي رسد .

يك نوع آن گوجه فرنگي سفيد است كه داراي اسيد نمي باشد . گوجه فرنگي را بايد هنگاميكه كاملا رسيده است از بوته چيد و مصرف كرد زيرا گوجه فرنگي نارس و سبز است و براي بدن مخصوصا كليه ها مضر است البته در كشورهاي صنعتي گوجه فرنگي را كال مي چينند تا هنگاميكه به مقصد مي رسد و يا در انبار مي رسد و قرمز مي شود . اگر گوجه فرنگي كاملا قرمز باشد ولي هنگاميكه آنرا باز مي كنند تخم آن سبز باشد نشانه اين است كه گوجه فرنگي را كال چيده اند و بعدا رسيده است .
گوجه فرنگي گياهي است يكساله داراي شاخه هاي زياد كه ارتفاع آن تا حدود يك متر مي رسد . گلهاي آن زرد رنگ است كه از كنار شاخه ها و يا ساقه آن بيرون مي آيد . مويه آن گرد و يا تخم مرغي و برنگ زرد و يا قرمز ديده مي شود .

خواص داروئي : گوجه فرنگي گر چه داراي اسيد سيتريك است اما بدن را قليايي مي كند
1)گوجه فرنگي درجه قليايي بودن خون را بالا برده و به دفع مواد سمي خون كمك مي كند بطور كلي تصفيه كننده خون است
2)به دفع سايد اوريك كمك مي كند
3)گوجه فرنگي ملين است

4)براي درمان ورم ملتحمه چشم مفيد است
5)سنگ كليه را دفع مي كند
6)آقايان با خوردن مرتب گوجه فرنگي مي توانند خود را در مقابل سرطان پروستات بيمه كنند

7)گوجه فرنگي از ورم آپانديس جلوگيري مي كند
8)براي رفع دندان درد ، ريشه و شاخه برگهاي گوجه فرنگي را با آب بجوشانيد و اين جوشانده را مضمضه كنيد .
9)از جوشانده برگ گوجه فرنگي براي دفع شته و حشرات مي توانيد استفاده كنيد . بدين منظور بايد يك كيلو گرم برگ تازه گوجه فرنگي را در يك ليتر سركه خيس كرده و در داخل ظرفي كه 2 ليتر آب جوش دارد بريزيد و ظرف را روي چراغ قرار داده وبمدت 15 دقيقه بجوشانيد ظرف را از روي چراغ برداشته بگذاريد تا مدت دو روز بماند و گاهگاهي آنرا هم بزنديد سپس آنرا با فشار صاف كنيد

10)گوجه فرنگي براي مبتلايان به نقرس و رماتيسم مفيد است
11)گوجه فرنگي ورم مفاصل را برطرف مي كند
12)از تصلب شرائين جلوگيري مي كند و حتي مصرف آن براي اين مرض مفيد است

13)اوره خون را پائين مي آورد
14)ورم مخاط روده را رفع مي كند
15)براي تميز كردن خون بايد ازآب گوجه فرنگي و كرفس به نسبت مساوي و بمقدر سه فنجان در روز قبل از غذا و بمدت سه هفته استفاده كنيد .
16)براي تميز كردن لكه جوهر بر روي لباس يك تكه پنبه را در داخل آب گوجه فرنگي برده و لكه جوهر را با آن مالش دهيد و سپس آنرا بشوئيد
17)اگر پوست شما كك و مك درد هر روز آنرا با آب گوجه فرنگي تميز كنيد كم كم كك و مک ها را از بين مي برد به شیوه های مختلف در غذا مصرف میشود

خواص و كاربرد :

میوه ی نارس گوجه فرنگی سمی است و باید از خوردن آن پرهیز كرد. به علاوه خوردن برگ آن که به عنوان دارو در مواردی تجویزمی شود، باید در حد اعتدال و به مقدار مجاز و محدود، در حدی كه پزشك تعیین كرده مصرف شود، زیرا برگ آن هم سمی است.
- در چین از جوشانده ی ریشه، شاخه ها و برگ های مسن گوجه فرنگی برای رفع دندان درد استفاده می کنند و خود گیاه نیز خاصیت حشره كش دارد .
مادهای سمّی به نام سولانین در گوجهفرنگی سبز و نارس وجود دارد که خوردن آن موجب مسمومیت میشود و دل پیچه، اسهال و باز شدن مردمک چشم ایجاد را می کند.
- در هند و چین از میوه ی گوجه فرنگی به عنوان ملین استفاده می شود و برای تقویت مسلولین(مبتلایان به بیماری سل )، تب های حصبه ای، رفع ورم ملتحمه ی چشم، آماس گوش(اوتیت) و دفع سنگ كلیه تجویز می شود.
- در اندونزی از گرد برگ های خشك كوبیده ی گوجه فرنگی، برای رفع آفتاب سوختگی پوست و صورت استفاده می شود. از پاشیدن آب دم كرده ی برگ گوجه فرنگی، برای دفع آفت كلم به نام كاترپیلار نتیجه خوبی گرفته شده است.
- مصرف گوجه فرنگی برای مبتلایان به درد مفاصل تجویز شده است و برای مبتلایان به نقرس و روماتیسم مفید است.

