تست اعتیاد معمولا از طریق آزمایش خون، ادرار و یا بزاق دهان انجام می شود. برای بررسی مواد مخدر در آزمایشگاه و یا در پزشکی نیاز است آنرا به دسته های مختلفی تقسیم کنیم تا انواع مواد اعتیاد آور و مخدر ها ، محرک ها و مسکن ها را بهتر بشناسیم.
بررسی ها نشان داده است که از این دسته مواد مخدر در طول تاریخ استفاده میشده است. در قاره آمریکا در برخی مراسم مذهبی از قارچ های توهم زا استفاده می کرده اند. همچنین استفاده از برخی داروهای روانگردان مرسوم بوده است. این مواد عمدتا از دسته مواد شیمیایی هستند و تحریک کننده سیستم اعصاب مرکزی می باشند و در صورت مصرف علائمی مانند تغییر حالات روحی و خلقی و روانی. تجربه توهمات بینایی و شنوایی از مشخصات مصرف است رویا و کابوس هم دیده می شود و انواع آن LSD ,STP , DMT است.
محرک ها باعث هیجان و انرژی از طریق تحریک سیستم اعصاب مرکزی می شود. قبلا برای افزایش هوشیاری و تحمل بیداری برای مدت طولانی در صنایع نظامی کاربرد داشت. باعث کاهش اشتها می شود و در پزشکی استفاده محدود دارد. شدید ترین و سریع ترین وابستگی روانی را ایجاد می کند و شخص مبتلا حتی برای زمان کوتاهی نمی تواند قطع وابستگی یا قطع مصرف نماید. از این دسته آمفتامین ها است که مهمترین آنها شیشه یا Glass است قرصهای شادی آور مانند X از این دسته است. از دسته موادی که در این دسته قرار می گیرد فرآورده های گیاه کوکا است که شامل کوکائین و کراک است (البته نه کراکی که در ایران است).
شبیه توهم زاها است اما در دسته سستی زاها و یا محرک ها هم قرار می گیرد و روی سیستم اعصاب مرکزی اثر دارد. از این دسته می توان THC و حشیش و بنگ و ماری جوانا را قرار داد که بیشتر وابستگی روانی ایجاد می کنند.
این دسته مواد که اصلی ترین فعالیت آن کند کننده سیستم اعصاب مرکزی است و جزو سستی زاها می باشند. در پزشکی به عنوان مسکن دردهای شدید بکار میرود. این مواد شدیدا اعتیاد آور هستند و با مصرف آن فرد احساس سرخوشی و نشاط می کند. ترک مصرف هم بسته به نوع مواد سخت است. این دسته از مواد اعتیاد آور خود دو نوع هستند برخی طبیعی است مانند تریاک و برخی شیمیایی مانند کدئین.
از دسته این مواد می توان تریاک، کدئین، مورفین، هروئین، متادون، پتدین، دیفن اکسیلات، هیدرومورفین، هیدروکدئین، دارون و کراک ایرانی را نام برد (کراک ایرانی بر خلاف غیر ایرانی آن شامل هروئین خالص شده است).
این دسته نیز باعث کندی سیستم اعصاب مرکزی شده و بر شعور و هوشیاری فرد تاثیر گذار است. در پزشکی برای برطرف کردن درد و یا ایجاد خواب یا آرامش و همچنین رفع اضطراب و عصبانیت استفاده می شود. در صورت مصرف مقادیر زیاد باعث مسمومیت، کما و مرگ می شود و مصرف بلند مدت آن اعتیاد آور است. از مهمترین مواد این دسته می توان باربیتورات ها را نام برد مانند فنوباربیتال متا کوالن و فلورازپام.
همچنین بخوانید : افزایش وزن بعد از ترک سیگار
این مواد تضعیف کننده سیستم اعصاب مرکزی هستند در صورت مصرف کم آرامش ایجاد کرده اما در صورت مصرف زیاد باعت کما و بیهوشی شده اما به ندرت باعث مرگ میشوند. در مصارف پزشکی برای درمان اضطراب، بیخوابی و شل کننده عضلات استفاده میشود. از مهمترین مواد این دسته میتوان دیازپام ،اگزازپام و کلردیازپوکساید را نام برد.
الکل، توتون و قهوه که مورد استفاده عامه مردم است اما جزو دسته مخدرها و مواد اعتیاد آور هستند.
انواع چسب هایی که سریع خشک می شوند، بنزن، استن و تینر، این مواد از طریق ریه جذب شده و باعث سرخوشی میشود. مصرف بیش از حد آن باعث خفگی و مرگ می شود در دراز مدت باعث آسیب به کبد، کلیه، پریدگی رنگ پوست، ضعف، بی حالی، اختلال فکر، لرزش، عطش زیاد و اختلالات خلقی می شود. این دسته وابستگی روانی و جسمی ایجاد کرده که علائم ترک شامل احساس سرما، لرزش بدن، توهم، سردرد، دردهای شکمی و اسپاسم عضلانی است.
به راحتی متوجه می شویم که برای آزمایش مواد مخدر با توجه به گستردگی طیف مواد مخدر و روانگردان ها قبل از آزمایش اعتیاد باید مشخص شود چه نوع ماده مخدری لازم است آزمایش شود. با توجه به علائم شخص معتاد میتوان حدس زد که حداقل چه دسته از مواد مخدر را احتمال دارد مصرف کند که این به نحوه انجام آزمایش بسیار کمک کننده است. یک نتیجه گیری منطقی هم این است که اگر آزمایشگاه تست مورفین را منفی داد حتما دلیل عدم اعتیاد به مواد مخدر شخص آزمایش شونده نیست چرا که فرد ممکن است به ماده دیگری غیر از مورفین اعتیاد داشته باشد.