- گوجه فرنگی، خنک و اشتها آور است و آب آن برای رشد و نمو بهتر طفل موثر می باشد.
- گوجه فرنگی به علّت دارا بودن ویتامینهای A ، B، C، K و مواد معدنی مانند کلسیم ، فسفر و آهن در تأمین انرژی و تقویت بدن نقش موثری ایفاء می کند.
گوجه فرنگی یکی از مهم ترین منابع ویتامین A می باشد. لذا در تقویت بینایی، تقویت و سلامتی پوست و مخاط ها (دهان و بینی) رشد و نمو استخوانها ضروری است.

- گوجه فرنگی سرشار از ویتامینهای B1 و B2 می باشد؛ از این جهت در تسکین دردهای عصبی، رفع بی اشتهایی، و درمان یبوست ، نقصان ترشح شیر مادر و تورم دهان تجویز می شود.
- گوجه فرنگی، بدن را در برابر امراض و بیماریهای عفونی حفظ می کند.
- مصرف گوجه فرنگی نیرو و نشاط می بخشد و پوست و دانههای آن به هضم غذا کمک می کند و رودهها را پاک می نماید.
- آب گوجه فرنگی ادرارآور مفیدی است.

- برای تمیز کردن خون باید از آب گوجه فرنگی و کرفس به نسبت مساوی و به مقدار 3 فنجان در روز، قبل از غذا و به مدت 3 هفته استفاده کرد.
- گوجه فرنگی هضم مواد نشاستهای را آسان می کند و به همین جهت از آن سس درست کرده و با حبوبات پخته مصرف می کنند.
- مصرف گوجه فرنگی برای اشخاصی که مبتلا به سنگ کلیه و مثانه و کبد هستند، تجویز شده است.
- گوجه فرنگی بعد از لیموترش بیش از سایر میوهها ویتامین C دارد و مقدار زیادی فسفر، آهن، سیلیس و کلسیم دارد.
- گوجه فرنگی گرچه دارای اسید سیتریک است، اما بدن را قلیایی میکند.

- بوی برگ های گوجه فرنگی، زنبورهای خرمایی را ناراحت می کند، لذا می توان بوته ی گوجه فرنگی را در باغها و بوستانها کاشت تا از گزند زنبورها در امان باشند.
- اگر در محل مورچه ها چند عدد برگ گوجه فرنگی بگذارید، بوی این گیاه مورچه ها را فراری می دهد.
- برای تمیز کردن لکه ی جوهر بر روی لباس، یک تکه پنبه را در آب گوجه فرنگی فرو برده و روی لکه ی جوهر بمالید. سپس آن را بشویید.

- اگر پوست شما کک و مک دارد، هر روز آن را با آب گوجه فرنگی تمیز کنید. کم کم کک و مک ها را از بین می برد.
- برای جلوگیری از مزاحمت حشرات می توانید برگ های گوجه فرنگی را به بند بکشید و آن را در اطاق خود بیاویزید، با این کار حشرات فرار می کنند.
- سالاد کاهو و گوجه فرنگی درمان کننده ی امراض عصبی هستند.
خوردن گوجه فرنگی، برای بعضی بیمارانی که دچار حساسیت یا آلرژی (خارش بدن،قرمز شدن پوست، آسم، کهیر و...) هستند، ضرر دارد.

تذکرات:

1- گوجه فرنگی نارس و کال هضمش سنگین است، لذا خوردن آن باعث دل درد می شود.
2- سرخ کردن زیاد گوجه فرنگی در روغن باعث سنگینی هضم آن می شود و روی آتش کباب کردن آن مناسب است.
3- مادهای سمّی به نام سولانین در گوجهفرنگی سبز و نارس وجود دارد که خوردن آن موجب مسمومیت میشود و دل پیچه، اسهال و باز شدن مردمک چشم ایجاد را می کند.
4- خوردن گوجه فرنگی، برای بعضی بیمارانی که دچار حساسیت یا آلرژی (خارش بدن،قرمز شدن پوست، آسم ، کهیر و...) هستند، ضرر دارد.